علی تراب جهرمی
خواجه ملا علی ترابی (تراب) جهرمی از شاعران ایرانی است. وی در سال ۱۲۶۲هجری شمسی زاده شد و در سال ۱۳۱۱هجری شمسی در شهر شیراز درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد. تخلص وی در شاعری، «تراب» بودهاست.[1]
علی ترابی جهرمی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۲۶۲ خورشیدی جهرم |
درگذشت | ۱۳۱۱ خورشیدی شیراز |
مدفن | شیراز |
دیگر نامها | خواجه علی ترابی جهرمی |
عنوان | تراب |
زندگی
وی در کوی مصلی جهرم زندگی میکردهاست و نزدیک به هزار بیت شعر سرودهاست. قطعه شعر زیر از ایشان میباشد:[2]
دلبر که در طَرف چمن، خوابیده یکتا پیرهن | ترسم که بوی نسترن از خواب بیدارش کند | |
از نکهت گل دوختم، پیراهنی بهر تنش | از بس لطیف است آن بدن، ترسم که آزارش کند | |
ای ماهتاب آهسته رو، اندر حریم یار من | ترسم صدای پای تو از خواب بیدارش کند |
دلشدگان، نام آلبومی است که با صدای محمدرضا شجریان و آهنگسازی حسین علیزاده تدوین شدهاست. پیش از انتشار این آلبوم، تمام آوازها و تصنیفهای آن در فیلمی با همین نام ساختهٔ علی حاتمی استفاده شده بود. فریدون مشیری به درخواست محمدرضا شجریان شعرها و آهنگهای فیلم را بررسی کرد و مورد بازبینی قرار داد. شعر علی ترابی جهرمی در این آلبوم و فیلم با این تغییرات خوانده میشود:
یارم به یکلا، پیرهن، خوابیده زیر نسترن | ترسم که بوی نسترن، مست است و هشیارش کند | |
ای آفُتاب آهسته نه، پا در حریم یار من | ترسم صدای پای تو، خواب است و بیدارش کند |
محمد کریم اشراق در کتاب «بزرگان جهرم» نقل کردهاست: فتحعلیشاه قاجار در راه بازگشت از گرمسیر (مناطق جنوب فارس) به جهرم میآید. تراب غزل زیر را در حضور ایشان میخواند:[3]
این زلف بر عارضت نقاب است | یا حوری دست در خضاب است | |
این طرهٔ زلف و آن عرقچین | یا قوس قزح در آفتاب است | |
ابروت بر عارضت نمایان | یا تیغ بدست آفتاب است | |
مژگان زده صف بدور چشمت | یا لشکر ترک نیمه خواب است | |
گلبرگ رخت عرق نمودهاست | یا آنکه میان آتش آب است | |
هر گل که به گلستان بروید | خون دل و دیدهٔ تراب است |
فتحعلی شاه گویا در جواب فوری میگوید:
اشعار تراب جهرمی را | باید که به آب زر نویسند |
با توجه به دوره زمانی فتحعلی شاه(۱۱۵۱ خورشیدی در دامغان – ۱۲۱۳ خورشیدی در اصفهان) و دوره زمانی خواجه ملا علی ترابی (تراب) جهرمی، قطعاً این روایت ناصحیح میباشد یا شاه مورد نظر، یکی دیگر از شاهان قاجار بودهاست.
پانویس
- اشراق، محمد کریم. بزرگان جهرم. تهران: خیام، ۱۳۵۱. ص ۱۰۷
- حقایق، حسین. کتاب جهرم. تهران: انتشارات دیبا، ۱۳۷۵. ص ۲۳۷
- اشراق، محمد کریم. بزرگان جهرم. تهران: خیام، ۱۳۵۱. ص ۱۰۸
منابع
- اداره کتابخانههای عمومی شهرستان جهرم
- خواجهعلیتراب جهرمی، آفتاب، برداشت شده در ۶ آبان ۱۳۸۹.