فاطمه اختصاری

اختصاری در دههٔ هشتاد در بسیاری از جشنواره‌های ادبی حضور داشته و موفق به کسب مقام شده‌است. کتاب او «یک بحث فمینیستی قبل از پختن سیب زمینی‌ها» که در سال ۱۳۸۹ از نمایشگاه کتاب جمع‌آوری شد نیز در سومین دورهٔ جایزهٔ کتاب سال زنان «جایزهٔ خورشید» توانست به مرحلهٔ نهایی راه پیدا کند.[1] داوری جشنوارهٔ غزل پست مدرن در سال ۱۳۸۶ و سردبیری نشریهٔ تخصصی غزل پست‌مدرن «همین فردا بود» در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸[2] (که در خرداد ۱۳۸۸ توقیف و لغو مجوز شد)، و انتخاب آثار مجموعهٔ «گریه روی شانه تخم مرغ» از دیگر فعالیت‌های ادبی اوست.

وبلاگ او در سال ۱۳۸۹ پس از دستگیری اش، بنا به دستور قضایی فیلتر شد و از آن زمان او در وبلاگ جدیدش می‌نویسد. از فعالیت‌های او در وبلاگ جدید می‌توان به ایجاد کارگاه مجازی شعر و داستان اشاره کرد. او در ابتدای دههٔ هشتاد در رادیو به عنوان نویسنده و گوینده مشغول فعالیت بود. برخی نوشته‌های او عبارتند از «روزی که زن شدم»،[3] «ترفندهای زبانی در غزل پست مدرن» و…

اشعار او توسط خوانندگان مختلفی اجرا و منتشر شده‌است، به‌طور مثال: یکی از اشعار کتاب اولش در آلبومی از «شاهین نجفی» به همراه سیدمهدی موسوی، افشین مقدم و یغما گلرویی به اجرا درآمده است.[4][5] همچنین اشعار دیگری از او توسط خوانندگان مختلفی اجرا شده که از مطرح‌ترین آنها می‌توان به ترانه ۲۸ با صدای شادی امینی اشاره کرد.[6] کارگاه‌های شعر او در تهران در سال ۱۳۹۱ با انتشار خبری در باشگاه خبرنگاران جوان و انتشار در خبرگزاری‌ها و سایت‌های اصولگرا تعطیل شد.[7] با فاطمه اختصاری مصاحبه‌هایی توسط روزنامه شهرآرا، رادیو زمانه و خبرگزاری کتاب (ایبنا) انجام شده‌است.[8][9][10] او دانشجوی دکترای رشتهٔ مامایی بوده اما به دلیل فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی اخراج شده‌است.

حضور او در سال ۱۳۹۱ در ورزشگاه آزادی در بازی ایران-کره جنوبی بحث‌های زیادی به پا کرد و حتی در سایت‌های خارجی مثل «میدل ایست آنلاین» منتشر شد که مدت‌ها در سایت بالاترین، گویا و بسیاری از سایت‌های خبری پخش می‌شد. بسیاری از هنرمندان از کار او حمایت کردند اما خبرگزاری‌های اصولگرا نظیر باشگاه خبرنگاران جوان کار او را تقبیح کردند.[11]

بعد از توقیف و خمیر شدن کتاب اولش، در دولت احمدی‌نژاد هیچ‌یک از کتاب‌های جدید او از وزارت ارشاد جمهوری اسلامی موفق به کسب مجوز نشدند یا پس از مدت کوتاهی از انتشار، از بازار جمع‌آوری شدند.

جلد کتاب «در میان تارهای عنکبوت»

فاطمه اختصاری در تاریخ ۱۷ آذر سال ۱۳۹۲ توسط نیروهای اطلاعات سپاه در منزلش بازداشت شد و پس از ۳۸ روز زندان انفرادی با قید وثیقه آزاد شد.[12] آخرین مجموعه شعر او تحت عنوان «منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» که در نمایشگاه کتاب ۱۳۹۴ حضور داشت، با فشار صدا و سیما و خبرگزاری‌های زنجیره‌ای سپاه در روز دوم از نمایشگاه کتاب جمع‌آوری شد.[13] در سال ۲۰۱۳ میلادی به کوشش چند تن از نویسندگان و شاعران اهل چک، از جمله «رادک هاسالیک»، تعدادی از اشعار او به سه زبان چاپ و منتشر شده‌است که عنوان این کتاب «در میان تارهای عنکبوت» است.

او پس از اقامت در نروژ تاکنون سه مجموعهٔ داستان کوتاه و خاطرات و یک مجموعهٔ شعر به زبان فارسی به چاپ رسانده‌است که هم‌اکنون نسخهٔ زیرزمینی این کتاب‌ها در ایران به صورت غیرقانونی به فروش می‌رسد.

او در سال ۲۰۲۰ کتابی دو زبانه (نروژی-فارسی) با نام Vi overlever ikke (زنده نمی‌مانیم) را در کشور نروژ با نشر «ترنسفر فورلاگ» به چاپ رساند که با استقبال منتقدین و مخاطبان اروپایی همراه شد.[14][15] این اولین مجموعه‌شعر اختصاری به زبان نروژی بوده‌است.

او همچنین در زمینهٔ فیلمسازی نیز فعال بوده و تا به حال سه فیلم کوتاه مستند با نام‌های «هنوز»، «بعد از من» و «جاده» و یک فیلم بلند مستند با نام «غیرقابل چاپ» (که به تاریخ و وضعیت سانسور کتاب در ایران می‌پردازد) را کارگردانی کرده‌است.

او در ایران سردبیری نشریهٔ همین فردا بود را به‌عهده داشت و در نروژ سردبیر و مدیرمسوول گاهنامه‌ای ادبی است که تا به حال، شماره‌های میم، جیم، لاف، ژ، دال آن، منتشر شده‌است.

فاطمه اختصاری در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۹۴ در دولت حسن روحانی به همراه مهدی موسوی با حکم شعبهٔ ۲۸ دادگاه انقلاب تهران (قاضی مقیسه) به ترتیب به ۱۱ و نیم و ۹ سال حبس و ۹۹ ضربه شلاق محکوم شدند.[16] آن‌ها پس از اعتراض به رأی دادگاه و حکم بدوی، به دلیل وجود احتمال نسبتاً قویِ عدم تغییر حکم بدوی در دادگاه تجدید نظر و نهایی شدن حکم سنگین اولیه، به صورت غیرقانونی و از مرزهای کردستان از کشور خارج شدند. او پس از یک و سال نیم اقامت در کشور ترکیه، با استفاده از بورس آیکورن به نروژ مهاجرت کرد و هم‌اکنون در این کشور زندگی می‌کند.[17]

• یک بحث فمینیستی قبل از پختن سیب زمینی‌ها ۱۳۸۸، نشر سخن گستر، شابک:۱-۷۷۲-۴۷۷-۹۶۴-۹۷۸
• کنار جادهٔ فرعی ۱۳۹۲، نشر نیماژ
• منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری ۱۳۹۴، نشر نیماژ
• در میان تارهای عنکبوت ۲۰۱۳، چاپ شده در کشور چک
• شنا کردن در حوضچهٔ اسید ۱۳۹۵، نشر اچ اند اس مدیا
• مرده‌ای که مرده بود، یک‌نفس عمیق کشید ۱۳۹۶، مؤسسهٔ توانا
• بت بزرگ ۱۳۹۶، نشر سایه‌ها
• تبر ۱۳۹۷، نشر سایه‌ها
• نزدیکی ۱۳۹۹، نشر سایه‌ها[18]
• Vi overlever ikke (زنده نمی‌مانیم)، نشر ترنسفر فورلاگ (نروژ) ۱۳۹۹

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به فاطمه اختصاری در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• کارگاه مجازی ادبیات فاطمه اختصاری
• شعری از فاطمه اختصاری. سایت عروض
• اختصاری. فاطمه. مقاله ترفندهای زبانی در غزل پست مدرن. سایت عروض
• ترجمه انگلیسی مقاله‌ی «روزی که زن شدم» اختصاری. فاطمه. نشریه تریبون آزاد