م. آزاد
محمود مشرف آزاد تهرانی (زاده ۱۸ آذر ۱۳۱۲[1] در تهران – درگذشته ۲۹ دی ۱۳۸۴ در تهران)، شناخته شده با نام هنری م.آزاد شاعر معاصر ایرانی بود.
![](../I/Poets%2526Writers.jpg.webp)
زندگی
م.آزاد در سال ۱۳۱۲ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۳۶ از دانشکده ادبیات و زبان فارسی دانشگاه تهران لیسانس گرفت و دوره دانشسرای عالی تهران را نیز گذراند. سپس ۱۰ سال به آموزگاری ادبیات فارسی پرداخت و در سال ۱۳۴۶ به استخدام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درآمد. او علاوه بر ترجمه اشعار شاعران سرزمینهای دیگر، در زمینه زندگی نامه، نقد ادبی، و قصه به شعر و نثر برای کودکان کتاب چاپ کردهاست. آشنایی او با شعر کلاسیک و شعر نو، و تجربه اندوزی در شعر بزرگسالان پیش از پرداختن به ادبیات کودکان سبب شد که بازآفرینی های ارزشمندی از شاهنامه ی فردوسی، مثنوی معنوی مولانا، کلیله و دمنه، منطق الطیر عطار نیشابوری و نیز از ادبیات فلکلوریک ایران برای کودکان، هنگامی که مواد خواندنی برای کودکان ایرانی اندک بود، پدید آورد. از م. آزاد، بیش از ۴۰ کتاب کودک و بیش از ۱۴ کاست، شعر و قصه برای کودکان منتشر شده است.[2]
او در تاریخ ۲۹ دی ماه ۱۳۸۴ در هفتاد و دو سالگی درگذشت.
![](../I/Tomb_of_M._Azad.JPG.webp)
خانواده
حسن تهرانی برادر اوست.[3]
آثار
کتابهای شعر:
- دیار شب (۱۳۳۴)
- قصیدهٔ بلند باد و دیدارها، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۴۵
- آئینهها تهیست، تهران: جوانه، ۱۳۴۶
- با من طلوع کن، تهران: انتشارات اشرفی، ۱۳۵۲
- گزینهٔ اشعار، تهران: انتشاران مروارید، ۱۳۷۴
- گل باغ آشنایی (مجموعه اشعار)، تهران: نشر علم، ۱۳۷۸
- باید عاشق شد و رفت (گزیده)، تهران: نشر ماهریز، ۱۳۷۹
- بهارزائی آهو (گزیده)، تهران: دارینوش، ۱۳۸۵
- باید عاشق شد و خواند: زندگی و شعر م. آزاد، محمد مفتاحی، تهران: نشر ثالث، ۱۳۸۸
ترجمه و تألیف:
- پریشادخت شعر (زندگی و شعر فروغ فرخزاد)
- شعرهای کارل سندبرگ
- بعل زبوب (خداوندگار مگسها)
- سفرهای شگفت ادیسه
- دن آرام (میخائیلالکساندروویچ شولوخوف)
ادبیات کودکان
نزدیک به پنجاه عنوان داستان و شعر:
- طوقی
- عمو نوروز
- کی از همه پر زورتره
- لیلی–لیلی حوضک
- شعرهایی برای کودکان
- از شاهنامه
- زال و سیمرغ (۱۳۵۱)
- زال و رودابه (۱۳۵۲)
- هفت خوان رستم (۱۳۵۷)
- کاوه آهنگر
- خاله سوسکه
- خاله موندگار
- گنجشکک اشی مشی و لکلک باغبون باشی
- گزیده داستانهای مثنوی
- نمایشنامهای منظوم برای کودکان (کاست)
- طوطی و بازرگان
- خاله سوسکه کجا میری؟
- بز بز قندی
- جم جمک برگ خزون (ترانه)
- بچهها بهار (ترانه)
- پیرهزن گل پیرهن
- شهربازی
نامگذاری خیابان
در ۲۷ آبان ۱۳۹۹، کوچه یکم در محدوده خیابان کلاهدوز به نام م _آزاد تغییر نام یافت.[4]
منابع
![]() |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به م. آزاد در ویکیگفتاورد موجود است. |
- https://www.bbc.com/persian/arts/story/2006/01/060119_pm-m-azad-died.shtml
- «زادروز محمود مشرف آزاد تهرانی (۱۳۱۲)، شاعر و نویسنده».
- «چمدان: 'بعد از علی کوچولو از ایران مهاجرت کردم'». بیبیسی فارسی.
- «نامگذاری ۱۳ خیابان تهران به نام شاعران/ مخالفت خانواده مرحوم سرحدیزاده با نامگذاری یک خیابان به یاد او». خبرگزاری ایلنا. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۹.