علی‌اصغر حاج‌سیدجوادی

علی‌اصغر حاج‌سیدجوادی در سال ۱۳۰۳ در خانواده‌ای سرشناس در قزوین به دنیا آمد. پدر او سید علی (صدر المعالی) بود. نیای پدری او «حسین مجتهد خیابانی» (حاج‌سیدجوادی) از روحانیون پرآوازه قزوین بود.[2]

او در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، حقوق خواند و در مقطعی هم در فرانسه ادامه تحصیل داد. اما به جای پرداختن به کارهای حقوقی، به نویسندگی و روزنامه‌نگاری پرداخت. او ابتدا در روزنامه اطلاعات و سپس کیهان مشغول به کار شد و هر از گاهی هم در مجله نگین می‌نوشت. او از اعضای نخستین کانون نویسندگان ایران بود.[2] یکی از نشریاتی که در آن سال‌ها با همکاری او منتشر می‌شد، هفته‌نامه «جنبش» بود.[3]

با آنکه برخی منابع از عضویت او در گروه‌های سیاسی گفته‌اند اما به گفته عبدالکریم لاهیجی او در هیج گروهی عضویت نداشت و فقط دوره‌ای در جوانی به حزب نیروی سوم به رهبری خلیل ملکی که منشعب از حزب توده ایران بود، علاقه‌مند بود.[2] همچنین گفته می‌شود او از اعضای جدا شده شورای ملی مقاومت ایران بود.[7][8] وی یکی از نخستین کسانی بود که در پاریس اطلاعیه‌هایی را در مورد زندان و شکنجه در قرارگاه‌های مجاهدین در عراق منتشر کرد.[9]

او از بنیانگذاران گروه «جنبش برای آزادی» شمرده شدند. از اعضای مؤثر و فعال در این گروه می‌توان به کیان کاتوزیان، ناصر کاتوزیان و.. اشاره کرد.[10][11]

وی در سالیان قبل از انقلاب نشریه ای غیر علنی بنام «جنبش» ایجاد کرد و بعد از انقلاب ۱۳۵۷ برای سازمان سیاسی خود «جنبش برای آزادی» انتخاب کرد. فعایلت سیاسی این گروه بیشتر از نیمه دوم سال ۱۳۵۹ و تهاجم و اشغال دفتر این سازمان و نشریه ادامه نیافت.

از مهمترین مقالات این نشریه به نویسندگی او می‌توان به «صدای پای فاشیسم می‌آید»، «توپخانه‌ای که دروغ شلیک می‌کند» (در حمله به دانشجویان مسلمان پیرو خط امامو گروگان گرفتن ۵۲ دیپلمات آمریکایی)، «این معامله از اساس باطل است» اشاره کرد.[12] از دیگر نویسندگان این نشریه می‌توان از منوچهر هزارخانی، ناصر کاتوزیان نام برد.

حاج سید جوادی از نخستین اعضا و بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران بود و در دوره پهلوی نیز به دلیل انتقاداتش از سیستم استبدادی ممنوع‌القلم شده بود.[12][13]

علی اصغر صدر حاج‌سیدجوادی، در سه‌شنبه ۵ تیر ۱۳۹۷ در اثر بیماری و کهولت سن در ۹۴ سالگی در پس از یک‌ماه بستری بودن در بیمارستانی در پاریس درگذشت.[2][5]

احمد صدر حاج‌سیدجوادی برادر بزرگ‌تر او حقوقدان و وکیل و از اعضای نخستین نهضت آزادی ایران بود که در شورای انقلاب عضویت داشت و سپس وزیر کشور و وزیر دادگستری در دولت موقت ایران شد.[2] ّّ ناصر کاتوزیان حقوقدان و از تدوین کنندگان پیش نویس اولیه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برادر همسر او بود. حسن صدر حاج‌سیدجوادی برادر کوچکتر او نیز روزنامه‌نگار بود که یک هفته پیش از او در تهران درگذشت.[2]

• ارزیابی ارزش‌ها
• بحران ارزش‌ها
• پشت به دیوار (مجموعه داستان‌های کوتاه)

• احمد صدر حاج‌سیدجوادی