مجدالدین بن اثیر
مبارک بن محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانی موصلی لقبگرفته به مجدالدین و ابوالسعادات، شهرتیافته به مجدالدین بن اثیر (۱۱۴۹–۱۲۱۰) محدث، مفسر، زبانشناس، فقیه، ادیب و نویسنده عراقی بود.[1][2][3][4]
مجدالدین بن اثیر | |
---|---|
زادهٔ | ۱۱۴۹ / ۵۴۴ق جزیره ابن عمر |
درگذشت | ۲۴ ژوئن ۱۲۱۰ / ۳۰ ذیالحجه ۶۰۶ق موصل |
پیشه | محدث، زبانشناس، فقیه، ادیب و نویسنده |
سبک | در ادبیات عربی: «دورهٔ سوم عباسی» |
خویشاوندان | برادرانش ضیاءالدین نصرالله و عزالدین علی |
او دوران کودکی و نوجوانی خود را در جزیره ابن عُمر که در حال حاضر شهری مرزی میان سوریه و ترکیه است گذراند و سپس همراه پدر و برادرانش به موصل کوچ کرد. ناصحالدین ابومحمد سعیدبن دهّان بغدادی،ابوبکر یحیی بن سعدون مغربی قرطبی و ابولحزم مکّی بن ریان بن شبّه اساتید ادبیات او بودند. پس از آن در موصل و بغداد علم حدیث را از اساتیدی چون عبدالوهابن سکینه، عبدالقاسم یعیش بن صدقه فراتی و ابواحمد عبدالوهاب بن علی ابن علی فرا گرفت. او در سالهای پایانی عمر خود فلج شد و توانایی نویسندگی خود را از دست داد و خانه نشین شد. در همین ایام جمعی از دانشمندان علوم دینی و قرآنی به منزل وی رفت و آمد داشتند و در کار تألیف آثارش به او کمک میکردند.[5]
آثار
- جامع الأصول لأحادیث الرسول
- النهایة فی غریب الحدیث و الأثر
- تجرید أسماء الصحابة
- المرصّع
- الإنصاف فی الجمع بن الکَشف والکَشّاف فی تفسیر القرآن العظیم
- المختار فی مناقب الأخیار
- المصطفی و المختار فی الأدعیه و الأذکار
- البدیع فی شرح الفصول فی النحو
- الباهر فی الفروق
- صنعة الکتابة
- دیوان رسائل
منابع
- ابن خلّکان، احمد (۱۹۷۲). وفیات الأعیان. ۲. بیروت: دار صادر. ص. ۲۰۳.
- ابن عماد حنبلی، عبدالحی (۱۹۸۶). شذرات الذهب. ۵. دمشق: دار ابن کثیر. ص. ۲۲.
- زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲). الأعلام (به عربی). ۱۵۶. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۶. تاریخ وارد شده در
|سال=
را بررسی کنید (کمک) - فروخ، عمر (۱۹۸۶). تاریخ الأدب العربی (PDF). ۳. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۴۴۸.
- یوسفی اشکوری، حسن، ابوالسعادات ابن اثیر، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، جلد ۲، ص ۸۵۹