ابوطیب لغوی

در عسکر مکرم از شهرک‌های خوزستان زاده شد، از این سو به «عسکری» نیز شناخته شد. نخست در زادگاه خود علم آموخت. سپس به بغداد رفت و نزد استادان زبان عربی در زبان‌شناسی تخصص یافت. خانوادهٔ او به حلب کوچیدند و آنجا میهن گزیدند، ابوالطیب نیز در حلب، به علم‌آموزی ادامه داد و در دربار سیف‌الدوله جایگاهی یافت؛ آن هنگام از متنبی و ابن جنی در برابر ابن خالویه و یارانش، دفاع می‌کرد. ابوالطیب آن قدر در حلب ماند که به «لغوی حلبی» نسب گرفت.

در اواخر سال ۳۵۱ قمری، رومیان به حلب هجوم بردند و سیف‌الدوله از دفاع ناتوان شد. در این میان، ابوالطیب در ۲۶ دسامبر ۹۶۲/ ۲۱ ذیقعده ۳۵۱ کشته شد.[1]

• کتاب الإبدال: واژگانی مبدل را در آن بررسی کرده؛ واژگانی که یکی از حروفشان دگرگون است بی‌آنکه معنایشان دگرگون شود. مانند: هثرم و هذرم، العَتَهَ و العَلَه، المِحراث و المِحراک، یحرف و یقرب.
• مراتب النحویین[4]
• شجر الدّر: واژگان متداخلُ المعانی را در آن بررسی کرده؛ واژگانی که معنای هر حرف آن از معنای حرف دیگرش، متفاوت است.
• المثنّی
• الإتباع: واژگان دوگانه‌ای که با یکدیگر تأکید می‌سازند، پس از آنکه حرف یکم واژهٔ دوم را دگرگون می‌کند؛ مانند: جائع نائع، شدید أدید، حسن بسن، شحیح أنیح، مجنون مخنون.
• کتاب الاضداد[5]
• کتاب الفرق یا الفروق
• طبقات الشعراء[1]