شکرپاره
شِکَرپاره نوعی شیرینی است که امروزه بیشتر در افغانستان و پاکستان[1] تهیه و مصرف میشود. در افغانستان به گویش محلی آن را شکرپیره یا شیرپیره مینامند.
این شیرینی در قدیم در ایران نیز رواج داشته و با نامهای شکربیزه، شکربوره، شکربوزه، شکربورک، شکربره، شکربرگ،[2] شکرپیره، شکرباره، سنبوسه قندی، اگردک،[3] سکری وسکران[4] شناخته میشده و در اشعار فارسی از آن زیاد نام برده شدهاست.[5]
برای تهیهٔ شکربیزه در درون قطعاتی کوچک از خمیر آرد گندم، شکر و مغز بادام و پستهٔ نیمکوفته انباشته و میپزند.[6]
طرز تهیه آن چنین است که مقداری روغن را داغ کنند و بقدری آرد در آن ریزند که مثل ترحلوا شود. آن وقت آن را کنار گذارند تا سرد گردد. سپس در میان سینی ریزند و خوب بمالند تا سفید شود و بعد مقداری شکر را قوام آورند، سپس آن را تکان دهند تا سفت و سرد شود. آنگاه آنرامخلوط کنند و ته سینی را دارچین پاشند و پهن کنند ویک دو سیر هم قند کوبیده روی آن پاشند.[7]
در ادبیات فارسی از نامهای گوناگون ذکرشده در بالا برای اشاره به این شیرینی استفاده شده، برای نمونه نظامی گنجوی میگوید:[8]
- شکربوزه با نوک دندان به راز
- شکرخواره را کرده گردن دراز.
اگردک
اَگردَک (اَگرده، مُچی) نام یک شیرینی تقریباً مشابه با شکرپاره بوده که لغتنامهٔ دهخدا آن را مترادف با شکربوره قرار داده ولی در وصف آن مینویسد: نانی بدین صورت به اندازه مشتی کوچک از آرد گندم و چربوی دُنبه و بی شکر و گاهی با شکر. قسمی نان مخروطی چون مچ بستهای و روغن آن از چربوی دنبه و پیه کنند نه روغن. نوعی نان شیرین شبیه به قطاب اندازه محتوی یک مشت گره کرده. شکربوره. مچی.[9]
منابع
- «همشهری آنلاین». بایگانیشده از اصلی در ۲۲ مارس ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۳ آوریل ۲۰۰۸.
- [http://www.mibosearch.com/word.aspx?wName=شکربره شکربره - [ avfvi ]]
- دهخدا
- [http://www.mibosearch.com/word.aspx?wName=شکربيره شکربیره - [ avfdvi ]]
- دهخدا، سرواژهٔ شکربورک
- «فرهنگ فارسی معین». بایگانیشده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۳ آوریل ۲۰۰۸.
- دهخدا به نقل از فرهنگ معین.
- دهخدا، سرواژهٔ شکربوزه
- «لغتنامه دهخدا، سرواژهٔ اگردک». بایگانیشده از اصلی در ۱۳ فوریه ۲۰۱۰. دریافتشده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
کتاب آشپزی ویکیکتاب یک دستور آشپزی در این رابطه دارد: |