ایل میلان

میلان نام یکی از ایلهای کرد ایران در کوه‌های مرزی استان آذربایجان غربی می‌باشد. همچنین در حوزه شهرستان مهاباد انشعاباتی از ایل میلان زندگی می‌کنند.[1] قلمرو اولیه این ایل بخشی از کوه‌های مرزی آذربایجان غربی و ترکیه و قسمتی از سوریه را شامل می‌گردد که در جوار ایلات و طوایف وابسته خود به حیات ایلی ادامه می‌دهد. زبان مرسوم بین مردم ایل میلان کردی کرمانجی است اما در طی سده گذشته و مهاجرت بخش بزرگی از این ایل به شمال غرب ایران ، اکثریت مردمان این ایل به ترکی آذربایجانی نیز مسلط هستند. مردم این ایل در شمال استان آذربایجان غربی در شهرستان‌های ماکو ،شوط ،پلدشت ،چایپاره ،چالدران و خوی به صورت چادرنشین و یکجانشین ساکن هستند. ایل میلان دارای ادبیات خاص خود است که تواریخ گذشته را با یک ادبیات خاص غنایی تحت عنوان کلام بیان می‌کند. کسی که کلام را می‌گوید دنگبژ است و مشهورترین دنگبژ کورد که استاد شاکر دنیز ملقب به شاکرو باشند از افراد مورد علاقهٔ این ایل می‌باشد. این ایل در تواریخ گذشته به دلیل قدرت بزرگی که داشته یکی از ایل‌های مهم و خطرناک در حکومت‌های گذشتهٔ ایران به‌شمار می‌آمده‌است و به همین دلیل برخی از شاه‌های ایران برخی از طوایف این ایل را به قسمت‌های مختلف ایران تبعید کرده‌اند به عنوان مثال طایفه دودکانلو در خراسان که از نظر فرهنگ و هنر یکی از سرشناس‌ترین ایلات کشور هستند. لازم است ذکر شود که در زمان تبعید این طایفه چند طایفه از سایر ایلات را نیز همراه آن‌ها تبعید کردند. ایل میلان به دو دسته بزرگ به نام «میلان» و «خلکانی» تقسیم می‌شود.[2]

طرحی از لباس زنانه کردی

میلان پنج طایفه دارد به نام: «مَمَکانْلو»، «دودکانلو»، «مندولکانلو»، «شیخ کانلو»، سارمانلو».

خلکانی به دو دسته «میلان» و «خلکانی» بخش می‌شود. خلکانی سه طایفه دارد به نام: «کِچلانلو»، «گلی کانلو»، «خزوئی».

ایل میلان به طوایفی چون اومویی میلان (هاجویی. قورویی. کلبویی. فرهویی)، بروکی میلان، قلیکی میلان، دلائی میلان(Torova)، شیخ کانلو میلان، مروئی میلان، قردوئی میلان، کچلانلو میلان، و … تقسیم می‌شود.