قره‌پاپاق
قره‌پاپاق یکی از ایل‌های گروه قومی آذربایجانی‌ها[1][2] بورچالی ساکن در استان آذربایجان غربی و برخی از نواحی همجوار در کشورهای همسایه نظیر جمهوری آذربایجان، گرجستان و ترکیه است. در سال ۱۲۴۰ ه.ق ایل قره‌پاپاق از قفقاز به دشت پهناور سولدوز که امروزه نقده نام دارد وارد شد و در آن نشیمن گزید. نام «قره‌پاپاق» از زبان ترکی گرفته شده و به معنی «کلاه سیاه» است. از معروف‌ترین طوائف این ایل بزرگ می‌توان به طائفهٔ فولادی اشاره کرد که به رهبری حاج امیر فولادی در زمینهٔ تجارت چایی و خشکبار و نفت با حکومت عثمانی وقت و اروپای شرقی سرآمد دیگر تجار زمان بودند. حاج امیر دارای ۹ پسر بود که پس از حملهٔ ارامنه به بخش‌هایی از آذربایجان ایران و عثمانی وقت و پس از درگیری طوائف قره‌پاپاق با ارامنه و کشته‌شدن بخش اعظمی از اعضای این ایل در جنگ، تنها بازماندهٔ خاندان حاج امیر که پسر کوچک‌تر او علی‌خان نام داشت پس از فرار به بخش‌های مرکزی آذربایجان جان سالم به در برد.
 مردانی شکارچی از ایل قره‌پاپاق (چیانه سلدوزی) نقده، ایران (۱۹۱۳) | |
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
|---|---|
| ترکیه، گرجستان، روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ایران | |
| زبان‌ها | |
| ترکی آذربایجانی | |
| دین | |
| شیعه | |
| قومیت‌های وابسته | |
| مردم آذری |
طوایف
ایل قره‌پاپاق دارای طوایف چاخرلو، کاظمی، کاظم‌خان، تقی‌زاده خان تومان، آلواشلی، امیر فلاح، زینالی، حقیقی، خسروی، صارمی،منتظمی، جهانبخش، حسین‌زاده، جان احمدلو، داغستانی، سارال، تورکاوون، آرپالی و هم‌چنین دیگر گروه‌های تشکیل‌دهندهٔ اهالی قره‌پاپاق شامل ایناللی، غفرانی، مقدم، حیدرلو، بالخانلی و ایناللو است. قره‌پاپاق‌ها ترک‌زبان و شیعه‌مذهب می‌باشند.
طوایف احتمالی
برخی از کارشناسان و مردمان محلی منطقهٔ آواجیق معتقدند که مردمان این منطقه طایفه‌ای از قوم قره‌پاپاق بودند که در زمان کوچ به نقده ساکن آواجیق شدند.
پانویس
- "Азербайджанцы". БСЭ. Archived from the original on 20 November 2012. Retrieved 13 September 2013.
- "Карапапахи". Российский Этнографический музей. Archived from the original on 20 November 2012. Retrieved 24 September 2019.
منابع
منبع: فرهنگ لغت ترکی - فارسی داشقین
- منبع: فرهنگ جغرافیایی شهرستانهای کشور (شهرستان ارومیه)، سال ۱۳۷۹، ص۲۳۰.
- کتاب تاریخ ایل قاراپاپاق به کوشش مهدی رضوی