ایل شکاک

شِکاک نام یکی از ایل‌های بزرگ کرد ساکن استان آذربایجان غربی در ایران می‌باشد.[1][2] محل زندگی شکاک‌ها شهرستان‌های ارومیه و سلماس می‌باشد که در سال‌های اخیر بیشتر یکجانشین شده‌اند. مردم ایل شکاک به زبان کردی کرمانجی صحبت می‌کنند.

تصویر پوشاک مرد کرد کرمانج

تیره‌های ایل شکاک

کارداری و عبدویی دو تیره ایل شکاک هستند. در بین ایل شکاک دو دسته دیگر از طوایف کرد زندگی می‌کنند که در بین تیره‌های دوگانه شکاک‌ها جای نمی‌گیرند؛ ولی با آن‌ها بوده و هستند. دسته اول کرمانج‌ها و دیگری سادات.[3]

تیره کارداری از ۱۲ طایفه تشکیل شده‌است که عبارتند از:

  • پزاقا کارداری
  • کچلی
  • مامدی کاردار
  • بوتی
  • پاچیک
  • خدری
  • خلیفی
  • دلان
  • فنک
  • گورک
  • مقری
  • نیسانی

مردم این طایفه‌ها در شهرستان سلماس منطقه شپیران سلماس، انزل ارومیه بخش مرکزی ارومیه، صومای و برادوست سکونت دارند. عمر خان شریفی ریاست این تیره را پس از مرگ اسماعیل آقا بر عهده داشت.

تیره عبدوی از ۹ طایفه تشکیل شده‌است که عبارتند از:

  • اطمانی
  • پزاقا عبدوی
  • دِری
  • هناره
  • چرکویی
  • شکری
  • مامدی عبدویی
  • نعمتی
  • ایوری

مردم این تیره نیز در دهستان کردوان و بخش مرکزی سلماس صومای ارومیه شپیران و اطراف شهرهای ارومیه وسلماس ساکن می‌باشند.

  • کرمانج‌ها

منظور از کرمانج در اینجا غیر از اصطلاح کلی است که به گویش شمالی کردی گفته می‌شود بلکه منظور بخشی از مردم ایل شکاک گفته می‌شود.

  • سادات

سادات که به شیخ‌های کرد شکاک گفته می‌شود و در نزد مردم از احترام خاصی برخوردارند. محل سکونت عمده آن‌ها در شهرستان سلماس و روستاهای برقزن، شنتال‌ها، حاجی جفان، سید آوا، تمر آوا، دراب، خورخورا، کوزه رش، ودر بخش صومای برادوست در روستاهای خرگوش، کورانه، زنگه کان، سوره بان، شیخان، حصار و مافران زندگی می‌کنند.

خوراک مردم ایل

مردم ایل شکاک به اقتضای دامپروری سابقشان بیشتر آمیخته‌ای است از گوشت و دیگر چیزها. معروفترین غذاهای گوشتی آنها «ساوارا»، «مِخْلُ»، «بِرْیان»، «قَیسی»، «شاکبابْ»، «کفْتُک»، «پَزپُلُو» و «خُرُش» است.

«ساوارا» غذایی است از گوشت و بلغور و روغن، «مخل» از گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی و گوشت ومرغ و تخم‌مرغ و روغن، «پردپلو» از آرد و برنج و گوشت و آلوچه، «قلسیل» از گوشت بره و سیر ماست و روغن «خُرش» از گوشت و بادمجان و لوبیا و سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی.

خوراک «بریان» بره‌ای است که در شکمش برنج و لپه و کره می‌گذارند و آن را روی تخته‌سنگی که داخل تنور گذاشته‌اند می‌گذارند تا خوب سرخ شود، «کفتک» یا همان «کوفته» و «شاکباب» و «شوربه» به ترتیب کباب شامی و آبگوشت است. خوراک‌های غیر گوشتی آنها نیز عبارت‌اند از «گرا» (آش)، «هک رون» (نیمرو)، مردم ایل بسیار خوش‌خوراک بوده و ب غذا و نحوه پخت صحیح بسیار اهمیت داده است.

افراد نامدار

منابع
  1. "KURDISH TRIBES". Encyclopaedia Iranica.
  2. Price, Massoume. Iran's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook. ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-993-5. One leader who did take action was Simqu, of the Shakak Kurds
  3. مردوخ کردستانی، شیخ محمد. تاریخ کرد و کردستان و توابع یا تاریخ مردوخ. سنندج: 1351، ص 98. دهخدا. لغت‌نامه. ج 39، ص 231. اسکندری‌نیا، ابراهیم. ساختار سازمان ایلات و شیوة معیشت عشایر آذربایجان غربی. بندرانزلی: 1366، ص 369؛ Van Bruinssen, M. M. "Shakāk", EI2/1X/245. توحدی، کلیم‌الله. حرکت تاریخی کرد به خراسان. مشهد: 1359، ص 1/7-8. اسکندری‌نیا، ابراهیم. همان‌جا. سرشماری اجتماعی، اقتصادی عشایر کوچنده 1377، جمعیت عشایری دهستان‌ها. تهران: 1378، ص 21-30. اسکندری‌نیا، ابراهیم. همان. ص 33، 369-371. ممتحن‌الدوله، میرزا مهدی خان. خاطرات. تهران: 1353، ص 21؛ توحدی، کلیم‌الله. همان. 1/488. سرشماری اجتماعی، اقتصادی عشایر کوچنده 1377، نتایج تفصیلی. تهران: 1378، ص 21. شهریار افشار، بیژن، «ایل شکاک»، هنر و مردم. ش 44، ص 42-44. فتحی، محمد. همان‌جا؛ سنندجی، میرزا شکرالله. تحفة ناصری در تاریخ و جغرافیای کردستان. به کوشش حشمت‌الله طبیبی، تهران: 1366، ص سی و دو.

جستارهای وابسته
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.