نقده

نَقَده یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان غربی و مرکز شهرستان نقده است. این شهر در ۹۵ کیلومتری جنوب‌شرق ارومیه واقع شده‌است.[5] تا سال ۱۳۴۶ شمسی شهر و شهرستان سولدوز شناخته می‌شد که در این سال طی مصوبه‌ای نام این شهر و شهرستان به نقده تغییر یافت[6]

برای دیگر کاربردها، نقده (ابهام‌زدایی) را ببینید.
نقده
کشور ایران
استانآذربایجان غربی
شهرستاننقده
بخشمرکزی
نام(های) پیشینسولدوز[1][2]
مردم
جمعیت۸۱٬۵۹۸ نفر در سال ۱۳۹۵
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۲۹۹ متر[3]
اطلاعات شهری
ره‌آوردسیب انگور عسل نقل حلوای محلی (داش حلواسی)
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۴۴۳۵۶[4]
وبگاهفرمانداری نقده
نقده

این شهر از شمال به شهرستان ارومیه، از جنوب به شهرستان‌های پیرانشهر و مهاباد، از خاور به میاندواب و از باختر به اشنویه هم‌مرز است.

در نَقَده، زبانهای آذری و کردی به عنوان زبان مادری و زبان پارسی به عنوان زبان آموزش و مکاتبات رسمی‌، توسط اهالی شهرستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌توان هفت چشمه در ۳ کیلومتری جنوب باختری شهر نقده و در بخش خاوری سلطان یعقوب واقع است در گذشته طعم و مزه هر چشم و آب جوشان هر یک از این ۷ نقطه با دیگری متفاوت بوده و دارای املاح معدنی ویژه‌ای می‌باشد. حوضی به شکل کوزه در پائین کوه ساخته شده این تفرجگاه امکاناتی مثل آب آشامیدنی ٬فضای سبز، امکانات رفاهی، ورزشی، خدماتی، درمانی، بهداشتی، غذاخوری، شهربازی و پارکینگ را دارا می‌باشد. مردم نقده هر روز برای پیاده‌روی به این تفرجگاه می‌روند. رودخانه گادار وسد حسنلو و تالاب بین‌المللی پارک لاله اشاره داشت. شهرستان نقده منطقه‌ای کوهستانی است و کوه‌های سلطان یعقوب، فیرنگی داغی، مهدی‌خان داغی و باباحسن داغی با ارتفاع ۲۰۰۰ متر از جملهٔ کوه‌های نقده می‌باشند.

این منطقه دارای چشمه‌های طبیعی زیادی نیز می‌باشد که می‌توان به چشمه‌های نقده که در روستای شیخ معروف، در ضلع جنوب، قرار دارند و چشمه‌ای معدنی و مؤثر برای درمان برخی بیماری‌های پوستی هستند اشاره نمود. همچنین چشمهٔ یئدی گوز که در نزدیکی روستای گوز ایران، در ۲ کیلومتری جنوب خاوری نقده و در دامنهٔ کوه‌های سولطان یاغیب قرار گرفته و از تفرجگاه‌های منطقه به حساب می‌آید، از چشمه‌های سرشناس نقده می‌باشد.[7]

نام

مینورسکی در دائرةالمعارف اسلامی زیر واژه‌ی سولدوز آورده که ناحیهٔ سولدوز را غازان خان در سال ۷۰۳ ه‍.ق به امیر چوپان داده‌است و بر این اساس به نظر ریشه نام گذاری سولدوز از نام امیر چوپان گرفته شده‌است.[8]

ریشه نامگذاری های گوناگون بر روی شهر نقده:[2]

مردم

دشت نقده در طول تاریخ محل زندگی اقوام مختلف از جمله آشوری‌ها، مادها، مانناها، آذربایجانی‌ها، کردها بوده‌است. در زمان حکومت فتحعلی‌شاه قاجار و در سال ۱۲۴۵ هجری، ایل قره‌پاپاق از منطقهٔ قفقاز به این منطقه مهاجرت کرده، ساکن دشت نقده شده و به کشاورزی و دامداری در این منطقهٔ حاصل‌خیز مشغول شد.[10] براساس یک طرح آمارگیری که در دههٔ ۱۳۵۰ خورشیدی در نقده صورت گرفت، از مجموع جمعیت آن زمان شهر، ۱۲٬۰۰۰ نفر (۶۰ درصد) را آذری‌ها شیعه و ۸٬۰۰۰ نفر (۴۰ درصد) آشوری‌ها تشکیل می‌دادند.[11]

تا قبل از نسل‌کشی آشوریان و در حدود سال‌های ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷، ۵۹۸ آشوری در مجموع ۱۰۸ خانوار در نقده زندگی می‌کردند.[12] در سال ۱۸۸۱، نقده ۶۰ خانوار یهودی داشت که حدوداً ۳۶۰ نفر می‌شدند. تا سال ۱۹۰۱ جمعیت یهودیان به ۸۰۰ تن افزایش پیدا کرد که بعدها همه آنان به اسرائیل مهاجرت کردند.[13]

در حال حاضر ، اهالی شهر را به ترتیب ترکهای آذربایجانی و کردها تشکیل می‌دهند. مردم نقده مسلمان و پیرو مذاهب شیعه و سنی هستند.[14] [15]

منابع
  1. نام دیگر شهر نقده چیست؟ + تصاویر
  2. «مشخصات شهرستان». وبگاه فرمانداری نقده. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۱ آگوست ۲۰۱۲.
  3. مختصات و ارتفاع
  4. «پیش‌شماره». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۱ ژانویه ۲۰۰۸.
  5. اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه گیتاشناسی، ۱۳۸۳.
  6. آذربایجان غربی در آینه تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران - محمد رضا قلی زاد - با همکاری استانداری آذربایجان غربی - انتشارات حسام الدین چلبی - 1391 - صفحه 31
  7. [http:// www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] iranicaonline.org
  8. فرهنگ عامه ایل قره پاپاق - یوسف قهرمان‌پور - یاز - صفحه ۴۴ - سال ۱۳۸۵
  9. دانشنامه اسلام
  10. «تاریخچهٔ شهرستان». وبگاه فرمانداری نقده. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۱ آگوست ۲۰۱۲.
  11. جلایی‌پور، حمیدرضا (۱۳۸۳)، دولت پنهان، بررسی جامعه‌شناختی عوامل تهدیدکننده جنبش اصلاحات (۱۳۷۹–۱۳۷۸)، تهران: طرح نو، ص. ۲۲۸
  12. Familiar Faces in Unfamiliar Places
  13. «The Jews of Iran in the Nineteenth Century». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۱۴.
  14. «ارس تبار». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۱.
  15. ایسنا: هسته‌ي اصلي ساكنان شهرستان نقده در آذربايجان غربي را اهالي ايل قره پاپاق تشكيل مي‌دهند.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.