اشنویه

اشنویه یکی از شهرهای کردنشین و مرزی استان آذربایجان غربی است که در قسمت غربی این استان قرار دارد. این شهر مرکز شهرستان اشنویه است. زبان مردم این شهر کردی سورانی است.

اشنویه
کشور ایران
استانآذربایجان غربی
شهرستاناشنویه
بخشنالوس - مرکزی
نام(های) دیگرشنوی
نام(های) پیشیناُشنو[1]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۴۱۱ متر
اطلاعات شهری
شهردارسیدکمال الدین طاهری[2]
ره‌آوردگیلاس، سیب، گندم، چغندر
وبگاهhttp://shnocity.ir
اشنویه

این شهر از غرب با کشور عراق (اقلیم کردستان عراق)، از جنوب با پیرانشهر، از شرق با نقده و از شمال با ارومیه هم‌مرز است.

ارتفاع شهر اشنویه از سطح دریا ۱۴۷۰ متر و مرتفع‌ترین نقطه آن در جنوب شرقی ۳۵۰۰ متر است.[3]

کُردها، نام این شهر را شنۆ تلفظ می‌کنند.[4]

پیشینه

ناحیه‌ای که شهر اشنویه در آن قرار دارد، دارای پیشینه‌ای طولانی است. آثار به دست آمده از تپة دینخواه و کوه‌های بزرگ و کوچک زینت آلات و گورهای متعددی مربوط به به هزاره‌های پیش از میلاد به دست آمده‌است. جغرافی‌نگاران سده‌های آغازین اسلامی، اشنو را شهری کوچک در سرزمینی حاصل خیز معرفی کرده‌اند. اشنو که از دیرباز مسکن کردهای موسوم به هذبانیه (هذبانی) بود، تا سده‌های بعد همچنان آبادانی خود را حفظ کرد. هذبانیان از مراتع اطراف آنجا، برای نگهداری احشام خود بهره می‌جستند. تیره‌ای از آنان نیز که رَوّادیان (کُرد) نامیده می‌شدند، در ارمنستان سکنی گزیدند (کسروی، شهریاران…، ۱۴۸). روادیان که در آذربایجان و کردستان نفوذ داشتند، در سدة ۲ ق از اطاعت عباسیان سرباز زدند و چندی حکومت مستقلی به رهبری علی فرزند صدقه در آذربایجان به وجود آوردند. آنان ارومیه را مرکز فرمانروایی خود قرار دادند و شهرهای اشنویه، خوی، سلماس، لاهیجان (نام روستایی در آذربایجان) و سلدوز را در اختیار داشتند. پس از آن، به ویژه در سده‌های ۷ و ۸ ق، ولایات ارومیه و اشنویه از سرنوشتی یکسان برخوردار بوده‌اند. در عهد فرمانروایی اتابکان در سال ۶۰۲ق نبردی میان سپاهیان اتابک ابوبکر (فرمانروای عراق و آذربایجان) و علاءالدین (اتابک مراغه)، روی داد. علاءالدین که توان نبرد نداشت، پیشنهاد صلح کرد و یکی از دژهای خود را به ابوبکر واگذاشت و در مقابل، ابوبکر نیز حکومت اشنویه و ارومیه را به وی سپرد.[5]

در زمان ابن حوقل کردها در آنجا مسکن داشتند و در قرن چهارم از آن شهر و از آبادی‌های اطراف آن چارپایان و مواشی به موصل و بلاد بین‌النهرین صادر می‌گردید. خاک آن به حاصلخیزی و مراتع آن به خرمی شهرت داشت. یاقوت که آن شهر را دیده از باغ‌های زیبای آن سخن می‌گوید.[6]

در سال ۱۹۰۹ میلادی برابر با ۱۲۸۷ ه‍. ش، عثمانی‌ها با تمام قدرت نظامی خود اشنویه را تسخیر کرده و مردم آن را کشتار نمودند، وجود عثمانی‌ها و روس‌ها در این منطقه ضرر و زیان جانی و مالی فراوانی برای مردم اشنویه در پی داشت. پس از روس‌ها نوبت آشوری‌ها رسید که به شهر هجوم بیاورند که به زنان و کودکان نیز رحم نکردند، بدنبال جنگ آشوری‌ها و روس‌ها قحطی بزرگی به وجود آمد و مردم از وحشت و قحطی و فرط گرسنگی به طرف عراق (موصل و کرکوک) حرکت کردند؛ بدنبال این وقایع از ۱۳هزار نفر مردم شهر اشنویه در آن زمان، تنها چندصد تن باقی ماندند.[7][7][7][8][9][10][11].[7][8].[7][7]

مردم

تمام ساکنان اشنویه را همچون دیگر مناطق مکریان، کردها تشکیل می‌دهند و با گویش سورانی از زبان کردی سخن می‌گویند.

جمعیت

جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ برابر با ۷۰۰۳۰ نفر بوده‌است که از این تعداد ۳۵۲۰۰ نفر آنان مرد و ۳۴۸۳۰ نفر آنان زن بوده‌اند. بر پایه سرشماری سال ۱۳۸۸، جمعیت این شهرستان همراه با روستاهایش برابر با ۶۶۰۰۰ نفر بوده‌است. بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهرستان به ۷۳۸۸۶ نفر افزایش یافته که نشان دهنده رشد متوسط سالیانه ۱٫۰۸ درصدی طی دوره ۹۵–۱۳۹۰ می‌باشد. از کل جمعیت شهرستان حدود ۵۷٫۹ درصد در مناطق شهری و ۴۲٫۱ درصد در مناطق روستایی ساکن بوده‌اند.

جغرافیای شهر

شهرستان اشنویه با ارتفاع متوسط ۵۰۸۰ فوت معادل ۱۵۲۴ متر، طول جغرافیایی آن ۴۵ درجه و ۶۰ دقیقه و عرض ۳۷ درجه و ۲ دقیقه و ۲۰ ثانیه و اختلاف ساعت آن با تهران ۲۰ دقیقه و ۱۲ ثانیه‌است. شهر اشنویه مرکز شهرستان و فاصله آن با مرکز استان ۷۰ کیلومتر است و در جنوب غرب استان آذربایجان غربی قرار دارد. با شهرستان ارومیه در شمال، با شهرستان نقده در شرق، با شهرستان پیرانشهر در جنوب و دو کشور عراق و ترکیه در غرب ارتباط دارد. جمعیت شهری آن بیش از سی و دو هزار نفر و جمعیت شهرستان بیش از هفتاد و دو هزار نفر می‌باشد.

منابع
  1. «- لغت‌نامه دهخدا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۱۳.
  2. [http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=49585#Title= هردار%20اشنویه%20معرفی%20شد «شهردار اشنویه معرفی شد»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). کُردپرس. ۱۸ شهریور ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۹ شهریور ۱۳۹۲. کاراکتر line feed character در |نشانی= در موقعیت 66 (کمک)
  3. «اشنویه». بوکان مکری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۴.
  4. «پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری شهرستان اشنویه». سازمان آمار و فناوری اطلاعات شهرداری ارومیه. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  5. «اشنویه». بنیاد دایرةالمعارف اسلامی.
  6. لسترینج، گای (۱۳۹۳). جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی. تهران: علمی و فرهنگی. ص. ۱۷۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۱۰۵-۸.
  7. «اشنویه». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰.
  8. کسروی تبریزی، احمد. شهریاران گمنام. انتشارات امیرکبیر.
  9. «تاریخ اشنویه». بوکان مکری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۴.
  10. «- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۲ مارس ۲۰۱۳.
  11. آسوریان

پیوند به بیرون
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای اشنویه دارد.

http://rasekhoon.net/article/show/114307/اشنویه-شهری-به-قدمت-بیش-از-۳هزار-سال/

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.