بیگ‌زاده

   بیگ زاده  

  • بیگ زاده یا بگْ زاده، نام یکی از ایل های کرد ایران پراکنده در شمال غرب ایران است که در منطقه ترگور یکی از سه دهستان واقع در سیلوانا شهرستان ارومیه در استان آذربایجان غربی کشور ایران است.حدود 20 روستای واقع شده در منطقهٔ ترگور معروف به منطقهٔ بیگ زاده ها همگی کردنشین بوده و اغلب ساکنان آن کشاورز و دامدار هستند. بیشترین محصولات کشاورزی منطقه بیگ زاده ها سیب است.بیگ زاده ها را همان طور که از اسمشان بر می آید را یکی از گروه های بزرگ و نجبای کرد دانسته اند و یکی از بزرگترین و ثروتمندترین طایفه های کرد ایران واقع در ارومیه می باشد.به دلیل موقعیت جغرافیایی ترگور که بسیار منطقه مهمی برای کرد ها به حساب میاد مردمان بیگ زاده در جنگ های فراوانی شرکت داشتن.

نقش تاریخی

  • در زمان محمدرضا شاه پهلوی بیگ زاده ها به سر کردگی نوری بیگ بیگ زاده به صورت خود مختار در منطقه ترگور حکمرانی  می کردند و به همین دلیل در تقسیم بندیهای ایلات زیر مجموعه هیچ ایلی قرار نگرفته و آن را به عنوان طایفه مستقل بیگ زاده  شناسایی می کنند. در اوایل دورة قاجار، بیگهای طوایف کرد حوالی ارومیه و دو سوی مرز ایران و عثمانی، برای عباس میرزا نایب السلطنه د ۲۴۹ق، در جنگ، سرباز سواره و پیاده تأمین می کردند و از این رو، مورد حمایت او بودند.
  • قليج بيگ : قليج بيگ بیگزاده يكي از اسامي برجسته تاريخ بيگ زاده ميباشد.ايشان در سن 11 سالگي پیشتاز قشون بیگ زاده ها بوده و در جنگی واقع در حد فاصل روستای انبی و روستای آوردی از ناحیه ران خود زخمی شده و تا پایان عمرخود میلنگیده و به همین خاطر در تاریخ به قلیج بیگ معروف شد.قلیج بیگ بعد از عقب نشینی قوای روس از ارومیه به مدت سه سال به همراه بزرگانی دیگر که جمعا سی و چهار نفر میشدند به روسیه رفتند وآموزش های لازم را دریافت کرده و پس از بازگشت به عنوان مستشار پایه های جمهوری مهاباد را بنا نهادند .ایشان در دو دوره اشغال ارومیه به دست روس ها برای کردستان نقش مهمی داشتند.در زمان تاسیس جمهوری مهاباد نیز رشادتهای فراوانی در جبهه خود به نمایش گذاشتند. چنان چه خالو قربان هریسنی که به عنوان فردی خائن و مزدور برای قلیج بیگ شناخته میشد که در قیام جنگل باعث شکست میرزا کوچک خان و قیام او نیز شده بود و در صدد ضربه زدن به استقلال کرد ها بر آمده بود را در جبهه بوکان از پای در اورد.
  • نوری بیگ و سمکو شکاک :در روایات آمده که وقتی سمکو شکاک داشت قلعه‌ی معروفش را میساخت از تمام سران طایفه‌های کرد اطراف خواست تا هر کدام یک سنگ را از پایین کوه تا بالای کوه بر دوش برداشته تا با آنها پایه‌ی قلعه‌اش را بنا کند که با مخالفت نوری بیگ بیگزاده همراه شد و روزبعد سمکو ۲ تا از سوارانش را به آنجا فرستاد که نوری بیگ دست رد به سینه آنها زد که باعث شد روز بعد سمکو با تعدادی سوار راهی منطقه بیگزاده  ها شود<وقتی سمکو وارد دیوان نوری بیگ شد همه به غیر از نوری بیگ به احترام وی بلند شدند> آن روز سمکو به خاطر شجاعت نوری بیگ ۲ کیسه سکه طلا به نوری بیگ داد که نوری بیگ همانجا پیش چشم سمکو شکاک آن طلاها را بین سواران و غلامانش تقسیم کرد. سمکو، نوری بیگ را به قلعه‌اش دعوت کرد؛وقتی نوری بیگ به آنجا رسید سمکو یک سنگ کوچک به دست گرفت و دستش را روی شانه‌های نوری بیگ گذاشت و با هم به بالای کوه و به داخل قلعه رفتند سپس سمکو آن سنگ کوچک را به نوری بیگ نشان داد و گفت که تو هم یک سنگ برای قلعه من آوردی و دوستی شدیدی بین سمکو و نوری بیگ ایجاد شد.


( بارزانی ها ) :حمایت بیگ زاده های منطقه ترگور از بارزانی ها در دهه چهل وپنجاه هجری شمسی را میتوان یکی از نقشه های تعیین کننده برای به هدف رسیدن بارزانی به قدرت دانست.

نقشه

مناطق بیگزاده ها:



.

.منابع


اسکندری نیا، ابراهیم، ساختار سازمان ایلات و شیوه معیشت عشایر آذربایجان غربی، اورمیه، ۱۳۶۶ش..ادمندز، سیسیل جان، کردها، ترکها، عربها، ترجمة ابراهیم یونسی، تهران، ۱۳۶۷ش.

افشار سیستانی، ایرج، ایلها، چادرنشینان و طوایف عشایری ایران، تهران، ۱۳۶۶ش.

زنگنه، احمد، خاطراتی از مأموریتهای من در آذربایجان، تهران، ۱۳۵۳ش.

جستارهای وابسته

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.