ایل خزل
خزل نام یکی از ایلات مردم کرد میباشد.[1][2][3][4][5][6][7] خزلها در استان ایلام، استان کرمانشاهاستان لرستان و استان همدان و مشهد و مازندران (رامسر) و استان آذربایجان غربی و در استانهای دیگری هم زندگی میکنند.
وجه تسمیه
هنری راولینسون واژۀ خزل را تغییریافتۀ نام خضر میداند و بر این باور است که شخصیت خضر در میان مسلمانا همان الیاس پیغمبر یهودی است و نام ایل خزل هم از نام او گرفته شدهاست.[8]
خاستگاه قومی
دربارهٔ خاستگاه قومی خزلها نظرات مختلفی داده شده که برخی از آنها با افسانه آمیخته شده است. بنابراین بهطور قطع و یقین نمیتوان در این باره سخن گفت. برخی نام آنها را بر گرفته از خضر نبی دانستهاند. همچنین برخی طبق یک روایت افسانهای نسب آنها را به رستم پهلوان رساندهاند. . بر اساس روایات محلی خزلها نسب خود را به ابوالفضل و بنی هاشم میرسانند. دانشنامه ایرانیکا از ایلی به نام خزلی به عنوان بخشی از کردهای شهر بتلیس و دیاربکر در کردستان ترکیه نام بردهاست.[9] ایل خزل در ایلام از تیره های مرشدوند،قلیوند،خضروند و شمسی وند تشکیل شده است.
سکونتگاه
ایل خزل از ایلات کرد استان ایلام است و مکان اولیه آنها کردستان عراق بودهاست.[10] این ایل در استان ایلام با زبان کردی تکلم مینمایند.[11][10] سکونتگاه اصلی ایل خزل در شهرستان شیروان-چرداول و بخش مرکزی استان ایلام است.[12][13]
بخشی از این مردم در استان کرمانشاه ساکن شهرستان قصر شیرین و ماهیدشت هستند. آنها در زمان رضاشاه از ایلام به این شهرستان کوچانده شدهاند. همچنین ساکنان دهستان فعله گری در بخش کلیائی استان کرمانشاه ازلحاظ قومی خزل شمرده میشوند.
جستارهای وابسته
منابع
- Aliakbari, Mohammad; Faraji, Elham. "Conceptualization of Man's Behavioral and Physical Characteristics as Animal Metaphors in the Spoken Discourse of Khezel People". Linguistik online. Archived from the original on 1 June 2014. Retrieved 23 April 2017.
Kurd people In Ilam city consist of several main tribes such as, Khezel, Arkawazi, Malekshahi, and Dehbalaie. Khezel
- افشار سیستانی، ایرج (۱۳۸۰). ایلام و تمدن دیرینه آن. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. صص. ۳۸۸–۳۹۵.
- کرزون، جرج. ن (۱۳۸۷). ایران و قضیه ایران. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. صص. ج۱، ص ۷۰۷.
- آیت محمدی، سیری در تاریخ سیاسی کرد،انتشارات پرسمان1382
- سعیدیان، عبدالحسین، سرزمین ومردم ایران،انتشارات علم وزندگی، تهران1377، شابک:7_7_90052_964
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹.
- سید حسین الحسینی الزرباطی. «الکورد الشیعة فی العراق». سید حسین الحسینی الزرباطی. دریافتشده در 18 سپتمامبر 2015. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک) - راولینسون، هنری. ۱۸۳۹. یادداشتهایی دربارۀ سفر از زهاب در دامنههای زاگرس در امتداد کوهها به خوزستان (شوش) و از آنجا از استان لرستان به کرمانشاه در سال ۱۸۳۶ (به انگلیسی)، در مجلۀ جامعۀ جغرافیایی پادشاهی، شمارۀ ۴، ۱۸۳۹، ص ۵۰؛ بازدید در ۲۳ بهمن ۱۳۹۸.
- «KURDISH TRIBES». دانشنامه ایرانیکا. دریافتشده در ۱۲ فوریه ۲۰۱۵.
- نگاهی به ایلام، ایرج افشار سیستانی، تهران: نشرهنر، بهار1366
- Suhufi، S. M. (۲۰۰۱). Zhiʼūpulītīk-i farhangī va masʼalah-i amnīyat-i millī (به عربی). Shamsā.
- Sīstānī، Īrāj Afshār (۱۹۸۷). نگاهى به ايلام: محموعه اى از اوضاع تاريخى، جغرافيائى، اجتماعى و اقتصادى منطقه (به عربی). نشر هنر،.
- احمد، نقيب زاده، (۲۰۰۰). دولت رضا شاه و نظام ايلى: تأثير ساختار دولت قدرت گراى رضا شاه بر نفوذ قبايل و عشاير (به عربی). مرکز اسناد انقلاب اسلامى ؛.