انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)

انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران با روش دومرحله‌ای برای یک دورهٔ چهار ساله انجام می‌شود. در صورتی که هیچ نامزدی نتواند اکثریت مطلق (۱+۵۰٪) را به‌دست‌آورد، انتخابات در روز جمعهٔ بعدی بین دو نامزدی که بیشترین رأی را آورده باشند انجام خواهد شد.[9]

تشخیص صلاحیت افرادی که برای نامزدی نام‌نویسی می‌کنند به عهدهٔ شورای نگهبان قانون اساسی است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شروط زیر برای نامزدهای ریاست‌جمهوری آورده شده:

• رجل مذهبی و سیاسی
• ایرانی‌الاصل
• شهروند ایران
• مدیر و مدبر
• دارای حسن سابقه و امانت و تقوی
• مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران
• مؤمن و معتقد به مذهب رسمی کشور

برنامه زمان‌بندی انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران به شرح زیر است:[10]

• ۲۲ فروردین ۹۶: صدور دستور شروع انتخابات توسط وزیر کشور
• ۲۲ تا ۲۴ فروردین ۹۶: تشکیل هیئت اجرایی توسط فرمانداری‌ها
• ۲۲ تا ۲۶ فروردین ۹۶: ثبت نام از داوطلبان به مدت ۵ روز (از زمان صدور دستور شروع انتخابات)
• ۲۷ تا ۳۱ فروردین ۹۶: رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان
• ۱ تا ۵ اردیبهشت ۹۶: تمدید مهلت رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان
• ۶ تا ۷ اردیبهشت ۹۶: انتشار اسامی نامزدها توسط وزارت کشور
• ۸ تا ۲۷ اردیبهشت ۹۶: تبلیغات انتخاباتی نامزدها
• ۲۸ اردیبهشت ۹۶: ممنوعیت تبلیغات انتخاباتی نامزدها
• ۲۹ اردیبهشت ۹۶: اخذ رأی

در ۳۱ فروردین ۱۳۹۶ ستاد انتخابات کشور با صدور اطلاعیه شماره هشت خود، شش نامزد احراز صلاحیت شده انتخابات ریاست‌جمهوری را معرفی کرد:[12]

گرایش	نام نامزد	تولد (سن)	نگاره	حزب	حامیان	سمت‌های کلیدی	تحصیلات
اعتدال‌گرا	حسن روحانی[13]	۱۳۲۷ ‏(۶۸ سال)		اعتدال و توسعه جامعهٔ روحانیت	اصلاح‌طلبان[14][15]، اعتدال‌گرایان روحانیون مبارز[16]، اعتدال و توسعه[17] مردم‌سالاری[18]، اتحاد ملت[19] اراده ملت[20]، نهضت آزادی[21] شورای اصلاحات[22]، حزب کار[23] خانه کارگر[24]، مدرسین دانشگاه[25] اصولگرایان معتدل[26]	رئیس‌جمهور کنونی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نمایندهٔ مجلس خبرگان رهبری دبیر شورای عالی امنیت دولت رفسنجانی و خاتمی نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی دوره دوم تا پنجم	دکترای حقوق اساسی
اصول‌گرا	سید ابراهیم رئیسی[27]	۱۳۳۹ (۵۶ سال)		جامعه روحانیت مبارز	جمنا[28]، جامعه مدرسین[29] روحانیت مبارز[30]، جبهه پایداری[31] رفاه کارگران[32]، عدالت‌طلبان[33] اسلامی دانشجویان[34]، وفاق ملی[35]، کانون دانشگاهیان[36]	متولی آستان قدس رضوی نمایندهٔ مجلس خبرگان رهبری دادستان پیشین کل کشور معاون اول پیشین قوه قضائیه رئیس پیشین سازمان بازرسی کل کشور	دکترای فقه و حقوق
	سید مصطفی میرسلیم[37]	۱۳۲۶ (۶۹ سال)		مؤتلفه اسلامی	مؤتلفه اسلامی[38]	عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام رئیس شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی مشاور عالی و سرپرست نهاد رئیس‌جمهور خامنه‌ای وزیر ارشاد دولت دوم هاشمی رفسنجانی سرپرست پیشین شهربانی کل کشور	کارشناسی ارشد مکانیک
اصلاح‌طلب	سید مصطفی هاشمی‌طبا[39]	۱۳۲۵ (۷۰ سال)		کارگزاران سازندگی	—	وزیر صنایع سنگین دولت باهنر وزیر صنایع دولت اول موسوی رئیس سازمان تربیت بدنی دولت رفسنجانی و خاتمی رئیس پیشین کمیته ملی المپیک ایران نامزد تأییدشدهٔ انتخابات در سال ۱۳۸۰	کارشناسی ارشد نساجی

دو تن از نامزدها با وجود تأیید صلاحیت از سوی شورای نگهبان پیش از رأی‌گیری از نامزدی انصراف دادند.

گرایش	نام نامزد	تولد (سن)	نگاره	حزب	حامیان	سمت‌های کلیدی	تحصیلات	توضیح
اصول‌گرا	محمدباقر قالیباف[40]	۱۳۴۰ (۵۵ سال)		مستقل	جمنا،[41] پیشرفت و عدالت[42]	شهردار تهران فرمانده پیشین نیروی انتظامی نماینده دولت خاتمی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز فرمانده پیشین نیروی هوایی سپاه پاسداران نامزد تأییدشدهٔ انتخابات در سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۹۲	دکترای جغرافیای سیاسی	به نفع سید ابراهیم رئیسی انصراف داد.
اصلاح‌طلب	اسحاق جهانگیری[43]	۱۳۳۶ (۵۹ سال)		کارگزاران سازندگی	—	معاون اول رئیس‌جمهور رئیس پیشین حزب کارگزاران سازندگی وزیر معادن و فلزات دولت اول خاتمی وزیر صنایع و معادن دولت دوم خاتمی نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی دوره دوم و سوم	دکترای مدیریت صنعتی	به نفع حسن روحانی انصراف داد.

محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور دولت نهم و دهم به همراه حمید بقایی معاون اجرایی وی در حال ثبت نام برای ریاست جمهوری دوره دوازدهم

چندین نفر از شخصیت‌های مشهور در این دوره صلاحیتشان احراز نشد. برخی از مشهورترین تأییدنشدگان:

محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور پیشین، مهم‌ترین تأییدنشدهٔ این دوره بود. همچنین حمید بقایی معاون اجرایی او در دولت دهم نیز تأیید نشد.

علیرضا زاکانی نمایندهٔ پیشین مجلس و حمیدرضا حاجی‌بابایی وزیر آموزش و پرورش دولت دهم، دو تن از پنج نامزد نهایی جبهه مردمی انقلاب اسلامی (جمنا) بودند که صلاحیتشان تأیید نشد.

از دیگر چهره‌های سرشناس دولت احمدی‌نژاد، همچنین مسعود زریبافان رئیس بنیاد شهید، صادق خلیلیان وزیر کشاورزی، محمدمهدی زاهدی وزیر علوم،تحقیقات و فناوری،سید احمد موسوی معاون حقوقی و مجلس، به تأیید شورای نگهبان نرسیدند.

از دیگر نمایندگان پیشین مجلس نیز محمدعلی پورمختار ،موسی‌الرضا ثروتی، عوض حیدرپور، محسن رهامی، حسن سبحانی، قاسم شعله‌سعدی، اعظم طالقانی، سید احمد کاشانی، مصطفی کواکبیان، عبدالحسین مقتدایی، علیرضا منادی، حسن نوروزی، علی یوسف‌پور تأیید صلاحیت نشدند.

همچنین در میان این افراد نام سید محمد غرضی نامزد انتخابات ریاست جمهوری دور پیش، سید هاشم بطحایی گلپایگانی عضو مجلس خبرگان رهبری و محمد هاشمی رفسنجانی رئیس پیشین سازمان صدا و سیما نیز به چشم می‌خورد.

جبههٔ مردمی نیروهای انقلاب اسلامی تشکلی است ائتلافی، که عمدتاً از اصول‌گرایان تشکیل شده‌است. از میان پنج نامزد نهایی این جبهه چهار تن ثبت‌نام کردند که در نهایت دو نفر از ایشان تأیید صلاحیت شدند. حمیدرضا حاجی‌بابایی و علیرضا زاکانی دو نامزدی بودند که صلاحیتشان احراز نشد.

مهرداد بذرپاش دیگر نامزد نهایی جبهه نیز پس از حضور در وزارت کشور، از نام‌نویسی انصراف داد.

بدین ترتیب سید ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف نامزدان اصلی جمنا در انتخابات معرفی شدند[44] که قالیباف در نهایت به نفع رئیسی کناره‌گیری کرد.

محمدباقر قالیباف که با ستاد «دولت مردم» به میدان آمده‌بود، روز دوشنبه ۲۵ اردیبهشت به نفع سید ابراهیم رئیسی کناره‌گیری کرد.[45]

از طرف دولت یازدهم، حسن روحانی رئیس‌جمهور و نیز اسحاق جهانگیری معاون‌اول به عنوان نامزد پوششی روحانی در انتخابات شرکت کردند.

حسن روحانی رئیس‌جمهور، برای دومین دورهٔ پیاپی در انتخابات نام‌نویسی کرد.

شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان او را به عنوان کاندیدای جبهه اصلاحات و جبهه اعتدال گرا معرفی کرد.[46]

سید محمد خاتمی رئیس‌جمهور پیشین و رهبر اصلاحات در پیامی عنوان کرد رای به روحانی را تکرار کنید.[47] میرحسین موسوی و مهدی کروبی رهبران معترض به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸) که در حصر خانگی قراردارند در بیانه‌ای با اعلام پشتیبانی از حسن روحانی گفتند که در انتخابات پیش رو شرکت خواهند کرد.[48]

اگرچه جهانگیری بعدتر پوششی بودن خود برای روحانی را تأیید نکرد و گفت خودم می‌خواهم رئیس‌جمهور شوم.[49] ولی بیشتر رسانه‌ها که پیش‌تر از ثبت‌نام گزینه‌ای پوششی یا ضربه‌گیر یا حمایتی برای حمایت از روحانی در انتخابات خبر می‌دادند،[50] اسحاق جهانگیری را که در آخرین ساعت ثبت‌نام در انتخابات در وزارت کشور حضور به هم رساند، نامزد پوششی روحانی معرفی کردند.[51][52][53][54][55][56]

محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت پس از نام‌نویسی وی گفت که جهانگیری برای دفاع از دولت در انتخابات نام‌نویسی نمود، و او مکمل روحانی است.[57]

همچنین برخی رسانه‌ها جهانگیری را نامزد احتیاطی تحلیل کردند، یعنی نامزدی که در صورتی که احتمال موفق نشدن روحانی افزایش یافت، جایگزین روحانی شود.[58][59]

جهانگیری سرانجام در سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت به نفع حسن روحانی کناره‌گیری کرد.[60]

سید مصطفی میرسلیم به عنوان نامزد نهایی حزب مؤتلفهٔ اسلامی در انتخابات شرکت کرد.

سید مصطفی هاشمی‌طبا از بنیان‌گذاران حزب کارگزاران سازندگی که در سال ۱۳۸۰ نیز در انتخابات شرکت کرده‌بود، در این انتخابات حضور پیدا کرد.

برخی از گروه‌های سیاسی فعال در خارج از کشور و برخی افراد درون کشور به دلایل گوناگون اعلام کرده‌اند از شرکت در انتخابات خودداری می‌کنند.

رضا پهلوی آخرین ولیعهد ایران در بیانیه‌ای دعوت به تحریم انتخابات کرد.[61] احزاب کردِ حدک، سازمان انقلابی زحمتکشان، کومله، دمکرات کردستان ایران، سامان خبات، و کومله شاخه حزب کمونیست ایران نیز در بیانیه مشترکی به این دلیل که این انتخابات تحت معیارهای دمکراتیک نمی‌تواند آزاد تلقی شود آن را تحریم کردند.[62]

سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور در بیانیه‌ای منع فعالیت احزاب منتقد و حبس روزنامه‌نگاران را از دلایل خود برای عدم شرکت در انتخابات عنوان کرد.[63]

اتحاد برای دموکراسی در ایران انتخابات را نمایشی دانست و از فعالان سیاسی خواست در آن مشارکت نکنند.[64] در این بین تعدادی از رهبران جبهه ملی ایران در بیانیه‌ای از حسن روحانی پشتیبانی، و این اقدام را به سود منافع و کیان ملی مصلحت کشور خواندند.[65][66]

در آخرین نظرسنجی، روز پیش از انتخابات ریاست جمهوری با حجم نمونه ۱۴۰۰۰ نفر در سطح کشور که از سوی ایسپا صورت گرفت، ۷۲ درصد از مردم ایران گرایش به مشارکت در انتخابات داشتند.[67]

در ۱۶ اردیبهشت یک نفر در زرین‌شهر اصفهان به دلیل تبلیغ تحریم انتخابات دستگیر شد.[68]

محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور پیشین ایران و معاون سابق او حمیدرضا بقایی، که صلاحیت شان در این دوره برای نامزدی تأیید نشد، اعلام کردند از هیچ‌یک از نامزدها پشتیبانی نمی‌کنند.[69] با این حال این دو در انتخابات رأی دادند و بقایی نام احمدی‌نژاد را روی برگه رأی خود نوشت.[70]

هم حامیان دولت و هم مخالفان دولت، اعتراض‌های گسترده‌ای به عملکرد صداوسیما داشتند، و هریک او را متهم به جانبداری از نامزد رقیب کردند.

صدا و سیما به شکل مشخص در بخش‌های مختلف برای هر ۶ نامزد ریاست جمهوری وقت تعیین نمود.

همچنین دو ستاد انتخاباتی اسحاق جهانگیری و حسن روحانی با ارائه اسناد صدا و سیما را محکوم به تخلف آشکار حمایت از ابراهیم رئیسی نمودند.

به‌طور مثال شبکه یک ساعت ۸:۳۰ دقیقه ۲۶ اردیبهشت همایش حامیان سید ابراهیم رئیسی[72] را زیرنویس کرد و در هنگام پخش یک سریال از شبکه ۳ در پربیننده‌ترین ساعت‌ها، صحبت‌های محمدباقر قالیباف در حمایت از ابراهیم رئیسی نیز از اخبار سراسری به تعداد مکرر پخش و زیرنویس شد.[73][74]

همچنین جمعی نمایندگان مجلس حامی روحانی که مسئولیت نظارت بر صدا و سیما را بر عهده دارند در بیانه‌ای صدا و سیما را ستاد انتخابات کاندیدای اصولگرا معرفی کردند، علی مطهری نایب‌رئیس مجلس که از حامیان روحانی است، ادعا کرده‌بود میتینگ رئیسی پخش شده ولی همایش بزرگ آزادی روحانی سانسور شده‌است، و از این که تلویزیون در اخبار ۲۰:۳۰ سه دقیقه همایش انتخاباتی رئیسی را نشان داده و اجتماع ۲۰ هزار نفری اصلاح طلبان حامی روحانی را سه ثانیه نشان داده‌است اظهار تاسف کرد.[75]

مجید انصاری معاون پارلمانی رئیس‌جمهور با انتقاد از رویه صدا و سیما در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری نیز اظهار کرد: از جریان خاصی که در صدا و سیما از یک سو به تخریب دولت مشغول هستند و از سوی دیگر عملاً کار ستاد انتخاباتی ۱ یا ۲ نفر از کاندیداها را انجام می‌دهد، به شدت گلایه‌مند هستیم.[76] پیش از این نیز ستاد انتخاباتی حسن روحانی در اطلاعیه‌ای اعلام کرده‌بود، بخش‌هایی از مستند انتخاباتی دکتر روحانی با عنوان رئیس‌جمهور روحانی از سوی صدا و سیما حذف شد.[77][78]

احمد مازنی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در یادداشتی نسبت به آنچه تبلیغات سیاسی صدا و سیما برای رئیسی کاندیدای گروه جمنا خوانده‌بود، اعتراض کرد.[79] محمد شریعتمداری رئیس ستاد حسن روحانی نیز در نامه‌ای در اعتراض به عملکرد رسانه ملی به عبدالعلی علی‌عسکری نوشت و گفت، رفتار یکسویه رسانه ملی موجب تحریک احساسات ضد ظلم مردم ایران می‌شود.[80] روحانی در اعتراض به عملکرد صدا و سیما در جمع مردم زنجان گفت: صدا و سیما گرفتار یک باند سیاسی است.[81][82]

سحر نیوز ادعا کرده‌بود که صداوسیما هنگام پخش سخنرانی‌های روحانی، چندان تمایلی به نشان‌دادن جمعیت ندارد و و زاویه دوربین متمرکز رو به سخنران است.[83] وبگاه خبری اعتدال نیز، ادعا کرده‌بود مصاحبه‌های جهت دار ضد رئیس‌جمهور فعلی با انتقاد از شرایط اقتصادی یک سوءاستفاده از مردم برای حمایت از کاندیدای خاص توسط صدا و سیما بوده‌است به شکلی که افراد مصاحبه‌کننده به شکل واضح مخاطب را به سمت و سوی کاندیدای خاص هدایت می‌کنند[84]

مخالفان دولت نیز متقابلاً اعتراضی به تخلفات ادعایی صداوسیما در حمایت از روحانی داشتند. از جملهٔ این اعتراض‌ها، عملکرد صداوسیما در سانسور مستند نامزد مورد حمایت آن‌ها بود.[85][86]

جمنا در نامه‌ای با اعتراض به صداوسیما به علت ادعای حمایت از دولت، ابراز کردند: رسانهٔ ملی به‌عنوان یک سرمایه ملی نباید به بهانه تضییقات مالی یا فشارهای صاحبان قدرت تن به بی‌عدالتی و آنتن فروشی دهد.[87]

فعالان بسیج دانشجویی در نامه‌ای به صداوسیما از تغییر پیوستهٔ موضوع مناظره‌های انتخاباتی انتقاد کردند.[88]

ستاد رئیسی در نامه‌ای به صداوسیما، از پخش برنامه‌های روحانی گله کرده‌بود.[89]

گزارش‌های تصویری و شفاهی از تخریب بنر و شکستن شیشه‌های ستاد حسن روحانی در شهر و استان‌های تهران،[90] سرخس،[91] بندرعباس،[92] تبریز، بابلسر، آمل، قزوین، همدان، قم، خوزستان، ارومیه،[93] اصفهان، شیراز، مشهد، فسا، کرج، یزد و برخی دیگر از شهر یا استان‌های کشور بر روی خروجی رسانه‌های مختلفی درج شد.[94] در گزارشی به نقل از سایت صبحی دیگر افرادی ناشناس به ستاد حسن روحانی در اختیاریه، تجریش و پاسداران حمله کردند و با شکستن شیشه‌های ساختمان ستاد بنرهای نصب شده را نیز پاره کرده‌اند. در ادامه آمده‌است که، حمله‌کنندگان از گاز فلفل استفاده کرده‌اند و افرد حمله‌کننده پس از این اقدام متواری شده‌اند.[95][96][97]

همچنین ستاد مرکزی ابراهیم رئیسی در شیراز دو روز مانده به انتخابات توسط حامیان دولت مورد هجوم قرار می‌گیرد و عده‌ای مجروح شده و ستاد تعطیل می‌شود. مسولین ستاد مدعی می‌شوند که نیروی انتظامی از درگیری جلوگیری نکرده‌است.[98] فرهاد قادریان رئیس ستاد انتخاباتی رئیسی در استان اصفهان مدعی شد کارناوال‌های طرفداران روحانی به ستادهای رئیسی حمله کرده‌اند.[99]

همزمان با انتشار گزارش‌هایی از حمله به ستادهای حسن روحانی و جلوگیری از سخنرانی فعالان سیاسی در چند شهرستان، وزیر راه و شهرسازی از فضای پلیسی کشور، راه‌اندازی ایست و بازرسی و بازرسی خودروها در تهران انتقاد کرد. به گزارش خبرگزاری ایرنا و سحام نیوز، عباس آخوندی وزیر راه اعلام کرد که شامگاه پنج‌شنبه همراه با یکی از بزرگان کشور در حال بازگشت به خانه بوده‌است که مشاهده کرده که در فاصله‌ای کمتر از ۲۰۰ متر در دو نقطه ایست و بازرسی برپا شده و خودروها مورد بازرسی قرار می‌گرفتند.[100] همچنین به گزارش پیام نیوز در چهار روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری در میدان ولیعصر و میدان ونک گارد ویژه نیروی انتظامی مستقر شده‌است.[101]

بر پایه اعلام وزارت کشور و اداره کل امور مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،[102] خبرگزاری‌ها و برخی از روزنامه‌های وابسته به بودجه عمومی، دولت، نظامی و ارگانی را انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی منع نمود.[103]

۲۷ اردیبهشت آخرین جدول کلی تخلفات رسانه‌ها در ایام انتخابات توسط اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی که مشمول ماده ۶۸ قانون هستند، اعلام شد. بر اساس این جدول بیشترین تخلف به نام خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران ثبت شده‌است که ۲۵۲ مورد را شامل می‌شود. پس از «فارس»، خبرگزاری تسنیم منتسب به سپاه پاسداران با ۲۴۵ مورد تخلف، رتبه بعدی را داراست. خبرگزاری دانشجو وابسته به بسیج دانشجویی با ۱۸۳ مورد تخلف و خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی با ۱۶۰ تخلف در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.[104]

فرارو به نقل از روزنامهٔ اصلاحطلب شرق در گزارشی نوشت: همه تیترهای فارس و تسنیم حاکی از رشد آرای روحانی است. در شرایطی که بیشتر هنرمندان و ورزشکاران و فرهیختگان هم از روحانی پشتیبانی کرده‌اند، رسانه‌های اصولگرا که نتوانسته‌اند دلخوری خود را از این رخداد پنهان کنند، شروع به حمله به هنرمندان کرده‌اند. روزنامهٔ اصولگرای کیهان در مقاله‌ای هواداران روحانی را نازپرور و ضدمردم معرفی نمود.[105]

• 
  نتایج بر اساس استان به درصد
• 
  نتایج بر اساس شهرستان به درصد
• 
  نمودار ستونی از نتیجهٔ انتخابات
• 
  میزان مشارکت در هر استان

در حین برگزاری انتخابات نیکزاد رئیس ستاد رئیسی در نامه‌ای به هیئت نظارت بر انتخابات، به آنچه تخلفات از حد گذشته خواند اعتراض کرد[117] و خواست این هیئت برای «صیانت از رای مردم ورود کند.» او همچنین در نامه‌ای به وزیر کشور نوشت که در بعضی از شعبه‌های رای‌گیری از ذکر شهرت سید ابراهیم رئیس‌الساداتی (رئیسی) امتناع شده‌است و این که هیئت‌های اجرایی در سرکشی از شعب به نفع رئیس‌جمهور تبلیغ می‌کنند. همچنین معاون او صولت مرتضوی اعلام کرده در برخی استان‌ها از جمله خراسان و خوزستان برگه رأی کم آمده‌است ولی ستاد انتخابات توجهی نمی‌کند.[118] محمدعلی موحدی کرمانی رئیس موقت مجمع تشخیص مصلحت نظام از شورای نگهبان خواست به تخلفات ادعایی در انتخابات رسیدگی کند و گفت: ممکن است با بازبینی و بررسی مجدد گزارشات و تخلفات رأی ابراهیم رئیسی از ۱۶ میلیون به ۱۹ میلیون افزایش و رأی حسن روحانی نیز از حدود ۲۳ میلیون به ۲۱ میلیون کاهش پیدا کند. این گفته باعث واکنش صریح وزارت کشور شد[119] و این نهاد با انتشار بیانیه‌ای، انتقادهای موحدی کرمانی و ادعای وی دربارهٔ تخلف رای‌گیری در انتخابات ریاست جمهوری اخیر را مایه تعجب و غیرقابل باور خواند.[120] حسن روحانی در سخنانی در جمع مسئولان ستاد انتخاباتی خود، شورای نگهبان را متهم کرد که برای تمدید بیشتر زمان رای‌دهی همکاری نکرده‌است.[121] در واکنش به این اختلاف‌ها قوهعلی مطهری نماینده مجلس در نامه‌ای که به صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه نوشت این موضوع را بیان کرد که، اگر از ادامه رأی‌گیری جلوگیری نمی‌کردند حسن روحانی ۲۶ میلیون رأی داشت.[122] در ادامه روند رای‌گیری نیز در ساعت‌های پایانی رای‌گیری سید صولت مرتضوی شهردار مشهد و نماینده ابراهیم رئیسی در ستاد انتخابات کشور در جمع خبرنگاران اظهار کرد: گزارش‌های ما حاکی از آن است که در شهرستان‌های مختلف استان‌های خوزستان، خراسان رضوی، اصفهان و خراسان جنوبی کمبود تعرفه وجود دارد.[123] بر اساس ادعاهای ستاد ابراهیم رییسی که کمبود تعرفه در برخی از شهرهای این چهار استان، علی اصغر احمدی رئیس ستاد انتخابات کشور در بخش خبری شبکه دو سیما ادعای کمبود تعرفه را رد کرد.[124] پیش از این نیز رئیس هیئت اجرایی انتخابات در مشهد ادعای کمبود تعرفه را کذب محض دانست.[125]

شورای نگهبان، ۹ خرداد ضمن تأیید درستی انتخابات، تخلف‌های گزارش‌شده را نیز محرز برشمرد. در بیانیهٔ شورای نگهبان، محور تخلف‌های گزارش‌شده این موردها یاد شده‌است:

1. کمبود تعرفه
2. تأخیر در شروع رأی‌گیری
3. اخلال در روند رأی‌گیری به دلیل توقف یا کندی دستگاه احراز هویت
4. عدم صدور کارت نماینده نامزدها
5. عدم رعایت بی‌طرفی در آگهی نمودن اسامی نامزدها
6. تعطیلی زود هنگام شعب
7. تبلیغ به نفع نامزدها
8. استفاده امکانات دولتی
9. جانبداری و دخالت برخی مقامات در امر انتخابات
10. تطمیع، تهدید، خرید و فروش آرا
11. مخدوش بودن تعرفه‌ها در برخی صندوق‌ها (بدون مهر بودن تعرفه‌ها، عدم درج مشخصات رأی دهنده یا فقدان اثر انگشت و…)
12. ممانعت از حضور نماینده نامزدها در شعب و …

در این بیانیه شورای نگهبان ضمن بیان اینکه در پاره‌ای از موردها شکایت محرز است و تخلف‌ها اثبات رسیده‌است، و مراتب جهت رسیدگی به قوهٔ قضائیه فرستاده خواهد شد، گفته‌است: «امیدواریم که رسیدگی قاطع، دقیق، سریع و عادلانه به تخلفات ارسالی به قوه قضاییه به گونه‌ای باشد که در آینده شاهد چنین رفتارهایی در نمایش اقتدار مردم عزیز و شریف ایران اسلامی نباشیم.»[126]

سید علی خامنه‌ای رهبر ایران نیز یک هفته بعد ضمن سخنرانی با اشاره به انتخابات، خواستار رسیدگی به تخلف‌ها برای جلوگیری از تکرار آن در انتخابات‌های پیش‌رو شد.[127]