انتخابات ریاست‌جمهوری ایران

در ماده ۲۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری ایران، "آرای سفید"، "آرای غیر قابل خواندن" و "آرایی که از طریق خرید و فروش به دست آمده باشد"، به عنوان "رای باطل" محسوب شده‌اند. این آرا به تعداد رأی هیچیک از کاندیداها اضافه نمی‌شوند، اما به تعداد "شرکت کنندگان در انتخابات" افزوده می‌شوند.[2]

خرید و فروش رأی جرم محسوب شده و در صورت اثبات از مجموع آرای کاندیداها حذف می‌شوند. اما بر اساس ماده ۲۵، از تعداد از مجموع کل آرای بدست آمده، کم نخواهد شد.[2]

در ماده ۲۶ قانون انتخابات به موارد دیگری می‌پردازد که توضیح دربارهٔ آرایی می‌پردازد که اساساً قابل شمارش نبوده و تعداد آن‌ها در شمار آرای "باطل" هم لحاظ نشود. آرای "صندوق فاقد لاک و مهر انتخاباتی"، "بیش از تعداد تعرفه" و "تکراری" (شخص بیش ار یک بار رأی داده) از این جمله هستند.[2]

همچنین، آرای "کسانی که به سن قانونی رأی دادن نرسیده باشند"، "با شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی داده شده باشند"، "با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشند"، "با شناسنامه کسانی که حضور ندارند اخذ شده باشند"، "از طریق تهدید به دست آمده باشند"، "روی ورقه غیر از برگ رأی نوشته شده باشند" یا "با تقلب و تزویر (‌در تعرفه‌ها، آرای، صورت جلسات یا شمارش) به دست آمده باشد" غیرقابل شمارش هستند و حتی در شمار آرای باطل نیز به حساب نخواهند آمد.[2]

ماده ۲۶ قانون انتخابات ریاست جمهوری، "آرایی که از طریق خرید و فروش به دست آمده باشند" را غیرقابل شمارش ندانسته و ماده ۲۵ چنین آرایی را همچون سایر آرای "باطل" قابل شمارش فرض کرده‌است.[2]

همچنین در دو ماده ۲۵ و ۲۶ قانون انتخابات ریاست جمهوری، تکلیف آرایی که حاوی اسامی افرادی غیر از نامزدهای تأیید شده باشند، به صراحت مشخص نشده‌است.[2]

توجه شود که در "قانون انتخابات شوراها" (ماده ۱۹) این دسته از آرا صراحتا جزو آرای باطل محسوب شده‌اند، اما در قانون انتخابات ریاست جمهوری، این تصریح صورت نگرفته‌است. هر چند با توجه به روح حاکم بر قانون انتخابات که در آن آرای "سفید" و "غیرقابل خواندن" جزو آرای "باطل" محسوب شده، می‌توان چنین برداشت کرد که آرای داده شده به افرادی غیر از نامزدهای رسمی انتخابات، در شمار آرای باطل شمرده می‌شوند.[2]

در هنگام اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، تعداد کل آرای باطل و غیرقابل شمارش به تفکیک اعلام نمی‌شوند و تنها تعداد رأی‌های "باطل" اعلام می‌شود. بنابراین می‌توان دریافت که در هنگام اعلام نتایج هر حوزه، تنها تعداد آرایی که قابل شمارش تشخیص داده می‌شوند (صحیح یا باطل) اعلام شده و موارد مشمول ماده ۲۶ قانون انتخابات، اساساً به عنوان رأی به رسمیت شناخته نمی‌شوند.[2]