مهرداد بذرپاش

او در سال ۱۳۷۷ در رشتهٔ مهندسی صنایع، گرایش تولید صنعتی در دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته و در سال ۱۳۸۲ فارغ‌التحصیل شد.[10] جهت طی دورهٔ فوق لیسانس به دانشگاه علامه طباطبایی رفت. وی در سال ۱۳۸۵ موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی از این دانشگاه شد. او دکتری تخصصی (PhD) خود را در رشتهٔ مدیریت تکنولوژی در دانشگاه علامه طباطبایی گذراند و مدرک خود را اخذ نمود.[11]

برخی از رسانه ی‌ها ادعا کرده‌اند پذیرفته شدن بذرپاش در مقطع دکتری به دستور وزیر «علوم، تحقیقات و فناوری» و بدون شرکت در آزمون دورهٔ دکترا، به‌عنوان تبدیل بورس خارج[10] به داخل بوده‌است،[11] در حالی که این ادعاها در تکذیبیهٔ بذرپاش منتشر شده توسط خبرگزاری خانه ملت رد شده‌است. او گفته‌است: «لازم به ذکر است آقای دانشجو کلاً از ۴ سال پیش تا چند روز پیش وزیر بوده‌است».[12]

بذرپاش در رابطه با تحصیل در مقطع دکتری گفته‌است: «زمانی که در دولت مسئولیتی نداشتم واحدهای درسی خود را با معدل ۱۷٬۵ و امتحان جامع خود را در یک مرحله با موفقیت سپری نمودم و پروپوزال پایان نامه خود را در گروه تخصصی و شورای تحصیلات تکمیلی به تصویب رساندم». او همچنین اضافه کرده‌است که افزادیش تعداد دانشجویان در آن دوره عادی بوده و فرآیند پذیرش وی کاملا قانونی بوده است.[13] در خصوص نمرات اخذشده در دانشگاه علامه و بحث تحصیلی وی در مطبوعات اعتراضات و صحبت‌هایی مانند تغییرات نمرات و معدل پایین مطرح شد.[10] بذرپاش نیز به این موارد پاسخ داد و در مورد معدل اعلام کرد که در در آن سال مربوط فرمول معدل برای انتخاب بورسیه عوض شده بود.[13][14] برخی نیز تکذیب‌های دیگر بذرپاش را صحیح نمی‌دانند، زیرا از آنجایی که برگه‌های امتحانی و نمرات وی موجود است، نمی‌توان نمرات پایین را تکذیب کرد.[13]

تقاضای بورسیهٔ بذرپاش در آخرین روزهای دولت احمدی‌نژاد، یعنی ۳۱ تیرماه ۱۳۹۲ ارسال شده و ظرف ۲ روز، یعنی ۲ مرداد پس از بررسی توسط مدیران وزارت علوم با آن موافقت شده‌است. این زمان مصادف با ماه رمضان بوده‌است. این نامه در حالت عادی ۲ ماه زمان نیاز دارد.[13][15] احمدی‌نژاد دستور رسیدگی به پروندهٔ او را می‌دهد و بذرپاش بعد از سه روز انصراف خود را از ثبت نام در دانشگاه اعلام می‌کند.[16] اما گمانه‌ها بر این بوده که او برای آرام کردن افکار عمومی مرخصی گرفته‌است.[17]

بذرپاش در مهر ماه سال ۱۳۹۶ به‌عنوان عضو هیئت علمی در گروه مدیریت رسانهٔ دانشگاه صداوسیما پذیرفته شد.[18]به‌علاوه، نامهٔ جذب هیئت علمی وی نیز در دوم مرداد همین سال صادر شده و در ۵ مرداد، یعنی به فاصلهٔ دو روز که آخر هفته نیز بوده، توسط «مردانی» مسئول هیئت نظارت وزارت علوم مورد موافقت قرار می‌گیرد.[13]

یک حساب کاربری توئیتری با بازنشر متن پایان‌نامهٔ دکتری مهرداد بذرپاش و بررسی تطبیقی آن نشان داده که بخش‌های گسترده‌ای از این پایان‌نامه کپی و سرقت از کتاب‌ها و مقالات علمی و روزنامه‌ای دیگران بوده‌است که پیش از نگارش پایان‌نامه بذرپاش منتشر شده‌‌اند و برش‌هایی بزرگ و کوچک از آن‌ها «یک‌جا و اغلب بدون هیچ تغییری» در متن پایان‌نامه آمده‌است.[19][20] جمشید صالحی صدقیانی، رئیس دانشکدهٔ مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی و استاد مشاور بذرپاش در نگارش پایان‌نامهٔ دکتری در سال ۹۴ اعلام کرده بود او در دورهٔ دکتری با نمرهٔ حدود ۱۸ فارغ‌التحصیل شده‌است.[20] به گفته سمیه عظیمی، خبرنگار، حبیب‌الله طباطباییان در مصاحبه‌ای در مقابل موارد مطرح شده در مورد سرقت علمی بذرپاش «به صراحت احتمال وقوع سرقت علمی را پذیرفته و ضمن مبرا ندانستن خود از هرگونه امکان اشتباه و خطا، تأکید کرده بود نرم‌افزارهای سنجش کیفی ما به دلیل عدم پشتیبانی کامل از زبان فارسی، با نقص روبه‌‎رو هستند و هنوز هم احتمال وقوع اینگونه مسائل وجود دارد.» اما مدتی پس از مصاحبه در بازبینی، طباطباییان «هرگونه احتمال سرقت علمی را درباره ایشان رد می‌کرد.»[21] در نهایت اصالت پایان‌نامه دکتری بذرپاش، توسط نامه ای از معاونت پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی، جلال دهقانی‌فیروزآبادی تأیید شد.[22][23]

برای بدست آوردن ریاست دیوان محاسبات، نیاز به حداقل ۲۰ سال سابقه کار است، در حالی که سابقه کار بذرپاش به ۱۷ سال هم نمی‌رسیده‌است. بذرپاش در مورد سه سال کسری خدمت گفت: «بنده از سال ۷۹ تا نیمهٔ سال ۸۲ در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف مشغول به کار بوده و افتخار همکاری با شهید مصطفی احمدی‌روشن را داشتم.» انتشار نامه‌ای صادرشده در سال ۱۳۸۳ از «پژوهشکدهٔ سامانه‌های هوشمند صنعتی شهید رضایی»، این گفته‌های بذرپاس را تأیید می‌کرد. اما نامهٔ انتشاریافته ابهامات بسیاری داشت.[24][25] از جمله آدرس مؤسسه در زمان ثبت در سربرگ نامه و در واقع تغییر آدرس مؤسسه،[25] و فونت «ایران نستعلیق» استفاده شده‌است که در زمان تاریخ صدور نامه وجود نداشته‌است.[26] الیاس نادران نماینده مجلس یازدهم در این مورد می‌گوید « ایشان با توجه به سن و سال و دوره هایی که مدعی بود کار کرده، نتوانست ۲۰ سال سابقه کار را به مجلس ارائه کند؛ لذا سند گواهی کارش در آن موسسه پژوهشی را آورد که به نظرم پذیرفتنی نبود. بعدا کسی که نامه را امضا کرده بود در کمیسیون اصل ۹۰ اقرار کرد که برگه جعلی است».[27]

بذرپاش در دوران کارشناسی در دانشگاه شریف سرپرست بسیج دانشجویی بود.[28] در همان اوایل تحصیل دانشگاهی، او نشریه بهاران را که عنوان بهترین نشریه دانشجویی را به خود گرفته بود، تأسیس کرد.[29] وی از سال دوم تحصیل به عضویت بسیج دانشجویی درآمد و یکی از فعالیت‌های او برخورد با فعالین دانشجویی در تجمع اعتراضی دانشجویان در خصوص حکم اعدام هاشم آغاجری در سال ۱۳۸۲ بود. در همان سال وی در مصاحبه‌ای با یکی از نشریات شریف در خصوص فعالیت خود در این تجمعات چنین گفت: «هر جا هتاکی باشد ما هستیم». از دیگر اقدامات او در آن سالها می‌توان به «شکستن تریبون دانشجویان دانشگاه علامه» (سال ۸۱) یا «ورود به دفتر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف» (سال ۸۲)اشاره کرد.[11][30][31]

سید محمدهادی رضوی، که بابت فساد در بانک سرمایه و صندوق رفاه فرهنگیان، به ۲۰سال زندان محکوم ‌شده، منتقدان ریاست مهرداد بذرپاش بر دیوان محاسبات کشور، را «مفت‌خور» خوانده است. او در یک استوری اینستاگرامی نوشت: «مهرداد بذرپاش نازنین نمی‌دانم چرا یک عده مفت‌خور ناراحت شدن شرکت همراه اول افتخار داشته باشه مدیری مثل شما داشته باشه... بعضی جوانانی که الان مدیر شدن فکر می‌کنن فقط جوان بودن مهمه بلکه جوان متعهد و انقلابی بودن اهمیت دارد.» او همچنین بیان کرده که بذرپاش برای سال ۱۴۰۰ کاندیدای ریاست جمهوری خواهد شد. [32]

گفته می‌شود بذرپاش و سید محمدهادی رضوی رابطه بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند. علی غفاریان مدیرمسوول صراط در همین زمینه در توییتی که در صفحه شخصی خود منتشر کرده نوشت: «گفته می شود سیدهادی رضوی داماد دادگاهی شریعتمداری (وزیر کار) از دوستان نزدیک بذرپاشه و تو انتخابات هم خیلی به ایشون کمک کرده و قراره باز هم کمک کنه. در ایام انتخابات ریاست جمهوری ٩۶، هادی رضوی به چه دلیل به دفتر بذرپاش تردد می کرد؟ به نظرتون این موضوع شفاف سازی بشه بهتر نیست؟»[33]

پس از انتخاب احمدی‌نژاد به‌عنوان شهردار تهران در سال ۸۱، اقدام به تأسیس گروه مشاوران جوان شهردار تهران به‌عنوان حلقهٔ رابط میان شهرداری تهران و جوانان نمود و از بذرپاش جهت ریاست این گروه دعوت به عمل آورد.[11][34] بذرپاش گفته‌است: «هدف از این گروه، شکستن لایه‌های بسته مدیریتی به سود جوانان بود. ۵۰۰ جوان مشاور دستگاه‌ها شدند و بسیاری از کارهای خوب دولت قبل با همت آنها جلو رفت.»[35] پس از چندی، بذرپاش به‌عنوان مدیر فرهنگسرای خاوران نیز برگزیده شد.[36]

مهرداد بذرپاش در فروردین ۱۳۸۶ به‌عنوان مدیرعامل شرکت پارس‌خودرو انتخاب و با حُکم احمد قلعه‌بانی، مدیرعامل وقت سایپا به این سمت منصوب شد.[6] و در بهمن ماه ۱۳۸۶ حکم بذرپاش به‌عنوان «مدیرعاملی گروه خودروسازی سایپا» صادر شد.[37] عمر مدیریت بذرپاش در سایپا حدود دو سال بود و در سال ۱۳۸۸ جای خود را به نعمت‌الله پوستین‌دوز داد. در این دوران کوتاه، «تیبا» به‌عنوان نخستین خودروی ایرانیِ شرکت سایپا تولید و به فروش رسید. برای نخستین‌بار در تاریخ خودروسازی ایران، سهم سایپا از ایران‌خودرو پیشی گرفت و در آن برهه، به‌عنوان بزرگترین گروه خودروسازی کشور شناخته شد و عمدهٔ شاخص‌های مالی سایپا بهبود یافت.[38]

روزنامهٔ ایران در گزارشی نوشت: «صورت‌های مالی شرکت خودروسازی سایپا نشان می‌دهد که مهرداد بذرپاش به‌عنوان مدیرعامل به‌همراه چهار عضو دیگر هیئت مدیره طی سال‌های ۸۷ و ۸۸ خورشیدی؛ مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان پاداش دریافت کرده‌اند که با احتساب نرخ تورم به مقدار سال ۹۵ معادل یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برآورد می‌شد.»[39] اما اعضای هیئت‌مدیرهٔ وقت شرکت سایپا و همچنین دفتر مهرداد بذرپاش با انتشار دو بیانیه این موضوع را تکذیب کردند. در این بیانیه آمده که دریافتی اعضای هیئت‌مدیرهٔ شرکت‌های سایپا بسیار کمتر از مدیران بانک‌های دولتی است و روزنامهٔ ایران قصد فرافکنی و دروغ‌پردازی داشته‌است.[40] و گفت از روزنامهٔ ایران شکایت می‌کند.[41]

وی در تاریخ اول مرداد ۱۳۸۸ شمسی طی حکمی به سمت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان ملی جوانان منصوب شد[7] و در تاریخ یکشنبه ۲۸ آذر ۱۳۸۹ در جلسهٔ هیئت دولت برکنار شد.[42] برخی منابع علت این برکناری ادامه تحصیل بذرپاش در مقطع دکتری اعلام کرده‌اند و برخی نیز علت را مخالفت او با برخی سیاستهای دولت دانسته‌اند.[43] در دوران ریاست کوتاه بذرپاش بر سازمان ملی جوانان جشنواره سراسری «جوان ایرانی» در ۱۶ بخش و با مشارکت ۲۵۰ هزار جوان برگزار شد.[44][45]

مهرداد بذرپاش در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی از حوزهٔ انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس موفق به حضور در خانهٔ ملت شد. او در مرحلهٔ نخست، با ۳۵۱٬۵۲۵ رأی به‌عنوان نفر بیستم انتخاب شده و در مرحلهٔ دوم وارد مجلس شد.[46] وی در مجلس نهم با رأی نمایندگان به‌عنوان عضو هیئت‌رئیسه انتخاب شد.[47]

مهرداد بذرپاش مدیرعامل گروه «توسعهٔ صنعت و معدن تدبیر» (زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام) از دیگر مدیران زیرمجموعهٔ «توسکا» بوده‌است.[48][49][50]

در اول مرداد ۱۳۹۹ وی به‌عنوان رئیس دیوان محاسبات با ۱۵۸ رأی نمایندگان انتخاب شد.[51]

نامزدی مهرداد بذرپاش برای ریاست دیوان محاسبات با مخالفت‌هایی رو به رو شده بود. از جمله احمد توکلی، نماینده پیشین مجلس، در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، خواستار تجدیدنظر در معرفی او برای این پست شده بود. در این نامه به عدم وجود «سابقه کافی و تحصیلات مرتبط» بذرپاش برای ریاست دیوان محاسبات اشاره شده بود. توکلی ادعا داشت: «تبصره ۱ ماده ۵۱ قانون آئین‌نامه داخلی مجلس می‌گوید که داوطلب باید حداقل ۲۰ سال سابقه کار داشته باشد. در حالی که سابقه کار نامبرده به ۱۷ سال هم نمی‌رسد». او انتقاد کرده بود که بذرپاش دوران فعالیتش در سازمان بسیج دانشجویی را نیز به عنوان سابقه کار خود محسوب کرده‌است که طبق قانون جز اشتغال محسوب نمی‌شود.[52][53]

احسان ارکانی نماینده مردم نیشابور و فیروزه و زبرخان در مجلس شورای اسلامی گفته‌است، درخصوص شبهه ایجاد شده دربارهٔ سابقه ۲۰ سال سابقه کار بذرپاش –یکی از شروط نامزدی ریاست دیوان محاسبات- نوشت: «سوابق و مدارک ۲۰ سال سابقه کار از ایشان خواسته شد و آقای بذرپاش هم کلیه مستندات سابقه کار خود را که «از ابتدای سال ۱۳۷۹» بود ارائه نمود و این موضوع توسط آقای مهندس منصور رحیمی فرمانده گردان تخریب لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله، فارغ‌التحصیل دانشگاه شریف و رئیس‌پژوهشکده‌ای که طی سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲ آقای بذرپاش در آن مشغول بکار بودند مورد تأیید قرار گرفت.»[54]

کمی بعد بذرپاش اعلام کرد که سابقهٔ کاری او در دوران دانشجویی به‌دلیل عضویت در بسیج نبوده‌است. وی افزود: «بنده از سال ۷۹ تا نیمهٔ سال ۸۲ در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف مشغول به کار بوده و افتخار همکاری با شهید مصطفی احمدی‌روشن را داشتم.» حامیان او نیز با انتشار نامه‌ای صادرشده در سال ۱۳۸۳ از «پژوهشکدهٔ سامانه‌های هوشمند صنعتی شهید رضایی»، سعی کردند تا فعالیت او را در نوزده سالگی به‌عنوان معاون آموزشی این پژوهشگاه، حد فاصل سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲ تأیید کنند.

اما نامهٔ انتشاریافته ابهامات بسیاری داشت.[24][25] از جمله آدرس مؤسسه در زمان ثبت در سربرگ نامه و در واقع تغییر آدرس مؤسسه،[25] و فونت «ایران نستعلیق» استفاده شده‌است که در زمان تاریخ صدور نامه وجود نداشته‌است.[26]همچنین، ایرادات دیگری از سوی منتقدان مبنی بر «چگونگی فعالیت مهرداد بذرپاش به‌عنوان معاون آموزشی در زمانی که دانشجوی سال دوم لیسانس بوده» مطرح شده و اینکه «چگونه یک پژوهشکده معاونت آموزشی دارد؟» و همچنین که « «غلامرضا رضایی» در زمان دانشجویی مهرداد بذرپاش در قید حیات بوده‌است یا نه؟»[25] پژوهشکدهٔ مزبور برای توضیح ابهامات پیش‌آمده بیانیه‌ای منتشر و در آن ذکر کرد که گواهی پژوهشکده برای سابقهٔ اشتغال بذرپاش به درخواست وی بر روی سربرگ‌های جدید پژوهشکده با توجه به شواهد و تأیید ریاست وقت پژوهشکده صادر شده‌است.[55] نکتهٔ جالب توجه این است که تاریخ سربرگ این نامه همان‌طور که در تصویر به‌وضوح دیده می‌شود، ۳ آبان ۱۳۸۳ ذکر شده‌است.[56] پایگاه خبری دیده‌بان ایرانیان ادعا کرده‌است که «طبق آگهی تاسیس؛ مؤسسه شهید رضایی، سال ۱۳۹۲ ثبت و تأسیس شده‌است»[57][58] یعنی ۱۱ سال قبل از تاریخ ثبت آگهی تأسیس و با این حساب سال شروع فعالیت ایشان ۱۳ سال پیش از تأسیس پژوهشکده و در سال ۷۹ می‌باشد. همچنین «سیدمحسن دهنوی»، نماینده تهران «عضو هیئت‌مدیره» این پژوهشکده است.