محمد یزدی

• نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی[13]
• نمایندگی مجلس شورای اسلامی: یزدی در دور اول و دوم نماینده بوده و نایب رئیسی مجلس شورای اسلامی را داشته‌است.[14] در انتخابات دوره سوم انتخاب نشد و سپس توسط سید روح‌الله خمینی به جای صافی گلپایگانی، از اعضای شورای نگهبان شد.[15]
• نمایندگی مجلس خبرگان رهبری: نمایندگی دوره دوم تا پایان دوره چهارم خبرگان و ریاست خبرگان در سال پایانی دوره چهارم.[13]
• عضو فقهای شورای نگهبان (۶۸–۱۳۶۷ و ۹۹–۱۳۷۸): وی در ۴ تیرماه ۶۷ توسط سید روح‌الله خمینی به عضویت شورای نگهبان درآمد.[16] و در تاریخ ۲۵ تیرماه سال ۱۳۹۲ با حکم رهبر ایران، به عنوان عضوی از فقهای شورای نگهبان در سمت خود ابقاء شد.[17] در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۹۹ به دلیل کهولت سن، از عضویت استعفا داد و با حکم رهبر ایران جایگزین او سید احمد خاتمی شد.[18]
• ریاست قوه قضائیه: (۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸): او در زمان ریاست ده ساله‌اش بر قوه قضائیه از سال ۱۳۶۸ تا سال ۱۳۷۸ خورشیدی، با این توجیه که باید «مسائل بانوان را کسی محرم با او، به او منتقل کند»، دخترش را به عنوان «سرپرست امور بانوان دستگاه قضایی» منصوب کرده بود.[19]
• عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی[13]
• کرسی علمی درس خارج فقه حوزه[13]
• عضو هیئت تعیین حدود تعزیرات[20]
• عضو هیئت مؤسس دانشگاه علوم پزشکی فاطمیه قم[21]

محمد یزدی به مدت ۱۰ سال در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸ ریاست قوه قضائیه را برعهده داشته‌است. در دوره ریاست وی، دست‌کم ۲۶ نفر سنگسار شدند و یک نفر با پرت شدن از بلندی اعدام شده‌است. در این دوره دست‌کم هفت نفر گردن زده شدند و حکم قطع عضو دست‌کم ۴۲ نفر اجرا شده‌است.[22]

محمد یزدی در دوره اول مجلس خبرگان رهبری کاندیدای استان بوشهر بود که به‌دنبال عدم کسب رأی و اعتراض یکی دیگر از نامزدان، انتخابات این حوزه باطل گردید.[23] او از آن پس در دوره‌های دوم تا چهارم خبرگان از استان تهران نماینده بوده و در سال پایانی دوره چهارم، رئیس مجلس خبرگان بود.[13] او در دوره پنجم از انتخاب مجدد و عضویت بازماند.

محمد یزدی در سال ۱۳۸۷ توسط عباس پالیزدار عضو کمیته تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی به فساد مالی متهم شد.[34][35]

در مرداد ۱۳۹۸، محمد یزدی در یک سخنرانی در قم، به صادق آملی لاریجانی حمله کرد و گفت: «فلانی می‌گوید اگه این کار را نکنید نجف می‌روم! خوب بروید، آیا با رفتن شما قم به‌هم می‌خورد؟ شما در قم بودن‌تان هم خیلی مؤثر نبود؛ چه رسد که نجف بروید». محمد یزدی همچنین بدون نام بردن از اکبر طبری، معاون اجرایی دفتر صادق لاریجانی گفت: «رئیس دفتری که ده سال جای مهمی را اداره کرده دستگیر می‌شود، بعد اعتراض می‌کند که چرا گرفتید؟ به اسم مدرسه علمیه، کاخ ساختند!... از کجا آوردی ساختی؟»[36]

صادق لاریجانی در پاسخ گفت که: «بنده سینه‌ام خزانه‌الاسرار اتهامات مجموعه‌ای از معاونان، قائم‌مقامان و آقازاده‌های مسئولان و شخصیت‌هاست» و در پاسخ به ساختن حوزه علمیه مجلل گفت که این مدرسه از دوره پدرش میرزا هاشم آملی «وقف» بوده‌است. صادق لاریجانی در واکنش به مطالب مطرح شده دربارهٔ مجلل بودن این ساختمان به محمد یزدی نوشت: «اگر مقصودتان ظاهر آن است، همین ساختمان‌هایی که شما از آن استفاده می‌کردید هم همین‌طور بود: ساختمان مرکز تحقیقات دبیرخانه خبرگان که با لطایف‌الحیل از دست مسئولین آن وقت درآوردید و به عنوان نائب رئیس مجلس خبرگان محل کار خود قرار دادید، در همین قد و قواره و وزن بود، نفرمودید کاخ ساخته‌اند، بلکه با اشتیاق تمام به آن ساختمان نقل مکان فرمودید».[37]

لاریجانی در بخشی از نامه خطاب به محمد یزدی نوشت: «شما به‌جز داد و قال، توهین به مسئولین و بزرگان، افترا زدن و تحقیر کردن، آیا کار دیگری هم کرده‌اید؟؛ شما با آیت‌الله شبیری چه کرده‌اید؟» وی در ادامه نوشت: «شما در عرصه تحقیق و پژوهش‌های علمی چه کرده‌اید»، و گفت: «کافی است کسی نیم‌نگاهی به حاشیه‌های محمد یزدی بر کتاب القضاء بیندازد تا معلوم شود حد تحصیلات جنابعالی و استفراغ وسعتان در باب استنباط احکام».[37]

لاریجانی دربارهٔ موقعیت محمد یزدی در شورای نگهبان نیز گفت: سخنان شما مرا ملزم می‌کند اشاره کنم که در جلسات شورای نگهبان «سخنان غیردقیق، غیرمستدل و حتی نامربوط شما برای اعضا روشن است؛ اگر سکوت می‌کنند و چیزی نمی‌گویند، حرمت پیرمردی شما را پاس می‌دارند». صادق لاریجانی اشاره کرد که در یک جلسه شورای نگهبان، وی دربارهٔ یک موضوع جدید بحث می‌کرده ولی محمد یزدی «به خیال آن‌که هنوز بحث در مسئله قبلی است که راجع به آن رای‌گیری شده… مثل همیشه» شروع کرده‌است «به داد و قال کردن و توهین کردن و همه هاج و واج مانده بودند که شما چه می‌گویید». وی سپس پرسید: «جناب یزدی، بنده که طبق نوبت و در مسئله جدید بحث می‌کردم. شما در چه عوالمی بودید؟! البته این‌گونه مشکلات از ناحیه جنابعالی در شورای نگهبان کم نیست. ما از شما فهم کلمات محقق نائینی و محقق عراقی و محقق اصفهانی را نمی‌خواهیم که انتظارش بی‌مورد است! اما دقت در همین عبارت‌های فارسی قوانین مصوب مجلس و دقت در بررسی خلاف قانون یا خلاف شرع بودن آنها انتظار به حقی است که متأسفانه گاه این هم مفقود است».[37]

وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۰ محمد یزدی را به همراه چهار عضو دیگر شورای نگهبان به‌دلیل جلوگیری از انتخابات آزاد در ایران، تحریم کرد.[9][10][11]

برایان هوک، نمایندهٔ پیشین وزارت خارجهٔ ایالات متحده در امور ایران گفت: «نام احمد جنتی و محمد یزدی از اعضای شورای نگهبان در تحریم جدید آمریکا قرار دارد. آن‌ها مردم ایران را از حق خودشان محروم می‌کنند. ما با تحریم‌های خود، افرادی را هدف می‌گیریم که آزادی و انتخابات آزاد را از مردم گرفته‌اند.»[9][10][11]

محمد یزدی دارای چهار فرزند پسر و یک دختر بود.[38] پسران وی به نام‌های مهدی و مجید، روحانی هستند. مهدی یزدی فرزند وی در قم به حکم پدرش به کار قضاوت در دادگاه مشغول است. دختر وی «ملیکه» که با حکم پدر خود به عنوان رئیس دفتر امور زنان قوهٔ قضاییه منصوب شد. او همسر محمدرضا تخشید رئیس دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران است و نوهٔ محمد یزدی به اسم «زهرا تخشید» نیز در آمریکا مشغول به تحصیل است.[39][40]

یزدی در خاطرات خود نقل می‌کند که اولین فرزند او دختری بوده که مبتلا به بیماری غش کردن بوده‌است و پس از آن‌که وی بزرگ شد و بیماری‌اش ادامه یافت، از خداوند خواسته‌است او را از دنیا ببرد:

وقتی به حج رفتم، در ذهنم بود که می‌گویند در اولین سفر زیارتی به بیت الله، سه حاجت از حوائجی که زائر از خدا بخواهد، قطعاً روا می‌شود. این مطلب را هم از زبان بزرگان و هم در کتاب شرایع در فصل مربوط به حج خوانده بودم. به هر حال وقتی به کنار دیوار خانه خدا رسیدم، در حجر اسماعیل، نخستین حاجتم را از خدا خواستم، عرض کردم: "خدایا! این دختری که به ما داده‌ای، از آنجا که بنده به لحاظ طلبگی تعلق به امام زمان (عج) دارم، این هم ناموس امام زمان محسوب می‌شود؛ لذا برای من ناگوار است که این دختر در کوچه زمین بخورد و بیهوش شود و رهگذران او را به این وضع ببینند؛ بنابراین اگر قابل شفا یافتن است، او را حفظ کن و گرنه، خیر.[41]

محمد یزدی که در یازدهم آبان ۱۳۹۹ به علت عوارض جسمی و کهولت سن از عضویت در شورای نگهبان استعفا داده بود، در ۱۹ آذر ۱۳۹۹ درگذشت. علت مرگ وی بیماری گوارشی اعلام شد.[42][43][44]

• متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران

• «زندگینامه محمد یزدی». وبگاه مجلس خبرگان رهبری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۰.
• «یزدی باانتقاد ازاظهارات هاشمی رفسنجانی: بذر تردید راچه کسی افشاند؟ مشروعیت حاکمیت ازطرف خداونداست. همه توصیه به وحدت کردند، اما شما اختلاف ایجاد کردید». ایسنا. ۲۰۰۹-۰۷-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۹.