مصطفی معین

مصطفی معین اهل شهر نجف آباد در استان اصفهان است.[1]

مصطفی معین در یازدهم فروردین ماه ۱۳۳۰ در خانواده‌ای مذهبی در نجف‌آباد به دنیا آمد. او آموزش ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و دوره متوسطه را در دبیرستان سعدی اصفهان گذراند؛ و بعنوان دانشجوی ممتاز در سال ۱۳۴۸ به رشته پزشکی در دانشگاه شیراز راه یافت و سپس دوره تخصصی خود را در رشته بیماری‌های کودکان و فوق تخصصی در رشته آلرژی و ایمونولوژی بالینی را تکمیل کرد. او در عرصه‌های اجتماعی مانند آموزش و کمک به دانش‌آموزان یتیم و خانواده‌های محروم و انجام خدمات بهداشتی و فرهنگی در حلبی‌آباد حاشیه شیراز فعالیت می‌کرد.[2]

او در دوران دانشجویی و در مراحل مختلف شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی حضوری فعال داشت که در مواردی به بازداشت و تعقیب او منجر شد.با پیروزی انقلاب و اتمام دوره تخصصی کودکان (۱۳۵۸)، سمینار طب ملی و مردمی در خرداد ماه ۱۳۵۸ با هدف تحقق عدالت در بهداشت و درمان کشور از سوی ایشان طراحی و برگزار گردید، و پس از آن سرپرستی طرح طب روستایی را با همکاری دانشگاه اصفهان، جهاد سازندگی و وزارت بهداری آن زمان در جهت محرومیت زدایی فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و بهداشتی درمانی در مناطق محروم استان اصفهان به عهده گرفت. او در سال ۱۳۶۰ با تشکیل شورای برنامه‌ریزی بهداشت و درمان استان فارس، مسئولیت آن را عهده‌دار گردید و سپس با؛ مشارکتی فعال و مستمر، مسئولیت‌های مختلفی را در بخش‌های علمی و دانشگاهی، فرهنگی و اجتماعی، سیاستگذاری و مدیریت اجرایی طی سال‌های بعد پذیرا شد.

مصطفی معین وزیر علوم در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی بود. او دو بار از مقام خود استعفا کرد.[3]دوره دوم و سوم وزارت معین با بحران‌های متعددی روبرو بود که بالصراحه، دانشگاه و دانشجویان را به عنوان نهاد فکری و نیروی پیشاهنگ اصلاحات هدف قرار داده بود. نقطه اوج بحران با هجوم گروه‌های فشار و ورود غیرقانونی افراد مسلح در ۱۸ و ۲۰ تیرماه ۱۳۷۸ به کوی دانشگاه تهران و دانشگاه تبریز و ضرب و جرح دانشجویان شکل گرفت که با اعتراض و استعفای وزیر در دفاع از حریم دانشگاه و مظلومیت دانشجویان مواجه شد.[2]

آقای معین پس از حمله ۱۸ تیر ۱۳۷۸ به کوی دانشگاه تهران و برخورد خشونت‌آمیز با دانشجویان به اعتراض استعفانامه خود را به محمد خاتمی داد اما آقای خاتمی با استعفای او مخالفت کرد. او سال‌ها بعد دربارهٔ این استعفای خود گفت: «فکر کردم که دیگر نمی‌توانم به مسئولیتم ادامه دهم و صبح شنبه نخستین کاری که کردم این بود، رفتم وزارتخانه و استعفایم را دادم. هم واقعی بود و هم یک اعتراض بسیار بسیار جدی، یک نشان صداقت من بود با دانشجویان.»[3]

در خردادماه ۱۳۸۱ نیز هشدار معین نسبت به پیامدهای بلند مدت فکری، اجتماعی و فرهنگی حکم اعدام برای هاشم آقاجری استادیار دانشگاه تربیت مدرس، تظاهرات غیرقانونی و اشغال ساختمان وزارتخانه از سوی افراد تحریک شده و ارائه طرح استیضاح از سوی گروه اقلیت مجلس شورای اسلامی را در پی داشت که استقبال و اعلام آمادگی وزیر برای پاسخگویی، موجب بازپس‌گیری طرح استیضاح گردید.[2]

در تابستان سال ۱۳۸۲ با توجه به بن‌بست رسیدن تصویب نهایی قانون جدید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در شورای نگهبان - که بر پایه انسجام آموزش عالی و تحول در ساختار مدیریت علم و فناوری و بر اساس مطالعه و کارشناسی علمی چندین ساله تنظیم شده و به تصویب دولت و مجلس شورای اسلامی رسیده بود و اعتراض به دخالت نهادهای موازی در آموزش عالی و دانشگاه‌ها و بی‌حرمتی نسبت به دانشگاه و دانشگاهیان را در متن خود داشت.[2] از این رو مصطفی معین بار دیگر در ۲ تیر ۱۳۸۲ از وزارت علوم استعفا کرد.

مصطفی معین در استعفانامه خود نوشت: «واقعیت این است که از یک سو تعدد مراجع تصمیم گیرنده و به ویژه تداخل مسئولیتها با شورای عالی انقلاب فرهنگی، سوءظنها، دخالتها و تعرضهای نهادها و شوراهای غیرمسئول یا غیر پاسخگو، فرصت کار و تلاش مفید و مؤثر را به میزان قابل توجهی از وزارت و دولت سلب کرده و از سوی دیگر حریم مقدس دانشگاه، منزلت، حرمت و امنیت فکری و اجتماعی دانشجویان، استادان و دانشگاهیان و به‌طور کلی جوانان، متفکران و فرهیختگان در معرض تنگ نظری و کژاندیشی، تجاوز و خشونت قرار گرفته‌است.» محمد خاتمی این بار استعفای مصطفی معین را پذیرفت.[3]

مصطفی معین تحصیلات عالی را با برخورداری از بورس دانشگاه شیراز در دوره پزشکی عمومی و سپس با کارورزی مستقیم و به عنوان دستیار ارشد در دوره تخصصی بیماری‌های کودکان ادامه داد و پس از آن فوق تخصص خود در رشته آلرژی و ایمونولوژی بالینی را دریافت نمود. دکتر معین هم‌اکنون ریاست انجمن آسم و آلرژی و مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی را بر عهده دارد. او عضو هیئت‌های امنا، شوراهای علمی و پژوهشی، مجامع، آکادمی‌ها و انجمنهای علمی، فرهنگی و دانشگاهی مختلف است و به عنوان استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران به تدریس و تحقیق مشغول است. اکنون استاد دارای رتبه علمی پایه ۳۸ می باشند. [2] مهم ترین فعالیت های علمی-آموزشی و پژوهشی ۱.تدریس در دوره های پزشکی عمومی، تخصصی بیماری های کودکان، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی ایمونولوژی (PhD) و فوق تخصصی آلرژی و ایمونولوژی بالینی(از سال ۱۳۵۹) ۲.اجرای بیش از ۶۰طرح پژوهشی پایه، بالینی و اپیدمیولوژیک در زمینه آسم، آلرژی ها و بیماری های نقص ایمنی ۳.انجام بیش از ۵۰ مورد راهنمایی و مشاوره پایان نامه های پزشکی، تخصصی و فوق تخصصی ۴.انتشار بیش از ۱۶۰ مقاله پژوهشی در مجلات معتبر بین المللی (PubMed) و بیش از ۳۰ مقاله پژوهشی در مجلات علمی- پژوهشی داخلی ۵.تالیف، ترجمه و ویرایش علمی ۳۱عنوان کتاب در زمینه های مختلف علمی- تخصصی(۱۴)، علمی- ترویجی(۸)، علمی - اجتماعی و فرهنگی(۱۱) ۶.عضو هیات های ممتحنه تخصصی بیماری های کودکان و فوق تخصصی آلرزی و ایمونولوزی بالینی (از ۱۳۷۶) ۷.عضو موئسس رییس انجمن آسم و آلرژی ایران (از ۱۳۷۵) ۸.عضو موسس و رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی (از ۱۳۷۹) ۹.انتشار دوماهانه (علمی پژوهشی)آلرژی و آسم و ایمونولوژی به زبان انگلیسی و مدیرمسئولی آن(از ۲۰۰۰) ۱۰.رئیس کمیته کشوری آسم و آلرژی، رییس کمیته کشوری آسم و بیماری های مزمن تنفسی (از ۱۳۷۹) ۱۱.عضو قطب علمی مرکز طبی کودکان (از ۱۳۹۹)

مهم ترین فعالیت های علمی- اخلاقی و اجتماعی 1-عضو موئسس و رییس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری(از 1383 ) 2-عضو موئسس و عضو هیات مدیره جمعیت توسعه علمی ایران(1383) 3-انتشار فصلنامه(علمی پژوهشی) اخلاق در علوم و فناوری و مدیر مسئولی آن(از 1384) 4-عضو موئسس و رییس هیات مدیره و امنای موسسه رحمان(از 1385 - مطالعه آسیب های اجتماعی) 5-عضو موئسس و رییس انجمن ایرانی تاریخ اجتماعی علم و فناوری (از 1394) 6-عضو موئسس و رییس هیات مدیره موسسه حمایت از بیماران مبتلا به نقص ایمنی (از 1395) 7-عضو شورایعالی کمسیون ملی یونسکو در ایران (از 1395 ) 8-عضو گروه ترویج علم مرکز سیاست علمی کشور - وزارت علوم و تحقیقات و فناوری (از 1396) 9-عضو موسس و رئیس هیات مدیره و امنای موسسه نیکوکاری دکتر مجتبی معین (از 1396) 10-عضو موئسس و عضو هیات مدیره بنیاد پزشکی ایرانیان (از 1398) 11-عضویت در آکادمی ایمونولوژی، آسم و آلرژی آمریکا (AAAAI)، انجمن اروپایی بیماری ریه (ERS)، شورای بین المللی آسم، آکادمی آلرژی و ایمونولوژی بالینی اروپا (EAACI)

مهم ترین فعالیت های علمی - اجرایی و سیاستگذاری (قانون گذاری)

۱-ریاست دانشگاه شیراز (۱۳۶۱-۱۳۶۰)

۲-نماینده مردم شیراز، تهران و اصفهان در دوره های اول (۱۳۶۳-۱۳۶۱)، سوم (۱۳۶۸-۱۳۶۷)، پنجم (۱۳۷۶)مجلس شورای اسلامی (عضویت در کمیسیون های بهداری و آموزش عالی)

۳-رئیس گروه برنامه ریزی پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی (۱۳۶۳-۱۳۶۱)

۴-عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی (۱۳۸۲-۱۳۶۲)

۵-دبیر شورای مرکزی جهاد دانشگاهی (۱۳۶۴-۱۳۶۴)

۶-وزیر فرهنگ و آموزش عالی (۱۳۷۲-۱۳۶۸) و (۱۳۷۹-۱۳۷۶)

۷-وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (۱۳۸۲-۱۳۷۹)

۹-مشاور رئیس جمهور (۱۳۸۴-۱۳۸۲)

۹-نامزدی انتخابات ریاست جمهوری (۱۳۸۴)

۱۰-عضو شورای عالی نظام پزشکی، عضو هیات مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ و رییس کمسیون تخصصی اخلاق شورایعالی (۱۳۸۷- ۱۳۸۳)

۱۱-ریاست شورایعالی نظام پزشکی، عضو هیات مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ (از ۱۳۹۷) و رئیس کمیسیون تخصصی اخلاق شورای عالی (از ۱۳۹۶)

مهم ترین نشان ها و افتخارات

۱-ایجاد “جایزه بین المللی ااخلاق در علم ابن سینا” هر دوسال یکبار بصورت مشترک توسط سازمان جهانی یونسکو و ج.ا.ایران (۲۰۰۱)

۲-ریاست کرسی یونسکو در آموزش سلامت (Chair- Holder of UNESCO Chair in Health Education)(2002)

۳-عضویت در فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران (کمیته اخلاق ، گروه علوم بالینی)(۱۳۸۵)

۴-لوح تقدیر به مناسبت انتخاب کتاب "آسم- علوم پایه و بالینی" به عنوان “کتاب برگزیده سال ۱۳۸۴ “ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

۵-لوح تقدیر از “جشنواره ابن سینا” به مناسبت نمایه شدن فصلنامه آلرژی، آسم و ایمونولوژی در مدلاین (۱۳۸۵)

۶-لوح تقدیر از جشنواره رازی به مناسبت انتخاب فصلنامه آلرژی، آسم و ایمونولوژی به عنوان نشریه برگزیده علمی کشور (۱۳۸۹)

۷-مدال افتخار اولین دوره “عالی ترین نشان بین المللی پروفسور یلدا در آموزش، پژوهش، اخلاق و مسئولیت اجتماعی” در علوم پزشکی (۱۳۹۰)

۸-دریافت نشان “پژوهشگر برتر بالینی کشور” به انتخاب پانزدهمین جشنواره ابن سینا (۱۳۹۲)

۹-انتخاب در فهرست یک‌درصد دانشمندان برتر جهان در آلرژی و ایمونولوژی بالینی (ESI-2015)

۱۰-انتخاب به عنوان “چهره شاخص و مانگار پزشکان کشور” از سوی انجمن پزشکان کودکان ایران درسی و هفتمین سالگرد بزرگداشت استاد دکتر محمد قریب (۱۳۹۵)

۱۱-انتخاب به عنوان “سفیر آسم” از سوی انجمن آسم و آلرژی ایران (۱۳۹۷)

او در دور اول نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با حدود ۴ میلیون رأی در آرای شمارش شده از میان هفت نامزد در رتبه پنجم قرار گرفت.[4][5]نهضت آزادی ایران، نیروهای ملی مذهبی، جبهه مشارکت از احزاب حامی او بودند. او پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴)، با نوشتن بیانیه‌ای به نتایج این انتخابات اعتراض کرد.[6]

مصطفی معین نامزد مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ در مطلبی که در سالگرد انتخابات۸۴ نوشته است به شعارهای انتخاباتی خود در آن انتخابات اشاره کرده‌است:[7]

"شعارم این بود که کسی را به زور به بهشت نخواهم برد."

بعداً، حسن روحانی نیز در کسوت ریاست جمهوری ایران، همین جمله را به کار برد.

مصطفی معین در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه شیراز، ثبت نام نمود، اما شورای نگهبان صلاحیت او را برای حضور در انتخابات تأیید نکرد.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مصطفی معین موجود است.

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به مصطفی معین در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• وب‌نوشت مصطفی معین
• اعضای سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی (مصطفی معین)