احمد جنتی

احمد جنتی در روستای لادان (اینک محلهٔ لادان واقع در خیابان کهندژ) از بلوک ماربین، واقع در سه کیلومتری غرب اصفهان متولد شد. به دلیل نبود مدرسه در منطقهٔ زندگی او، به مکتب‌خانه رفت و خود نیز اندکی از دروس جدید را مطالعه کرد و بعدها در قم مقداری زبان انگلیسی فرا گرفت. دوره ادبیات عرب و مقدمات سطح را تا سال ۱۳۲۴ در حوزه علمیه اصفهان خواند. پس از تکمیل مقدمات و طی کردن برخی از دروس سطح، به حوزه علمیه قم آمد. با ورود به قم به تکمیل دروس دوره سطح پرداخت و در درس خارج سید حسین طباطبایی بروجردی و سید روح‌الله خمینی شرکت کرد و در این مدت در بحث‌های اخلاق و تفسیر نیز حضور یافت.

وی از نظر تحصیلات حوزوی دارای درجهٔ اجتهاد است.[13]

وی چهار پسر به نام علی، حسن، حسین و محمد دارد.

حسین جنتی پس از اعلام جنگ مسلحانهٔ مجاهدین خلق علیه جمهوری اسلامی ایران، به حمایت از این سازمان برخاست و همراه با همسرش فاطمه سروری به زندگی مخفی روی آورد تا اینکه بالاخره در ۲۳ خرداد سال ۱۳۶۱ در حملهٔ سپاه پاسداران کشته شد. احمد جنتی عاصف (محسن)، پسر حسین و نوهٔ خود را بزرگ کرد که البته محسن در نوجوانی و حین امر به معروف و نهی از منکر به عنوان بسیجی در یک سانحه رانندگی کشته شد.[14]

علی جنتی نیز از همراهان محمد منتظری در مبارزات مسلحانه در پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بوده‌است و پس از انقلاب در دوره‌های مختلف ریاست صدا و سیمای استان خوزستان، استانداری خوزستان، استانداری خراسان، ریاست دفتر هاشمی رفسنجانی، سفیر ایران در کویت، معاونت سیاسی وزیر کشور در دوره احمدی‌نژاد به عهده داشته‌است و در دوره حسن روحانی وزیر فرهنگ و ارشاد شد.[15] او که از حامیان هاشمی رفسنجانی است در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد سفیر ایران در کویت بود که در سال ۱۳۸۹ از این مقام برکنار شد.[16]

حسن جنتی دیگر پسر او در دیار پدری (لادان اصفهان) به نجاری مشغول است و محمد جنتی نیز کارمند سازمان تبلیغات اسلامی تهران است، وی پیش از این به شغل برق‌کاری مشغول بوده‌است.[17]

همسر احمد جنتی، صدیقه مظاهری (جان‌نثاری)، شامگاه ۶ فروردین ۱۳۹۴ به دلیل کهولت سن و ایست قلبی درگذشت.[18] جنتی پس از درگذشت همسرش در دوران کهولت دوباره ازدواج کرد.[19]

احمد جنتی در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰ توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا به همراه چهار عضو دیگر شورای نگهبان ایران، به‌دلیل «جلوگیری از انتخابات آزاد» در ایران تحریم شد.[20][21][22]

نمایندهٔ ویژهٔ امور ایران در وزارت خارجه آمریکا، برایان هوک در این‌باره گفت: «انتخابات [مجلس] فردا فرمایشی است. نتایجش از قبل در جای دیگری تعیین شده… و کسانی چون احمد جنتی که هرگز با رای مردم انتخاب نشده و دهه‌هاست که به رد صلاحیت نامزدها می‌پردازد در این مسیر نقش محوری دارد.»[20][21][22]

جنتی در واکنش به تحریم خود از سوی دولت آمریکا گفت: «بله ما را تحریم کردند. من دارم به این فکر می‌کنم این‌همه پول‌هایی که در صندوق‌های آمریکا می‌ریزیم را چه کار کنیم! این‌همه در بانک‌های آمریکا پول ریختیم حالا نمی‌شود آن‌ها را برداشت کنیم. بعد هم نمی‌توانیم آن‌جا به جشن کریسمس برویم و شرکت کنیم!»[23]

سفر جنتی به ورامین، ۴ اسفند ۱۳۹۴ هم‌زمان با تبلیغات انتخابات خبرگان پنجم

پیش از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در سخنرانی‌ها، اجتماعات عمومی و جلسات خصوصی همواره به تبلیغ ضد حکومت پهلوی می‌پرداخت و دیگران را به پیروی از راه خمینی دعوت می‌کرد. در درون حوزه، در ملاقات با علما و مراجع، آن‌ها را از آخرین اخبار حرکت انقلابی خمینی و مردم با خبر می‌ساخت. او با عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، به برنامه‌ریزی هماهنگ برای برپایی راهپیمایی‌ها، نوشتن اعلامیه‌ها و ارتباط با دیگر مراکز مرتبط با نهضت خمینی ـ همانند جامعه روحانیت مبارز ـ می‌پرداخت و ارتباط خود را با خمینی حفظ می‌کرد تا از آخرین فعالیت‌های مبارزاتی در قم، نجف و دیگر شهرها اطلاع پیدا کند. وی همچنین به مدت چهارده سال به تدریس در مدرسه حقانی مشغول بود.[24]

او بارها در قم، رفسنجان و جزیره خارک مورد تهدید و تعقیب رژیم شاه قرار گرفت و چند بار در قم بازداشت شد. او سه نوبت به زندان رفت و مجموعاً سه ماه زندانی شد و یک بار هم دستگیر و به مدت سه سال به اسدآباد همدان تبعید شد.

به نقل از کتاب خاطرات صادق خلخالی، احمد جنتی اوایل انقلاب حکمی مشابه حکم او از سوی خمینی دریافت کرد، مبنی بر محاکمهٔ آنچه که وی «مجرمین طاغوتی» خوانده‌است و جنتی نیز حکم مزبور را اجرا کرد و «در اهواز و تهران، چند نفر از طاغوتیان را محاکمه و به اعدام محکوم کرد».[25][26] خود جنتی در گفتگو با برنامه شناسنامه در خصوص اعدام‌های اول انقلاب و در پاسخ به این سؤال که آیا در آن زمان احتمال اشتباه در قضاوت‌ها وجود نداشت یا اصول کلی را می‌دانست؟ گفت: «اصول کلی را می‌دانستیم و این امر مسلم بود که افراد رژیم باید محاکمه شوند؛ این محاکمه تابع مقدار جرم آن‌ها بود؛ افراد رژیم سابق به صورت برخی زندان، برخی شلاق و برخی اعدام محاکمه می‌شدند. در برخی مسائل نیز با امام در ارتباط بودیم. برخی جاها می‌ماندیم مثلاً من از حضرت امام سؤال کردم که ما چه کسانی را می‌توانیم اعدام کنیم، ایشان مطلبی فرمودند و گفتند این گونه کار کنید. خیلی وقت‌ها زیر نظر ایشان عمل می‌کردیم»[27]

وی از طرفداران جدی محمود احمدی‌نژاد بوده و از همفکران مصباح یزدی است. احمد جنتی در سال ۱۳۸۳ خواهان کناره‌گیری از امامت جمعه تهران شد و از علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی خواست که با این درخواست موافقت کند.[28] او در سال ۱۳۸۶ در انتخابات ریاست مجلس خبرگان از اکبر هاشمی رفسنجانی شکست خورد.[29] وی در سال ۹۴ در انتخابات دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری شرکت کرد و تنها فرد خارج از لیست ائتلاف فراگیر اصلاح طلبان: گام دوم بود که با قرارگیری در جایگاه ۱۶ ام (آخرین نمایندهٔ برگزیده) در تهران، به این مجلس راه یافت. با این وجود در نخستین جلسهٔ مجلس خبرگان کاندیدای ریاست این مجلس شد و با کسب ۵۱ رأی توانست ریاست این مجلس را بر عهده بگیرد.[30]

• دبیر شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی
• رئیس سازمان تبلیغات اسلامی
• نماینده ولی فقیه (خمینی و خامنه‌ای) در اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزان
• عضویت در تمامی دوره‌های شورای نگهبان قانون اساسی با حکم رهبران خمینی و خامنه‌ای
• دبیر شورای نگهبان قانون اساسی با حکم خامنه‌ای
• امام جمعه موقت قم، کرمانشاه، تهران و اهواز
• عضویت در شورای پشتیبانی جنگ
• مدیریت در دادگاه‌های انقلاب اسلامی
• نماینده مجلس خبرگان در دوره اول و دوم از استان خوزستان و در دوره سوم و چهارم از استان تهران و عضویت در هیئت تحقیق مجلس خبرگان
• عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام
• عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی
• عضویت در هیئت مؤسس جامعة الزهرا با حکم خمینی
• عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی با حکم خامنه‌ای[31]
• عضویت در شورای عالی تبلیغات خارجی با حکم خامنه‌ای
• مسئولیت ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر
• عضویت در کمیسیون صدا و سیما به عنوان نائب رئیس
• نماینده ولی فقیه (خامنه‌ای) در کمک‌رسانی به مردم بوسنی و هرزگوین.
• رئیس مجلس خبرگان رهبری در دوره پنجم
• حاکم شرع اهواز

انتخابات دهم ریاست جمهوری

وی طی انتخابات دهم ریاست جمهوری و حوادث پس از آن، به جانبداری آشکار از احمدی‌نژاد پرداخت و به شدت علیه هاشمی رفسنجانی، میرحسین موسوی و خاتمی موضع‌گیری کرد و آن‌ها را متهم به طراحی انقلاب مخملی کرد.

در مرداد ۱۳۸۹ طی یک سخنرانی در مسجد جمکران قم، مخالفان دولت را متهم به دریافت کمک مالی از آمریکا کرد. او گفت:

«سندی را به دست آورده‌ام مبنی بر اینکه ایالات متحده آمریکا از طریق عربستان سعودی یک میلیارد دلار به «سران فتنه» داده‌است. همین سعودی‌ها که به نمایندگی از طرف آمریکا صحبت می‌کردند، (به سران فتنه) گفتند که اگر توانستید نظام را منقرض کنید، تا پنجاه میلیارد دلار دیگر هم می‌دهیم، اما خداوند این فتنه را به دست بندگان صالحش خاموش کرد.»[32]

مهدی کروبی در واکنش به این سخنان نامه‌ای سرگشاده نوشت و اعلام نمود که از او به مراجع قضایی شکایت خواهد کرد. او در این نامه نوشت:[33]

«اتهام بهتانی که به سران ـ به قول خودتان ـ «فتنه» زده‌اید که از سعودیها پول گرفته‌اند تا نظام را منقرض نمایند، اولاً از شما شکایت می‌کنم، آن هم در محاکم جمهوری اسلامی، اگر چه امیدی به رسیدگی ندارم؛ و ثانیاً این نامه را می‌نویسم تا بدانید به آنچه گفته‌اید اعتراض دارم.»

سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای خواستار رسیدگی قضایی به این اتهام شد. در این بیانیه آمده:[34]

«ما نه تنها انتظار، بلکه اصرار داریم که آقای جنتی سند ادعایی خود را منتشر و برای پیگیری و اثبات ادعای خود رسماً به دادگاه شکایت کند.»

علی مطهری نماینده اصولگرای مجلس از جنتی خواست که اسناد مربوط به این کمک مالی را به دستگاه قضایی و کمیسیون اصل نود مجلس ارائه کند. همچنین مطهری گفت:[35]

«اگر مستندی برای ادعای آقای جنتی وجود نداشته باشد، مصداق بارز افتراء خواهد بود.»

میرحسین موسوی و مهدی کروبی در یک نامه مشترک به مراجع تقلید از سخنان جنتی شکایت نموده و کهولت سن او را دلیل ناتوانی ذهنی او دانستند:[36]

«با توجه به سخنان و رفتار آیت‌الله جنتی می‌توان وی را یکی از دشمنان اصلی حاکمیت مردم بر مردم در ایران دانست. ایشان علاوه بر این همانند آیت‌الله مصباح یزدی هیچ حقی برای مردم در انتخاب سرنوشت خویش قایل نیست».

وی همچنین در اظهارنظری در سال ۱۳۹۳، میرحسین موسوی و مهدی کروبی را محکومان قطعی به اعدام دانست که تاکنون زنده مانده‌اند.[37]

جنتی در ۴ بهمن ۹۳ در مقابل علی مطهری و همراهان او که خواهان رفع حصر غیرقانونی (مخالف با قانون اساسی) کروبی و موسوی بودند گفت:

«اگر چهار آدم عوضی شروع به حرف زدن در این زمینه کنند آیا این حرف ۷۵ میلیون نفر ایرانی است؟»

پیروان سایر ادیان

احمد جنتی در حین بازدید از مراسم نخستین یادواره سرداران شهید که در آبان ۱۳۸۴ برگزار شده بود، در سخنانی پیروان سایر ادیان را حیواناتی توصیف کرده بود که در زمین می‌چرند و فساد می‌کنند. این اظهارنظر توهین‌آمیز با واکنش کوروش نیکنام، نماینده زرتشتیان در مجلس هفتم روبرو شد که از جانب خودش از اقلیت‌های مذهبی ایران تقاضای عذرخواهی کرده بود و متذکر شده بود در اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیروان ادیان مسیحی، کلیمی و زرتشتی در ایران به رسمیت شناخته می‌شوند و دارای حقوق شهروندی هستند.[38]

بنز سواری ارکان نظام

جنتی در نماز جمعه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۲ در خصوص نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲) اظهاراتی را ایراد کرده بود که با واکنش برخی سیاستمداران مواجه شده بود که این سخنان را تعرض‌آمیز دانسته بودند.[39] وی در این سخنان بیان کرده بود: «رئیس‌جمهور باید ساده‌زیست باشد. نمی‌شود فردی با بنز بیاید و برود؛ فردی که چنین ماشینی سوار شود و خانه آنچنانی داشته باشد نمی‌تواند درد مردم را بفهمد. اینچنین فردی اصلاً معنی گرسنگی را نمی‌فهمد و نمی‌توان به وی رای داد.» با توجه به حضور اکبر هاشمی رفسنجانی در آخرین روز ثبت‌نام انتخابات در وزارت کشور که با خودروی بنز در محل حاضر شده بود، سخنان جنتی را خطاب به ایشان تلقی کرده‌اند.[40] رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی توسط شورای نگهبانی که سمت دبیری آن را احمد جنتی بر عهده دارد، این شائبه را تقویت کرد.[41]

دانشجویان دختر مانتویی

در ۳۱ شهریور ۱۳۹۲ وی در سخنرانی‌اش در نماز جمعه کارمندان دولت را «جیره‌خوار» و دانشجویان دختری که پوشش مانتو دارند را «خراب» توصیف کرده بود.[42] وی در سخنانش گفته بود:[43][44] «اجرای قانون حجاب در کوچه و بازار و سواحل دریا مشکل است. دولت باید اجرای این قانون را ابتدا از جیره خوارها و حقوق بگیران خود آغاز کند. دولت باید از آنهایی که انتهای ماه از او حقوق می‌گیرند این قانون را آغاز کند و این افراد را ملزم به رعایت حجاب اسلامی نماید. چرا دختران دانشجویی که می‌خواهند درس بخوانند بعد از ورود به دانشگاه چادر خود را برمی‌دارند و خراب می‌شوند. دانشجویان در دانشگاه نمره می‌خواهند و برای کسب این نمره هر صحبتی را گوش می‌دهند، لذا می‌توان به آن‌ها این تذکر را داد که چنانچه حجابشان را رعایت کردند، این اجرای قانون در نمره و انضباط آن‌ها تأثیرگذار است. با این شرایط مسلماً آن‌ها حجاب را رعایت می‌کنند.»

شیوه جنگ روانی علیه نظام

وی در مورد دشمنانی که از شیوه جنگ روانی علیه نظام استفاده می‌کنند معتقد است که آن‌ها بروند مثنوی را بخوانند و ماجرای کدو را فراموش نکنند.[45]

برتری بنیان‌گذار نظام از پیامبران بنی‌اسرائیل

احمد جنتی با بیان اینکه خدا امام خمینی را مبعوث کرد گفت: «البته اسم ایشان را نمی‌توانیم پیامبر یا امام معصوم بگذاریم، اما او از انبیاء بنی‌اسرائیل بالاتر است؛ البته در این باره حدیث داریم، والا من جرأت نمی‌کردم این را بگویم.»[46]

حسن روحانی باید عذر خواهی کند

چند روز پس از خروج آمریکا از برجام احمد جنتی در اظهار نظری جنجالی درخواست کرد که حسن روحانی رئیس‌جمهور دولت یازدهم و دولت دوازدهم به دلیل خسارت‌های وارده برجام از مردم ایران عذر خواهی کند.[47] این سخنان باعث واکنش افراد مختلفی شد. علی مطهری نائب رئیس مجلس شورای اسلامی ایران طی نامه ای به احمد جنتی نوشت: تعیین تکلیف در امور مجلس و ریاست جمهوری از وظایف خبرگان رهبری نیست.[48]

موضوع سلامتی و طول عمر احمد جنتی دستاویز جوک‌های سیاسی در ایران است.[37] بسیاری از مردم، حداقل یک بار پیامکی مربوط به سن او دریافت کرده‌اند.[49] کاربران اینترنتی به جنتی لقب «نمیرالمومنین» داده‌اند.[50][51] احمد جنتی در بسیاری از کارتون‌ها و جوک‌ها، عمری به قدمت کره زمین دارد و تصاویری از وی در کنار دایناسورها، آدم و حوا، نوح، عیسی، موسی، ادیسون، ناپلئون و… منتشر شده‌است.[50][51] کاربرد جوک در این زمینه تا حدی است که حتی نخبگان و فرهیختگان و سیاسیون نیز گاهی به آن می‌پردازند، به هر حال گفته می‌شود که این جوک‌ها «هیچ تأثیری در روحیه، رفتار و مواضع» او ایجاد ننموده‌است.[52]