اسدآباد (همدان)

اسد اباد تحریف شده نام اسا اباد است در کتاب حدود العالم ذیل منطقه جبال در نوشته است اسااباد کرمانشاهان و مرج شهرکهایی اند بر ره حجاج انبوه و ابادان اسا به زبان پارسی باستان به معنی اسب است و به احتمال بسیار از انجا که کنار مرج است جایگاه پرورش اسب های شاهی بوده حدودالعالم بکوشش منوچهر ستوده تهران کتابخانه طهوری ص ۱۴۱ چاپ ۱۳۶۳ خورشیدی

تعدادی از ایل ترک زبان افشار در زمان سلجوقیان به این منطقه کوچ کردند و سپس نادر شاه افشار گروه دیگری از افشارها را به این منطقه وارد کرد به همین علت به اسدآباد افشار نیز معروف است

اسدآباد شهری است که به فرمان سعدوقاص تقریباً در محل امروزی شهر بنام سعدآباد بنا شده سعد وقاص به این مناطق نیامد و تا تیسفون بیشتر نیامده در جنگ نهاووند نیز نعمان بن مقرن و حذیفه سردار سپاه بودند و نه سعد دقیق تحقیق کنید - که همین اسدآباد کنونی می‌باشد. نام کاخ سعدآباد مجاور خیابان اسدآباد (نیاززاده امروزی) حاصل گذر شاه وقت از این شهرستان می‌باشد و برگرفته از نام این شهر می‌باشد.

اسدآباد، شهری است در غرب استان همدان. شاید اسدآباد به لحاظ ترکیب جمعیتی در ایران کم‌نظیر باشد. در محدودهٔ این شهرستان روستاهای همجواری هستند که متعلق به دو گروه زبانی متفاوت می‌باشند. مردم شهرستان اسدآباد به زبان‌های مختلف ،[3] فارسی اسدآبادی ، کردی ، ترکی و لکی صحبت می‌کنند.[4][5] بعد از انقلاب اسلامی، مهاجرت آذری‌ها و مردم کردها روستاهای مجاور به این شهر سرعت بیشتری گرفته، عموماً اهالی هر روستا در یکی از محله‌های حاشیه شهر و اتفاقاً در منتهی‌الیه مسیر مواصلاتی آن روستا به شهر ساکن شده‌اند. برای مثال اهالی روستای خاکریز در محدوده «چهارراه خاکریز»، اهالی روستای شیرزلی، در ابتدای جاده منتهی به این روستا، واقع در بلوار کشاورز، و به همین ترتیب اهالی روستاهای ترخین آباد، ملحمدره و بیاج در خیابان رفسنجانی، و اهالی روستاهای خنداب و قاسم‌آباد در محله پشت بیمارستان ساکن شده‌اند.

تراکم جمعیتی شهرستان اسدآباد، به نظر بالاتر از متوسط کشور است. روستاهای نسبتاً زیادی در اطراف این شهر پراکنده‌اند. اهالی این روستاها، عمدتاً به زبان ‌کردی و چند آبادی هم به زبان‌های ترکی و لکی صحبت می‌کنند.

• روستاهای :شهراب ،کَمک علیا، کَمک سفلی، چشمه علی (چهچه قلی)، شمس‌آباد، چارق، آقاجان بلاغی، امین آباد، سمیران، دهنو، مأوا، علی‌آباد، ایوراع، قره بلاغ، محمدآباد (خرطجر)، حسن‌آباد امام، قره کن، قمشانه، پیرملو، ملاولی، دهبور، ده سفید، سوتپه، آهوتپه، طویلان علیا، طویلان سفلی، حیدرآباد و نادرآباد قاسم‌آباد، موسی‌آباد، پیریوسف، کوانج، قوش تپه، دوبراله، حبشی، نصرت آباد، نجف آباد، گاوگدار، صادق آباد، بیتروان، دهنو، و یوسف آباد و لک لک ، کرد زبان هستند؛
• جنت آباد، گذرکجین، بادخوره، مزرعه بید، دهنوش، دهبزان، خاکریز، چنارعباس خان، ملحمدره، بیاج، هودرج و ترخین آباد، بوجین، سیراوند النجه و گنجه بهراز روستاهای ترک‌زبان هستند.

برخی روستاها مانند شهراب، لک لک، آقاجانبلاغی، چارق و … هر دو زبان کردی و ترکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اسدآباد حدود ۱۱۰ جاذبهٔ گردشگری وجود دارد که ۵۲ عدد آن در آثار ملی و حتی جهانی ثبت شده‌است که بعضی از آن‌ها حدود ۶ تا ۷ هزار سال قدمت دارند.

جاذبه‌های توریستی اسدآباد عبارتند از: کتیبه سنگ نوشته دربند، حمام گلستان، بنای یادبود سیدجمال الدین اسدآبادی، مسجد سلطانی (مسجد جامع)، پل شکسته خسروآباد، روستای ملهمدره، دربند، درهٔ خنداب، بهمن دره، گردنهٔ اسدآباد، پارک جنگلی، آب انبار شاه عباس، گردوی ۷۰۰ساله ترخین آباد، غار اژدها ، آسیابهای ترخین آباد، روستای ترخین آباد، پیراسماعیل ترخین آباد، تالاب پیر سلیمان.[6] دربارهٔ حمام گلستان می‌خوانیم: این حمام در محله «در کاروانسرا» واقع شده‌است. زمان ورود به حمام با فضایی ۶ ضلعی که سقفی گنبدی شکل دارد مواجه می‌شوید. قبل از حمام رخت کنی هشت ضلعی وجود دارد که به آن «سربینه» می‌گویند. در این حمام حوضچه‌هایی با آب سرد و گرم وجود داشته‌است. در بنای این حمام آجر، گچ و مرمر به کار رفته‌است. به احتمال زیاد ساخت این حمام به دوره صفویه بر می‌گردد.

به تازگی در روستاهای ملحمدره و ترخین آبادترلان اقامتگاه‌هایی جهت اسکان مسافر احداث شده‌است.

شهرستان اسدآباد ۱۰۰ هزار و ۹۰۱ نفر جمعیت دارد. براساس آمار سرشماری سال ۱۳۸۵ شهرستان اسدآباد دارای ۳۰ هزار و ۳۸۷ خانوار است که از این تعداد ۱۷ هزار و ۵۸۷ خانوار در شهرها و ۱۲ هزار و ۷۲۱ خانوار در روستاهای اسدآباد زندگی می‌کنند.

• زادگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی
• زادگاه قاضی عبدالجبار

دشت افشار در اسدآباد از لحاظ کشاورزی بسیار حاصلخیز می‌باشد و انواع محصولات کشاورزی و صیفی جات در آن کشت می‌شود و می‌توان این منطقه را خود کفا دانست. دشت افشار اسدآباد محل زندگی پرنده‌ای کمیاب به نام میش مرغ یا دقداق است.

در شهرستان اسدآباد بالغ بر 151 اثر تاریخی و فرهنگی وجود دارد که 58 اثر از این مجموع در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. که قدمت بعضی از این آثار به دوره های هزاره 5 و 6 قبل از میلاد میرسد. (منبع میراث فرهنگی اسدآباد - شایگان)

جاذبه هاي تاریخی و گردشگري شهرستان اسدآباد

(منبع میراث فرهنگی اسدآباد - شایگان)

مراکز اقامتی شهرستان اسدآباد اقامتگاه بومگردی ترلان واقع در روستای تاریخی و گردشگری ترخین آباد