صحنه (کرمانشاه)

صحنه یا سحنه[3] یکی از شهرهای شهرستان صحنه در استان کرمانشاه و در ۵۵ کیلومتر شهر کرمانشاه در جادهٔ کرمانشاه به همدان قرار دارد. طول جغرافیایی شهر ۴۷٫۶۸۷۲ و عرض جغرافیایی آن ۳۴٫۴۸۴۴ می‌باشد. مردم صحنه از نژاد کرد هستند و به زبان کردی کلهری مایانی و کردی لکی سخن میگویند شهر صَحنه مرکز شهرستان صحنه است. سرآب صحنه از مناطق دیدنی شهرستان صحنه می‌باشد که دارای آبشار، درختان وحشی و باغ میوه، کوه‌های بلند بوده و اثر تاریخی گوردخمه صحنه در آنجا قرار دارد.[4]

صحنه
سه‌نه
کشور ایران
استانکرمانشاه
شهرستانصحنه
نام(های) پیشینصد هانه
سال شهرشدن۱۳۱۹[1]
مردم
جمعیت۳۵٬۵۰۸ نفر[2][یادداشت 1]
اطلاعات شهری
ره‌آوردتنبور، محصولات لبنی، میوه‌جات
وبگاهفرمانداری شهرستان صحنه
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۲۹ م
صحنه

منبع اصلی تهیه آب این شهر، سرآب صحنه[5] می‌باشد که دارای رودخانه‌ها و چشمه‌های بسیاری است و منطقه را به سرزمینی پرآب و حاصلخیز با هوایی معتدل تبدیل نموده‌است.

نام صحنه

وجه تسمیه و تاریخچه شهر صحنه به درستی مشخص نیست. صرف نظر از شکل مکتوب عربی (صحنه)، می‌توان آن را تلفّظ سئنه/ sa, ena دانست که به معنی شاهین است. در اسامی جاهای دیگر مانند سنه (سنندج)، هرسین، و شاهیندژ یا ساییندژ این جزء پدیدار است.

ابن خردادبه به مکانی به نام سیسَر اشاره کرده و یاقوت حموی نوشته که در نزدیکی آنجا مکانی به نام صد خانیه یا صد خانه قرار دارد که چشمه‌های بسیاری در آن دیده می‌شود. خانه به معنای چشمه است که در گویش گورانی هانه گفته می‌شود. از این‌رو برخی واژهٔ صحنه را کوتاه‌شدهٔ «صد هانه» و به معنای صد چشمه دانسته‌اند.[6]

تاریخ

در سفرنامه‌ای از ناصرالدین شاه در دورهٔ قاجار از «قریه صحنه» به عنوان روستایی حاصل‌خیز نام برده شده‌است. بر اساس آثار تاریخی که در شهر موجود است کاروانسراهای شاه عباسی در خیابان شاه عباسی و گوردخمه صحنه در کوه‌های دربند صحنه از دیرباز در مسیر راه‌های کاروان‌رو قرار داشته‌است.

بنابر یکی از روایاتی که در مورد قتل خواجه نظام‌الملک طوسی وجود دارد و در تاریخ جهانگشای نوشتهٔ عطاملک جوینی آمده، وی در سال ۴۸۵ قمری (۱۴ اکتبر ۱۰۹۲) در صحنه توسط یک نفر باطنی کشته شده‌است.[7]

مردم

زبان

زبان اصلی ساکنان این منطقه کردی مایانی و کردی لکی می‌باشد.[8][9][10]

مذهب

بخش بزرگی از ساکنان صحنه پیرو آیین یارسان و بقیه نیز پیرو شیعه دوازده‌امامی هستند. همچنین اقلیتی از پیروان بهایی و یهودی نیز در صحنه زندگی می‌کنند.[11]

ساختار شهری

مالکیت اراضی شهری

تا پیش از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ تمام اراضی شهر صحنه از خانه‌ها تا مکان‌های تجاری، اداری و مدارس در مالکیت میرزا جوادخان معاون‌السلطنه بود، هرچند زمین‌های کشاورزی با اجرای قانون اصلاحات ارضی به مالکیت کشاورزان درآمده بودند. پس از انقلاب تمام شهر صحنه به صورت یک‌جا در اختیار کمیتهٔ امداد امام خمینی قرار گرفت اما سندی که برای آن صادر شد، عرصهٔ ۶ دانگ شهر صحنه بود و هیچ‌یک از اماکن شهر صحنه سند ثبتی ندارند.[12]

گردشگاه‌ها

موزه‌ها

موزهٔ مردم‌شناسی شهرستان صحنه در تاریخ ۶ شهریور ۱۳۸۷ در پارک معلم این شهر افتتاح شد که در آن زمان پنجمین موزهٔ مردم‌شناسی در استان کرمانشاه به شمار می‌آمد. اما ساختمان این موزه به شهرداری صحنه تعلق داشت. انتقال شورای شهر صحنه به این ساختمان در شهریور ۱۳۹۹، سبب پایان یافتن فعالیت موزه و تعطیلی آن شد. اشیاء و وسایل موزه به کنگاور انتقال یافته تا در آنجا موزهٔ مردم‌شناسی دیگری تأسیس شود.[13]

یادداشت‌ها
  1. آمار بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ است و بر همین اساس، جمعیت شهر صحنه ۳۵٬۵۰۸ تن و استان کرمانشاه ۱٬۹۵۲٬۴۳۴ تن بوده‌است.

منابع
  1. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ مرداد ۱۳۹۲.
  2. نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ بایگانی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine وبگاه مرکز آمار ایران
  3. سلطانی، ۱۳۸۱: ص ۱۸.
  4. «دربند صحنه، تیشینه».
  5. دربند صحنه
  6. سلطانی، ۱۳۸۱: ص ۷۰-۶۹.
  7. سلطانی، ۱۳۸۱: ص ۱۹.
  8. آیت محمدی. سیری در تاریخ سیاسی کرد. انتشارات پرسمان. ۱۳۸۲.
  9. گردشگری استان کرمانشاه، بازدید: فوریه ۲۰۰۹.
  10. ایل کلهر در دوره مشروطیت، علیرضا گودرزی انتشارات کرمانشاه، ۱۳۸۱.
  11. آیت محمدی، سیری در تاریخ سیاسی کردها،انتشارات پرسمان، ۱۳۸۲.
  12. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): پایان چهار دهه بلاتکلیفی شهر صحنه، نوشته‌شده در ۳۰ آبان ۱۳۹۷؛ بازدید در ۶ آذر ۱۳۹۷.
  13. مرصادنیوز: روایتی از بی‌خانمانی موزۀ صحنه، پاس‌کاری میان ۲ شهرستان، نوشته‌شده در ۱۵ شهریور ١٣۹۹؛ بازدید در ۱۷ شهریور ۱۳۹۹.

کتاب‌شناسی

پیوند به بیرون
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای صحنه (کرمانشاه) دارد.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.