طاق فرهاد
طاق فرهاد، اتاق فرهاد، فَران کَن و یا گوردخمه دیره، دخمه‌ای تاریخی واقع در شهرستان گیلانغرب است که در روستای شلین واقع در دهستان دیره قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۱۶ با شمارهٔ ثبت ۳۰۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[1]
| طاق فرهاد | |
|---|---|
| نام | طاق فرهاد |
| کشور | ایران |
| استان | کرمانشاه |
| شهرستان | گیلانغرب |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | طاق فرهاد، اتاق فرهاد، فه‌ران که‌ن |
| نام‌های دیگر | گوردخمۀ دیره |
| نوع بنا | دخمه |
| دورهٔ ساخت اثر | نامشخص |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۳۰۴ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۹ آذر ۱۳۱۶ |
موقعیت
طاق فرهاد در فاصلهٔ ۲۴ کیلومتری از شهر سرپل ذهاب ، در روستای شلین واقع در دهستان دیره واقع شده است.[2]
قدمت
قدمت طاق فرهاد مشخص نیست. برخی منابع آن را به دورهٔ ماد منسوب کرده‌اند. اما برخی دیگر آن را متعلق به دورهٔ هخامنشی و یا اشکانی دانسته‌اند.[3]
ویژگی‌های معماری
طاق فرهاد روی ارتفاع یک کوه قرار دارد. طول آن حدود ۶/۵ متر است، عمق آن ۳/۲۰ متری و ارتفاع حدود ۲/۱۵ متر دارد. در داخل آن دو پله به طول ۲/۳۵ متر در انتهای فضای دخمه قرار دارند. در دیوار جنوبی دخمه صفحه‌ای به ابعاد ۱/۶۰ در ۱/۳۴ از دل کوه تراشیده شده تا برای حک کردن نقوش آماده گردد.[2][4]
آسیب‌ها
از این دخمه محافظتی به عمل نیامده‌است. بارش باران و عوامل طبیعی مانند رشد گلسنگ‌ها به دخمه صدمه زده‌است. همچنین محل دخمه به جای برای نشستن و روشن کردن آتش تبدیل شده که آسیبی جدی به بنا وارد کرده‌است.[3]
جستارهای وابسته
منابع
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- باشگاه خبرنگاران جوان: گوردخمه دیره کجاست؟، نوشته‌شده در ۲۱ آبان ۱۳۹۲؛ بازدید در ۲۶ اسفند ۱۳۹۸.
- خبرگزاری سیناپرس: گزارش تصویری و تحلیل فنی گوردخمۀ دیره در سرپل ذهاب، نوشتۀ حمیدرضا سروری و احسان محمدحسینی، نوشته‌شده در ۱۵ خرداد ۱۳۹۵؛ بازدید در ۲۶ اسفند ۱۳۹۸.
- خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): کوهساران کرمانشاه با گوردخمه‌های باستانی‌اش در انتظار گردشگران است، نوشته‌شده در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹؛ بازدید در ۲۶ اسفند ۱۳۹۸.
