چشمه بل

چشمه بل یا کانی بل چشمه‌ای طبیعی است که سرچشمهٔ آن در استان کرمانشاه، در کوه‌های شاهو و بیشتر حوضهٔ آبریز آن در استان کرمانشاه واقع شده‌است. چشمه بل (هانه چه‌مه‌و بڵی) یکی از پرآبترین چشمه‌های هورامان و غرب ایران به‌شمار می‌آید. این چشمه احتمالاً نام خود را از خدای آب بابلیان باستان که بل نام داشت گرفته‌است. این چشمه در داخل استان کردستان و در دو کیلومتری روستای هجیج از توابع شهرستان پاوه و در فاصله کمی از رودخانه سیروان واقع شده و آب آن پس از خروج از دل کوه، تشکیل آبشاری داده و به رودخانه می‌ریزد. رودی که از چشمه بل سرچشمه می‌گیرد با ۱۵ متر طول، به عنوان کوتاه‌ترین رودخانه دنیا شناخته شده‌است.[1] این چشمهٔ پرآب که دبی آن در حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ لیتر در ثانیه بوده و می‌تواند آب آشامیدنی نزدیک به دو میلیون نفر را تأمین کند در فهرست آثار ملی ایران هم ثبت شده‌است.[2] این چشمه برای مردم منطقه اورامان از اهمیت فرهنگی و تاریخی چشمگیری برخوردار است؛ شاعران هورامی زبان در اشعار خود به چشمه بل اشاره کرده‌اند، از این میان می‌توان به مولوی تاوگوزی اشاره کرد که می‌گوید:

وه‌شی من یادی ئازیزی دڵه‌ن
دڵپاکیی وێنهٔ سه‌رچه‌مهٔ بڵه‌ن

ترجمه شعر: دلخوشی من یاد عزیزان دل است؛ که دلپاکی ایشان به سان سرچشمهٔ چشمهٔ بل است.

نمایی از چشمه بل از داخل چشمه

تقاطع چشمه بل و سیروان

چشمه بل ۶۴اُمین اثر ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۳ مرداد ۱۳۸۸ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. این چشمه جزو میراث و سرمایه های طبیعی استان کرمانشاه می باشد.