کندوله

کندوله، روستایی از توابع بخش دینور شهرستان صحنه در استان کرمانشاه ایران است. روستای کندوله از توابع بخش دینور در ۷۵کیلومتری شهر کرمانشاه قرار گرفته است. این روستا به دلایل مختلف ، در سطح استان و کشور شناخته شده است که در ادامه به برخی می‌پردازیم.

کندوله

اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	کرمانشاه
شهرستان	صحنه
بخش	بخش دینور
دهستان	کندوله
مردم
جمعیت	۵۲۲نفر (۱۳۹۵)
اطلاعات روستایی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۸۳۴۸۶۴

انگور این روستا همچون برندی مشهور ، طرفداران زیادی در سطح استان کرمانشاه و شهر های مجاور دارد. باغات سرسبز و باتجربه ی طولانی مدت باغداران در کشت انگور ، باعث شده کیفیت و تنوع انگور این روستا در در سطح استان کرمانشاه و همون برندی جایگاه خود را حفظ کرده است.

مردمان دهستان کندوله(کندوله و پریان و شریف آباد) بعد از سالها سکونت در منطقه کنونی و جنگ و درگیری های قبیله ای و تایفه ای با مردمان دینور مذهب آنها این تغییر مذهبی را در هورامی های زاغمرز و قلعه نیز مشاهده کرد که از اثر قالب بودن جو جغرافیای رخ داده است.

در سطح استان کرمانشاه ، کندوله یکی از شاخص ترین روستاهای هدف گردشگری به شمار می‌رود . آب و هوای دلچسب ، طبیعت نغز ، چشمه های پر آب ، امکانات رفاهی مناسب و مردمی میهمان نواز ، از از علل اصلی رونق صنعت توریسم این روستا در سال های گذشته می‌باشد . علاوه بر زیبایی های طبیعت ، آثار تاریخی دیدنی چون تپه مروان ( بقایای قلعه مروان ) و حمام تاریخی سنتی کندوله هم میتواند برای هر گردشگری جالب توجه باشد .

مردم کندوله کرد هورامی هستند و به زبان کردی هورامی سخن میگویند و طبق اسناد از بخش های لهون و ژاوهرود هورامان به کندوله کوچ کرده‌اند و باقی کرد های سورانی_بابانی هستند که از نوادگان سلیمان بیگ بابانی می‌باشند و طبق عهدنامه ارزنه‌الروم 19 ذیقعده سال 1238هجری قمری که بین نمایندگان ایران و عثمانی در مکانی به همین نام امضا شد پس از دستور دولت عثمانی کرد های بابانی ساکن سلیمانیه به کندوله و نواحی شمالی آن کوچ کردند. تا قبل از این عهدنامه سلیمانیه جزئی از خاک ایران بود اما پس از این عهدنامه سلیمانیه به عثمانی واگذار شد خاندان بزرگ بابان به اجبار دولت عثمانی از سلیمانیه کوچید و به این منطقه آمد. نام فامیلی این مهاجران سلیمانی ، پاشایی ، پاشایانی و بابانی است. .

ویرایش متن توسط ا. امیری .

بنابر متن سگ نوشته داریوش کبیر بر روی کوه بیستون مبنی بر اینکه ،( نقل به مضمون) چون مادها به سرکردگی فرورتیش یا کیاکاسار بر من شوریدند بر آنها تاخته و در محلی بنام کندورش آنها را بسیار بزدم و شکست دادن (اتمام نقل ). و نیز محل سنگ نوشته بیستون که خود گویای درگرفتن جنگ مذکور در همان حوالی بوده و نیز شواهد دیگر که ذکر خواهد شد ، ۱_ با در نظر گرفتن تغییر نامها در طی قرون متمادی ، کندورش نام محلی بنام کنگ دوره بوده که در گویش محلی کنگ به اخفا گ به کن و دورش به دوره یعنی کندوره و کنوله که نام واقعی همین روستایی که کندوله ذکر شده و در واقع تلفظ فارسی نام کردی روستاست می‌باشد . ۲- محل نبرد در ورودی دشت دینور که البته آن زمان بعلت بالا بودن سطح آبهای زیر زمینی و داستان‌هایی که سینه به سینه مابین اهالی کنوله نقل شده در دشت فعلی دینور در ایام قدیم میبایست با قایق حرکت می‌کرده و زمین خشکی وجود نداشته و نیز تلاشهای مالکین قبلی برای کوچاندن رعایا از منطقه هرسین و لرستان به دشت دینور برای خشکانیدن آبهای دشت ، در محل ورودی یعنی پشت کوه بیستون در گرفته و امکان نداشته در محل دیگری این نبرد واقع و یادبود و بزرگداشت آن را در جای دیگر برپا دارند . ۳- در ورودی دشت دینور قبر امامزاده ای وجود دارد که اهالی آنرا کرکسار می‌نامند و اعتقاد بر این است که این امام زاده کنوله ای بوده . این امامزاده. کسی نیست بجز کیاکاسار فرمانده ماد که در شورش علیه داریوش فرماندهی مادها را برعهده داشته و به تایید سنگ نوشته در همان جنگ کشته شده . و اهالی برای بزرگداشت وی او را در محل نبرد یا با کمی جابجایی و انتقال بر روی بلندی برای حفاظت از آبهای سطحی موصوف دفن کرده و پس از حمله اعراب برای حفاظت از نابودی آن و غارت و چپاول توسط غارتگران عرب بعنوان امامزاده کرکسار تاکنون حفظ نموده اند . ۴-اساسا پسوند کنگ در دنبال اسامی مکانها گویای اهمیت و قداست آن اماکن از نظر اقوام ماد دارد . مانند . کنگ آوره که به کنگاور مبدل. شده یا کنگ اوره به معنی کنگ آنجا و کنگ دوره به معنی کنگ دور . که دلیل دیگری بر اهمیت کنوله و قدمت آن به درازای قدمت قوم ماد و تاریخ ایران عزیز است . بنابر این ربط دادن تاریخ کنوله به قرارداد ارزنه آبروم و کوچ اقوام کرد نشان از عمق بی اطلاعی و جهل مدعی آن ، نسبت به تاریخ ماد دارد. ۵- زبان مردم کنوله زبان اورامی یعنی زبان پهلوی است . و کتب نگاشته شده توسط آنان نیز به همین خط و زبان بوده که دلیل موکد دیگری بر قدمت این محل و مردمانش دارد . و گواه دیگری بر پوچی مقاله ای که در باره کوچ این مردم از سلیمانیه داد سخن سر داده است . ۶-وجود آثار باستانی . به قدمت چند هزار سال دلیل محکم و خدشه دیگری بر قدمت چند هزار ساله مردم اورامی زبان در این محل و خاصه بی اطلاعی نویسنده و جهل ایشان از تاریخ کنوله و بی خبری از واقعیت می‌باشد ۷۰ پس میتوان به جرات ادعا کرد کنوله پایتخت نخستین مردم ماد بوده و مزار فرورتیش یا کیاکاسار همان امامزاده کرکسار فعلی است .و نویسنده ای که ریشه مردمان کنوله را به سلیمانیه ربط داده یا جاهل است و یا معرض و یا هر دو تا .!! و تاریخ مردمانی که افتخار تمامی اقوام ماد هستند را به انگور خلاصه کردن خود بهترین موید در اثبات جهل مرکب مدعی است .!!