شهرستان همدان

شهرستان همدان شهرستان همدان با ۳٬۵۲۱ کیلومتر مربع وسعت و متوسط ارتفاع ۱٬۸۲۰ متر بالاتر از سطح دریا، نخستین قطب جمعیتی استان همدان محسوب می‌شود. این شهرستان یکی از ۹ شهرستان استان همدان به مرکزیت شهر همدان است. جمعیت این شهرستان بالغ بر ۶۵۱٬۸۲۰ نفر در سال ۱۳۹۵ می‌باشد و از دو بخش و ۹ دهستان تشکیل شده‌است.

شهرستان همدان
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانهمدان
سایر شهرهاهمدان، مریانج، جورقان، قهاوند
بخش‌هابخش مرکزی،
بخش شرا
مردم
جمعیت۶۵۱٬۸۲۰ نفر سال ۱۳۹۵[1]
جغرافیای طبیعی
مساحت۳٬۵۲۱[2] کیلومتر مربع

تقسیمات کشوری

نقاط شهری: همدان، مریانج و جورقان.

  • بخش شرا
    • دهستان جیحون دشت
    • دهستان چاه دشت
    • دهستان شوردشت

نقاط شهری: قهاوند

آب‌وهوا و مشخصات جغرافیایی

شهرستان همدان با وسعتی حدود ۴٬۱۱۸ کیلومتر مربع، از خط‌الرأس رشتهکوه الوند تا مرزهای شرقی استان کشیده شده‌است.

کتیبه‌های فارسی باستان به خط میخی از داریوش بزرگ و خشایارشا، گنجنامه در همدان

شرقی‌ترین نقطهٔ این شهرستان ۴۹ درجه و ۲۷ دقیقه، و غربی‌ترین آن ۴۸ درجه و ۲۰ دقیقه از نصف‌النهار گروینچ فاصله دارد و در حد فاصل ۳۴ درجه و ۳۵ دقیقه، تا ۳۵ درجه عرض شمالی واقع شده‌است. شهرستان همدان، از شمال به شهرستان‌های فامنین و کبودراهنگ، از جنوب به تویسرکان و ملایر، از شرق به استان مرکزی و از غرب به شهرستان بهار محدود می‌شود.

در جنوب شهرستان همدان، ارتفاعات کوهستان الوند قرار دارد، که خط‌الرأس این ارتفاعات مرز طبیعی شهرستان‌های همدان و تویسرکان را تشکیل می‌دهد و دشت‌های همدان، قهاوند، دشت نشر و قسمتی از دشت رزن - فامنین در حد فاصل این ارتفاعات قرار گرفته‌اند.

بلندترین نقطهٔ شهرستان همدان در قلهٔ الوند با ارتفاع ۳٬۵۸۴ متر و پست‌ترین نقطهٔ آن زمین‌های «عمرآباد» با ارتفاع ۱٬۶۰۰ متر است، که محل خروج رود قره‌چای می‌باشد. متوسط ارتفاع این شهرستان نیز از سطح دریا حدود ۱٬۸۵۰ متر است.

این شهرستان بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۷۵ دارای ۵۶۳٬۴۶۶ نفر جمعیت و تراکم نسبی ۱۳۶٫۸ در هر کیلومتر می‌باشد و از چهار شهر همدان، مریانج، جورقان و قهاوند و ۲ بخش و ۹ دهستان تشکیل شده‌است.

زبانها و لهجه‌ها

مردم شهرهای همدان، مریانج و برخی روستاهای اطراف آن‌ها به زبان فارسی تکلم می‌کنند. گویش اکثریت مردم شهر همدان، فارسی با لهجهٔ همدانی است. فارسی‌زبان‌ها بیشتر ساکنان استان همدان را تشکیل می‌دهند که بیشتر در شهر همدان، شهر ملایر و شهر تویسرکان قرار دارند.

بیشتر مردم شهر همدان به زبان فارسی و در سایر شهرها و روستاهای شهرستان به زبان لری، ترکی و کردی تکلم می‌کنند.[3]

بخش شراء ترک‌زبان است.[3]

منابع
  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳، ص۱۹۱

ذکایی، پرویز. فصل نامهٔ فرهنگ مردم، ویژهٔ همدان (تهران)، ش. ۲۶ (فروردین ۱۳۸۷). ذکایی، پرویز. «مختصری پیرامون فرهنگ عامیانهٔ همدان و گویش آن». هنر و مردم (تهران)، ش. ۱۲۶ (فروردین ۱۳۵۲).

  1. «پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران-آمار سال ۱۳۹۵» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۲.
  2. «فرماندار جدید همدان معرفی شد».
  3. فرمانداری شهرستان همدان - زبان‌ها و گویش‌های رایج در شهرستان
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.