ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان: گام دوم

محمدرضا عارف در مجلس شورای اسلامی و اکبر هاشمی رفسنجانی و حسن روحانی مشترک به عنوان رهبر ائتلاف در مجلس خبرگان رهبری بودند. لیست امید با حمایت و تأیید محمد خاتمی همراه بود.[9][10][11][12]

فهرست نامزدهای پیشنهادی برای مجلس خبرگان ابتدا در لیستی به نام «خبرگان مردم» منتسب به اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام برای مجلس خبرگان رهبری مطرح شدند و سپس سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، این لیست را به همراه لیست اصلاح‌طلبان برای مجلس شورای اسلامی، لیست امید نامید.[8]

• شورای هماهنگی جبهه اصلاحات
• بنیاد امید ایرانیان

حضور نام چند نفر در این فهرست‌ها بحث‌ها و اعتراض‌هایی را در پی داشت. مهم‌ترین آن، قربانعلی دری نجف‌آبادی، وزیر پیشین اطلاعات و محمد ری‌شهری، حاکم شرع پیشین دادگاه‌های انقلاب، اولین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی و دادستان ویژه روحانیت پیشین در لیست خبرگان بود. این دو چهره ابتدا در لیستی به نام «خبرگان مردم» منتسب به اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام برای مجلس خبرگان رهبری مطرح شدند و سپس سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، این لیست را به همراه لیست اصلاح‌طلبان برای مجلس شورای اسلامی، لیست امید نامید.[8][35]

پرستو فروهر، فرزند پروانه و داریوش فروهر از قربانیان قتل‌های زنجیره‌ای در ایران که همزمان با انتخابات هفتم اسفند در ایران و در فضای انتخاباتی داخل کشور حضور داشت گفت: «بسیار سنگین بود. اینکه جامعه‌ای از سر استیصال یا ترس به کسانی رأی بدهد که نماینده‌اش نیستند فرق می‌کند با وقتی‌که جوسازی می‌شود یا شعبده‌ای به راه می‌افتد که زیر نام امید، زیر نام مردم، زیر نام اصلاحات به کسانی قرار است رأی داده شود که همه می‌دانند دستور قتل دگراندیشان را در این جامعه صادر کرده‌اند؛ بدون اینکه هیچ تبری از گذشته‌شان جسته باشند یا حتی مشخص باشد که این ائتلاف عجیب‌وغریب که صرفاً توی اعداد خلاصه شده بود (۳۰ بعلاوه ۱۶) بر چه مبنای واقعی و چه برنامه‌ای سرهم‌بندی شده. اینجا است که آدم فکر می‌کند زد و بندهای سیاسی هستند که مبنای چنین عددنویسی‌هایی شده‌اند.» او افزود آن را به پای مردم نمی‌نویسد. فروهر همچنین از عدم واکنش به حذف ثبت نام کنندگان انتخابات انتقاد کرد.[8]

مریم حسین‌زاده، همسر محمد مختاری قربانی قتل‌های زنجیره‌ای، گفت رأی‌دهندگان به دری نجف‌آبادی وزیر پیشین اطلاعات را سرزنش نمی‌کند و افزود «ممکن است من آینده نگری بکنم و بگویم که اتفاقات آنطور که رأی دهندگان انتظار داشتند پیش نخواهد رفت؛ ولی کسی که رأی می‌دهد انتظار این را دارد که وضعیتش بهتر شود، موقعیت اجتماعیش بهتر شود و آزادی‌های بیشتری دست بیابد.» سیما صاحبی، همسر محمدجعفر پوینده قربانی قتل‌های زنجیره‌ای، گفت دیدن نام دری نجف‌آبادی وزیر پیشین اطلاعات در فهرست امید به شدت برای او دردناک بود و هاشمی رفسنجانی را نیز به عنوان کسی که در دوران ریاست‌جمهوری او قتل‌های زنجیره‌ای در ایران صورت گرفته را زیر سؤال برد. منیره برادران، زندانی سیاسی دهه ۶۰ گفت «نه تنها از جنبه دادخواهی که از جنبه سیاسی هم موضوع برای من خیلی تأسف‌برانگیز بود. این کار عقب‌نشینی روی مطالبات و خواسته‌ها بود. مبنای لیست‌ها روی دولت و مخالفین دولت رفته بود، حتی واژه‌هایی مثل اصلاح‌گرایی هم حذف شده بود.» او افزود از مسئله خیلی مهمی به نام مسئولیت‌پذیری عقب‌نشینی شد. وقتی من نوعی می‌روم به اینها رأی می‌دهم، دیگر نمی‌توانم اصل مسئولیت‌پذیری و دادخواهی و اینکه کسی که جنایت علیه بشریت مرتکب شده باید پاسخگو باشد را مطرح کنم … وارد نوعی همدستی می‌شوم و دیگر نمی‌توانم ادعا کنم که پرونده دهه ۶۰ یا قتل‌های سیاسی باید حقیقتش روشن شود.[8]

محمدعلی موحدی کرمانی، محمد امامی کاشانی، ابراهیم امینی، محسن قمی، قربانعلی دری نجف آبادی، محمد محمدی ری‌شهری و سید ابوالفضل میرمحمدی نفرات مشترکی بودند که نامشان در هر دو لیست اصلاح طلبان و اصولگرایان دیده می‌شد. لیست مورد حمایت اصلاح طلبان به سرلیستی اکبر هاشمی رفسنجانی و لیست مورد حمایت اصولگرایان به سرلیستی احمد جنتی دو جبهه اصلی انتخابات خبرگان تهران بودند.[36]

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pervasive Coalition of Reformists». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
• زنجیره انسانی گام دوم - لیست امید