علی کردان
عوضعلی کردان[2][3][4] معروف به علی کُردان (زادهٔ ۱ آبان ۱۳۳۷ در روستای چالو، چهاردانگهٔ ساری[5] - درگذشتهٔ ۱ آذر ۱۳۸۸ در تهران)، وزیر کشور دولت محمود احمدینژاد بود که به دلیل جعلی بودن مدرک دکترای افتخاری از دانشگاه آکسفورد و دارا نبودن مدارک تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد مورد ادعا از دانشگاه آزاد اسلامی و دریافت حقوق دولتی بر پایهٔ مدرک تحصیلی دکترا و عضویت در هیئت علمی دانشگاه آزاد با استفاده از مدارک جعلی، توسط مجلس شورای اسلامی، استیضاح و پس از رأی عدم اعتماد اکثریت نمایندگان، از سمت خود، برکنار شد وی سابقاً از اعضای سپاه پاسداران، معاون امور مجلس و استانهای صدا و سیما، معاون وزیر کار و امور اجتماعی، قائم مقام وزیر نفت بودهاست.[6][7][8]
علی کردان | |
---|---|
وزیر کشور | |
مشغول به کار ۱۵ مرداد ۱۳۸۷ – ۱۴ آبان ۱۳۸۷ | |
رئیسجمهور | محمود احمدینژاد |
قائممقام | کامران دانشجو |
پس از | سید مهدی هاشمی (سرپرست) |
پیش از | کامران دانشجو (سرپرست) |
اطلاعات شخصی | |
زاده | عوضعلی کردان ۱ آبان ۱۳۳۷ چالو، شهرستان ساری، ایران |
درگذشته | ۱ آذر ۱۳۸۸ (۵۱ سال) تهران، ایران |
علت مرگ | مولتیپل میلوما، آنفلوانزای خوکی و خونریزی مغزی[1] |
ملیت | ایرانی |
حزب سیاسی | مستقل |
هیئت دولت | دولت نهم |
دین | اسلام (شیعه) |
خدمات نظامی | |
وفاداری | ایران |
خدمت/شاخه | سپاه پاسداران |
جنگها/عملیاتها | جنگ ایران و عراق (جانباز) |
زندگینامه
جوانی
علی کردان دوران تحصیلات ابتدایی را در روستایی نزدیک شهرستان ساری سپری کرد و پس از آن به شهر ساری رفت و دورههای تحصیلی را تا مقطع دیپلم پشت سر گذاشت.[9] همزمان با کشمکش بحث وزارت او، سندی در اینترنت دربارهٔ دوران جوانی وی منتشر شد. این سند مبنی بر زندانی شدن وی قبل از انقلاب اسلامی در ساری به اتهام ازاله بکارت و سپس آزادی با قرار کفالت بود.[10][11] این پرونده با توجه به شواهد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دست فراموشی سپرده میشود.
مرگ
علی کردان در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۸ در بیمارستان مسیح دانشوری تهران بستری شد و پس از ۱۹ روز در اول آذرماه درگذشت. وی به بیماری مولتیپل میلوما که نوعی بیماری بدخیم خونی است مبتلا و تحت شیمی درمانی بود و گلبولهای سفیدش بعد از شیمی درمانی به شدت کاهش یافته بود. وی که با علائم سرماخوردگی بستری شده بود، در نهایت به بیماری آنفلوآنزای نوع آ دچار شد.[12]
معاونت صدا و سیما
وی در مقام معاونت مجلس و استانهای صداوسیما پس از انتشار گزارش تحقیق و تفحص مجلس ششم از پنج حساب بانکی صداو سیما که حاکی از حدود ۵۰۰۰ میلیارد ریال تخلف بود با انتشار کتابی به دفاع از رئیس خود علی لاریجانی پرداخت.[13][14]
او به غیر از اتهامات مالی با اتهام دست داشتن در تهیه فیلم کارناوال عصر عاشورا مواجه بود که در این مورد گفت:
آن موقع تحت عنوان عصر عاشورا، دیدم اون را هم به من نسبت دادهاند در حالی که من هیچ نقشی در آن نداشتم. سه نفر از دوستان بعداً فهمیدم که در اون پرونده نقش داشتهاند که یکی شون دنبال حکم شرعی میگشت که خودش را سر به نیست کند. یکیشان دنبال راهی میگشت که از کشور برود بیرون، یکی دیگه هم میگفت بالاخره کاری است که کردیم و میرویم جلو، ببینیم چه میشود.[15]
وزارت کشور
وی در دوران کوتاه مدت وزارت خود تقریباً تمامی فعالیتهای اجتماعی حتی حفاظت از محیط زیست را تهدیدی برای امنیت جمهوری اسلای قلمداد کرد و در اجلاس امامان جمعه گفت:
دولت، جنبشهای اجتماعی مانند حرکتهای قومی، جنبش مذهبی (وهابیت وبهاییت)، فرقهگرایی، دموکراسیخواهی در مقابل مردم سالاری دینی، سکولاریسم، جنبش مجازی و اینترنتی، جنبش روشنفکری بیمار، خرافهگرایی، محیط زیست، مسئله فمینیسم و مدرنیسم در مقابل سنت، جنبشهای حقوق بشر، اجتماعی، سندیکاهای کارگری و جریانهای دانشجویی را مشمول چالش امنیتی در نظر میگیرد.[16]
عدم مخالفت علی خامنهای
به گفته احمدینژاد خامنهای با انتصاب کردان به پست وزارت کشور مخالف نبودهاست.
وقتی خدمت آقا رفتیم، عرض من یک دقیقه هم نشد. من سیر را گفتم و ایشان پرسیدند چقدر آقای کردان را میشناسید و من هم توضیح دادم و ایشان گفتند بسیار خوب، بروید و تلاش کنید که ایشان رأی بیاورد.[17]
[18]عدم مخالفت آقای خامنهای در رأی اعتماد نمایندگان مجلس هشتم به علی کردان در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۳۸۷ مؤثر بود. طرح بحث موافقت، مخالفت و عدم مخالفت رهبری، توسط حسین شریعتمداری رخ داد. یک روز پس از برکناری کردان در مجلس، خامنهای با ابراز ناراحتی از فضای انتقاد از دولت گفت: «این فضای بی بند و باری در حرف زدن و اظهارنظر علیه دولت، مسائلی نیست که خداوند به آسانی از آنها بگذرد.»[19][20]
ادعای دریافت سمت جانشینی فرمانده کل قوا در نیروی انتظامی
علی کردان مدعی شد که سمت جانشینی فرمانده کل قوا در نیروی انتظامی را دریافت کردهاست. این ادعای وی توسط ستاد کل نیروهای مسلح ایران تکذیب شد. کردان نیز پاسخ داد: «اگر آقای فیروزآبادی تکذیبیه را تأیید کند، فردا نوار ضبط شده صحبت با ایشان را پخش میکنم.»[21]
سوابق تحصیلی و استیضاح
مدرک دکترای جعلی از دانشگاه آکسفورد
محمود احمدینژاد پس از برکناری مصطفی پورمحمدی از وزارت کشور او را به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی کرد.[22] کردان ادعا کرد که موفق به اخذ مدرک دکترای افتخاری حقوق اساسی از دانشگاه آکسفورد شدهاست. در روز رأی اعتماد، یکی از نمایندگانی که به عنوان مخالف نطق مینمود، اظهارداشت که علاوه بر مدرک دکتری، مدرک کارشناسی وکارشناسی ارشد آقای کردان نیز صحت ندارد و جعلی است . کردان در همان روز و در انتهای آخرین دفاعیه خود دربارهٔ مدرک کارشناسی ارشد خود چنین گفت: «اگر میدانستم مدرک فوق لیسانس مشکل ساز میشود حتماً اقدام میکردم و این مدرک را هم به هیئت رئیسه تقدیم میکردم.»[23] احمدینژاد در احکام انتصابی سید شمسالدین حسینی و حمید بهبهانی از لفظ دکتر برای خطاب به آنها استفاده کردهاست؛ در حالیکه برای حکم انتصابی کردان از این واژه استفاده نکردهاست.[24]
با استعلام تعدادی از خبرگزاریها، مقامهای دانشگاه آکسفورد رسماً اعلام کردند که وی نه دکتری افتخاری و نه هیچ مدرک دیگری از این دانشگاه دریافت نکردهاست.[25][26][27][28] پس از بالا گرفتن قضیه دانشگاه آکسفورد بیانیهای در این مورد صادر و در وب سایت دانشگاه قرار داد.[29]
استیضاح و برکناری
در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۸۷ (۴ نوامبر ۲۰۰۸) مجلس شورای اسلامی طرح عدم اعتماد به علی کردان را مورد مذاکره قرار داد و پس از سخنان موافقان و مخالفان این طرح و اظهارات علی کردان در دفاع از عملکرد خود، طرح عدم اعتماد با اکثریت قابل توجه نمایندگان حاضر در جلسه به تصویب رسید.[6][30]
در جریان استیضاح، محمود احمدینژاد رئیسجمهور حضور نداشت. استیضاح وزیر کشور نخستین استیضاحی بود که از سوی مجلس هشتم شورای اسلامی طرح و نمایندگان به آن رأی مثبت دادند. این استیضاح در حالی از سوی نمایندگان با رأی موافق مواجه شد که احمدینژاد آن را غیرقانونی دانسته بود.[30]
علی کردان در سخنانی که در دفاع از عملکرد خود کرد، اظهار داشت که: «من شیمیایی هستم اما تا حالا نگفته بودم و اکنون که وادار به بیان آن شدم، از خدا طلب مغفرت میکنم».[31] وی همچنین بخش فارسی رادیو اسرائیل را به زمینهسازی علیه سوابق انقلابی خود متهم کرد.[8] وی همچنین در مصاحبههایی که بعداً منتشر شد به شرح وقایع دوران استیضاح خود پرداخته و از جمعآوری پرونده علیه ۱۲۰ تن از نمایندگان مجلس صحبت کردهاست. مطابق با اظهارات منتشر شده، وی جهت حفظ مصالح جمهوری اسلامی ایران از ارائه این مدارک و افشاگری در جلسه استیضاح خودداری کردهاست.[32]
از ۲۴۷ نماینده حاضر در جلسه، ۱۸۸ نفر به طرح عدم اعتماد به علی کردان رأی موافق دادند، در حالیکه ۴۵ نفر به این طرح رأی منفی و ۱۴ نفر دیگر رأی ممتنع دادند. گفتنی است که شمارش آرا، به صورت کتبی و با ورقه صورت گرفت.[6]
تداوم همکاری با دولت احمدینژاد
پس از استیضاح و برکناری کردان، همکاری وی با دولت همچنان ادامه یافت.[33]
فعالیت انتخاباتی
علی کردان در انتخابات دور دهم ریاست جمهوری برای پیروزی مجدد احمدینژاد وارد عمل شد و به سخنرانی در ساری پرداخت. برخی رسانههای منتقد دولت وی را رئیس سایه ستاد انتخاباتی احمدینژاد دانسته و برخی دیگر معتقدند که وی از نفوذ خود در صداوسیما برای لغو مناظره انتخاباتی میان هواداران کاندیداها استفاده کردهاست.[34][35]
مراسم تودیع
مراسم تودیع وی با حضور محمود احمدینژاد برگزار شد. کردان در این مراسم گفت: «چرا به خاطر یک دستمال قیطریه را به آتش میکشیم؟» که احتمالاً منظور او قیصریه بودهاست چرا که قیطریه محلهای است در شمال تهران که تا به حال به آتش کشیده نشدهاست.[36]
حمایت و تجلیل
کردان خود نقل میکند:
«شب استیضاح آقای حسین انصاریان به من زنگ زدند، خیلی اظهار نگرانی کردند، گفتند من واقعاً ناراحتام و فکر میکنم یک ظلم بزرگی در حق شما دارد میشود. آقای صدیقی با من صحبت کردند، ابراز ناراحتی کردند. آقای فاطمینیا غروب استیضاح تشریف آوردند منزل ما و ایشان حدود یک ساعت و نیم با خانم من و با تک تک بچهها حرف زدند و اظهار لطف به ما کردند. حضرت آقای امجد که من هیچ ارتباطی با ایشان نداشتم، خودشان رفتند در دانشگاه تهران و به ظلمی که به من شد اعتراض کردند.»
فاطمینیا از استادان اخلاق و عرفان اظهار داشته بود: «... از علاقهمندان کردان هستم و همیشه برای روح ایشان دعا میکنم.» وی در زمان استیضاح دربارهٔ کردان گفته بود: «وظیفه خود احساس کردم … اذعان کنم که به ایشان جفا شدهاست.»[37]
عبدالله نظری از قول نورالله طبرسی گفت که علی خامنهای درگذشت وی را تسلیت گفته و نیز گفتهاست:
«آقای کردان خدمتگزاری خوب برای انقلاب بود و ایشان مظلوم واقع شد، سلام و تسلیت مرا در این زمینه به مردم مازندران برسانید.»[38][39]
محمود احمدینژاد در مراسم اولین سالگرد مرگ علی کردان در ساری شرکت کرد و در این مراسم به سخنرانی پرداخت. وی گفت:[40]
توجه و عشق به اهل بیت و امام عصر سر تا سر وجود کردان را پر کرده بود و او یک بسیجی تمام عیار بود… او یک غدیری به تمام معنا بود و با همه وجودش عاشق اهل بیت و پیامبر اکرم و مؤمن واقعی بود.
مرتضی ادیب یزدی از خطبای حوزوی در چهارمین سالگرد درگذشت وی از کردان به عنوان مغز متفکر مدیریت در کشور یاد کرد و گفت:
« کردان با اراده پولادین و نگاه جانانه مدیریت اسلامی را در جامعه پایهگذاری نمود و … نماد مدیریت حزبالله بود و با مرگ وی خیلی از مسائل برملا شد… مرگ ناگهانی کردان خسارت سنگینی بر نظام وارد کرد، … کردان دل شکسته و اشک ریزان از دنیا رفت.»[41]
مهمترین مناصب
- مسئول اطلاعات و تحقیقات سپاه پاسداران استان مازندران
- دادیار و جانشین دادستان ساری
- جانشین دادستان آمل در واقعه آمل (۱۳۶۰)
- دادستان شهرهای هشتپر، آستارا و شهرستان خلخال
- فرماندار علیآباد کتول و گنبد کاووس
- معاون اداری و مالی سازمان مسکن
- معاون و قائممقام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
- قائم مقام سازمان ایرانگردی و جهانگردی
- معاون اداری و مالی سازمان صدا و سیما
- معاون امور مجلس و استانهای صدا و سیما
- معاون وزیر کار و امور اجتماعی
- رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای
- عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
- قائممقام وزارت نفت[42]
- وزیر کشور
عضویت در مجامع و شوراها و کمیتهها
- عضو مجمع مشورتی حقوقی شورای نگهبان
- عضو کمیته حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام
- عضو شورای عالی آموزش و پرورش
- عضو شورای نظارت بر صدا و سیما
- عضو هیئت تطبیق مصوبات مجلس با دولت در دوره ششم و هفتم
- رئیس کمیته کاهش تقاضای مواد مخدر کشور[43]
منابع
- Fathi, Nazila (22 November 2009), "Ali Kordan, Iranian Official Fired Over Fake Degree, Dies at 51", The New York Times, retrieved 1 August 2017
- «آفتاب». بایگانیشده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۰.
- «فرارو». بایگانیشده از اصلی در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۰.
- رادیو فردا
- [hhttp://www.shomalnews.com/view/70833/سومين%20سالگرد%20مرحوم%20كردان%20در%20ساري%20برگزار%20مي%20شود/ «سومین سالگرد کردان در ساری برگزار میشود»]. شمالنیوز.
- مجلس ایران وزیر کشور را برکنار کرد (بیبیسی فارسی)
- «وزیران احمدینژاد؛ آنها که رفتند، آنها که ماندند».
- Iran minister fired over fake Phd, Aljazeera English
- http://www.asriran.com/view.php?id=48871 بایگانیشده در ۱۱ اوت ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine سایت خبری عصر ایران/زندگینامه و سوابق کردان
- «حکم جلب عوضعلی کردان به اتهام "ازاله بکارت" و فساد اخلاقی در سال۱۳۵۷». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۰.
- مبارزه سیاسی با ازاله بکارت!
- «علی کردان درگذشت». جامجم آنلاین. دریافتشده در ۱ آذر ۱۳۸۸.
- گزارش هیئت تحقیق و تفحص از عملکرد مالی صداوسیما بایگانیشده در ۸ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (روزنامه ایران، ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۲)
- شائبهٔ تشویش اذهان عمومی نسبت به ارگانهای مقدس از سوی هیئت تحقیق و تفحص وجود دارد (ایسنا، ۲۴ اردیبهشت ۱۳۸۲)
- مصاحبه با کردان بازیابیشده در ۱۳ دسامبر ۲۰۰۹.
- «هشدار کردان دربارهٔ رشد جنبشهای اجتماعی». روزنامه کارگزاران. ۲۵ مهر ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۰۸.
- جنجال درباره نقل قول احمدینژاد از رهبر ایران (بیبیسی فارسی، ۱۶ مرداد ۱۳۸۷)
- یک مقام مسوول در دفتر رهبری اعلام کرد: نقل قول رئیسجمهور از رهبری خلاف واقع نیست و مضمون آن همان «عدم مخالفت» است بایگانیشده در ۱۳ اوت ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (ایسنا، ۱۶ مرداد ۱۳۸۷)
- Fars News Agency: عدهای به دلیل دشمنی با دولت میخواهند در اصل نظام خدشه وارد کنند
- BBC فارسی - ایران - دفاع از دولت نهم یا اثرگذاری بر مسیر انتخابات؟
- «اگر فیروزآبادی تکذیب نکند، نوار صدای ایشان را پخش میکنم». وبگاه خبرگزاری فارس. ۱۴ آبان ۱۳۸۷. دریافتشده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۶.
- http://www5.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=118565%5Bپیوند+مرده%5D خبرگزاری جمهوری اسلامی/علی کردان" وزیر پیشنهادی کشور
- جهان نیوز
- «نظر احمدینژاد درباره مدرک دکتری کردان (خبرگزاری تابناک)». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۴ اوت ۲۰۰۸.
- دستور تحقیق مجلس درباره مدرک تحصیلی وزیر کشور (بیبیسی فارسی)
- http://www.alef.ir/content/view/30692/ بایگانیشده در ۱۱ اوت ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine سایت خبری الف/دانشگاه آکسفورد: به کسی بنام علی کردان مدرک دکتری ندادهایم
- http://www.alef.ir/content/view/30946/ بایگانیشده در ۱۴ اوت ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine سایت خبری الف/آکسفورد درمورد مدرک جعلی آقای کردان بیانیه صادر کرد
- http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2008/08/080812_wmj-kordan.shtml مدرک جنجالی دانشگاه آکسفورد و سناریوهای تحقیق و تفحص
- «وب گاه دانشگاه آکسفورد». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ اوت ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱ دسامبر ۲۰۱۰.
- علی کردان برکنار شد (رادیو زمانه)
- کردان: من شیمیایی هستم اما تا حالا نگفته بودم (خبرگزاری فارس)
- علی لاریجانی و مجلس هشتم را بهتر بشناسیم / ناگفتههای کردان از ۱۲۰ پروندهای که مجلس را منحل میکرد | پایگاه خبری تحلیلی رها
- «علی کردان، مشاور ارشد احمدینژاد؟». عصر ایران. ۲ اسفند ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ فوریه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۲۰ فوریه ۲۰۰۹.
- «حضور کردان در جمع حامیان احمدینژاد در ساری». قلم. خرداد ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۳۱ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۵ آوریل ۲۰۱۰.
- ««علی کردان» مرد سایه ستاد احمدینژاد». یاری نیوز به نقل از تابناک. ۸ خرداد ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۲۹ مه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۵ آوریل ۲۰۱۰.
- فردا نیوز
- بامداد (ویژه نامه سالگرد علی کردان)، ۹ آذر ۱۳۸۹، ص ۶
- بامداد (ویژه نامه سالگرد علی کردان)، ۹ آذر ۱۳۸۹، ابتدای جلد
- عصر ایران
- فارس نیوز
- ادیب یزدی در چهارمین سالگرد ارتحال کردان: نظام با مناظره و مچگیری رابطهای ندارد شمال نیوز
- http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=8705080664 خبرگزاری فارس/سوابق اجرایی کردان گزینه پیشنهادی وزارت کشور
- علی کردان درگذشت رجانیوز
مناصب رسانهای | ||
---|---|---|
پیشین: دوایی |
معاون اداری و مالی سازمان صدا و سیما ۱۳۷۳ – ۱۳۸۳ |
پسین: حسن تقدسنژاد |
پیشین: سید عزتالله ضرغامی |
معاون امور مجلس و استانهای سازمان صدا و سیما ۱۳۸۳ – ۱۳۸۴ |
پسین: علی دارابی |
مناصب سیاسی | ||
پیشین: محمدامین سازگارنژاد |
معاون وزیر کار و امور اجتماعیرئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور ۱۳۸۴ – ۱۳۸۶ |
پسین: سید مرتضی شریفالنسبی |
بدون متصدی آخرین تصدی توسط: ؟ |
قائممقام وزیر نفت ۱۳۸۶ – ۱۳۸۷ |
بدون متصدی تصدی بعدی توسط: کاظم وزیری هامانه |
پیشین: سید مهدی هاشمیسرپرست |
وزیر کشور ۱۳۸۷ |
پسین: کامران دانشجوسرپرست |