حسین شریعتمداری

او از ۱۶–۱۷ سالگی چشمش به تلاش‌های سیاسی و مذهبی باز شده و در مبارزات جوانان دماوند، نقش محوری داشت.[12] او در جوانی قصد داشت پزشک شود و دانشجوی پزشکی بود و هم‌زمان فعالیت‌های انقلابی داشت تا این که به وسیله حکومت پهلوی دستگیر شد. او زیر شکنجه‌های ساواک، دندان‌هایش شکسته شد و ناخن‌های دست و پایش بیرون کشیده شد و مورد شوک الکتریکی قرار گرفت.[13]

شریعتمداری بعد از انقلاب جزء فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ ایران و عراق بوده[13] و جانباز جنگ است.[12] به گفته خودش از امتیاز جانبازی استفاده نمی‌کند.[15] او در دوران وزارت علی فلاحیان در وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، مسئول بخش معاونت اجتماعی وزارت اطلاعات بود.[16]

او بعداً سردبیر روزنامه کیهان بوده؛ که مستقیماً از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران، خامنه‌ای منصوب می‌شود. روزنامه نیویورک تایمز در مصاحبه‌ای که با حسین شریعتمداری (سال ۲۰۰۷) انجام داده‌است، دربارهٔ او می‌نویسد: «… او صدای ایران تندرو است. نه تنها تندرو بلکه رادیکال، امنیتی و غیرقابل انعطاف. او مدیرمسئول روزنامه کیهان است که به شما دید کلی از افراطی‌ترین دیدگاه‌های رهبران ایران، طرز فکر و برنامه‌های افرادی که در راس قدرت هستند، می‌دهد».[13] شریعتمداری در مناظره با حبیب‌الله عسکر اولادی به عنوان «سردار قلم» خوانده شد.[17][18]

نیویورک‌تایمز می‌نویسد: سبک نوشتار او همیشه در قالب استدلال است. او گفته که کسی نباید از او بترسد. او فقط قصد دفاع از «ارزش‌های نظام» دارد. لحن نوشته‌های او اغلب مؤدبانه است که باعث تلطیف پیام‌های تند او می‌شود. در اداره‌اش همیشه برابر مهمانان بلند می‌شود و با لبخندی مأخوذ به حیا به آن‌ها خوش‌آمد می‌گوید. منتقدانش می‌گویند او چیزی نیست جز ابزار دست نیروهای امنیتی و کسانی مانند محمود شمس‌الواعظین می‌گویند حقیقت این است که روزنامه او یک روزنامه اطلاعاتی-امنیتی است.[13]

آنچه بیش از همه در مورد سابقه حسین شریعتمداری گفته می‌شود، سابقه فعالیت او به عنوان بازجوی وزارت اطلاعات با نام «برادر حسین» و نقش او در تحت فشار قراردادن و سرکوب زندانیان سیاسی مخالف نظام است. اکبر گنجی در کتاب عالیجناب سرخپوش و عالیجنابان خاکستری حسین شریعتمداری را در دوران وزارت علی فلاحیان در وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، مسئول بخش معاونت اجتماعی وزارت خوانده و در همین راستا مواردی مانند تهیه برنامه هویت بازجویی با همراهی سعید امامی و مباحثی مانند مشارکت در بازجویی متهمان برنامه هویت و جمعیت دفاع از آزادی و حاکمیت ملت ایران به او منسوب شده‌است.[16][19] اصولگرایان معتقدند رسانه‌های مخالف سعی می‌کنند به کسانی که از نزدیک شریعتمداری را نمی‌شناسند تصویری ترسناک از او نشان دهند و این کار را با تکرار اتهام بازجو بودن که او بارها انکارش کرده انجام می‌دهد، در حالی که حضور او در یک مناظره تلویزیونی باعث شد برخی بینندگان از «شخصیت آرام و منطقی» او شگفت‌زده شوند.[20]

فرهاد بهبهانی از اعضای جمعیت دفاع از آزادی و حاکمیت ملت ایران در کتاب در مهمانی حاج‌آقا وی را به عنوان یکی از بازجوهایش نام می‌برد که در زندان برادر حسین نامیده می‌شده‌است.[19] شریعتمداری این موضوع را انکار کرده و یک بار در پاسخ گفت:

بنده هیچگاه بازجو نبوده‌ام ولی بارها ابراز تاسف کرده و می‌کنم که چرا ثواب بازجو بودن در نظام جمهوری اسلامی ایران در نامه اعمال من ثبت نشده‌است.[21]

او همچنین در مقاله‌ای در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۸ روزنامه کیهان که خود مدیر مسئول آن بود نوشت:

دعوت از اینجانب برای بحث و گفتگو با زندانیان گروهکی از جانب حجت‌الاسلام مجید انصاری صورت گرفته بود… آن هنگام را اینجانب جزو پربرکت‌ترین ایام عمر خود می‌دانم که بر اثر آن تعداد قابل توجهی از عناصر گروهکی بریده از انقلاب و مردم به آغوش انقلاب و ملت بازگشتند.[22]

در گزارش نیویورک تایمز آمده: «او [حسین شریعتمداری] تصدیق کرد در موراد خاصی که از او برای صحبت با زندانیان درخواست شده، همکاری کرده‌است و می‌گوید:» البته، این موضوع که من بازجو نبوده‌ام، به این معنی نیست که کار بازجویان را تأیید نمی‌کنم و متاسفم که موفق به چنین خدمتی نشده‌ام”.[13]

در دانشگاه امیرکبیر

او به همراه سعید امامی از سازندگان برنامه تلویزیونی هویت در سال ۱۳۷۵ بود که خود تأیید همکاری نزدیک او با نهادهای امنیتی در سرکوب مخالفان جمهوری اسلامی ایران در سطوح مختلف است. برنامه هویت در چندین قسمت از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد. در این برنامه روشنفکرانی چون عبدالحسین زرین‌کوب و هوشنگ گلشیری و بسیاری دیگر، وابسته به بیگانگان و خائن به کشور معرفی شدند.

خبرنگار روزنامه کیهان در سال ۱۳۸۲ مصاحبه‌ای با اکبر هاشمی رفسنجانی در مورد هشت سال دوره ریاست جمهوری‌اش انجام داده‌است. در آن مصاحبه با اشاره به برنامه هویت ونقش حسین شریعتمداری گفته می‌شود:[23]

“….[خبرنگار روزنامه کیهان]ضمناً می‌گویند آقای سحابی از شما قول گرفته‌بود اعترافاتی که کرده، از تلویزیون پخش نشود؛ ولی در برنامه هویت پخش شد. در مورد این دو شبهه توضیح بفرمایید؟

[اکبر هاشمی رفسنجانی]: اولاً از من قولی نگرفته‌بود. اصلاً از اعترافات ایشان اطلاعی نداشتم که قولی بدهم. آقای سحابی هم رفیق من بود. ما در دوران مبارزه هم پرونده و با هم در زندان بودیم. بعد از پیروزی هم در شورای انقلاب بود. همیشه با هم بودیم و اختلافی نداشتیم. گروهی را هم که وزارت اطلاعات گرفتند، بدون اطلاع من گرفتند. گویا حدود ۹۰ نفر را گرفتند. من اصلاً با اینطور چیزها مخالف بودم. منتها وزارت اطلاعات از این کارها می‌کرد…. برنامه هویت را از تلویزیون دیدیم و اصلاً خبر نداشتیم. شما از آقای شریعتمداری بپرسید که چه کسی به او گفته که آن برنامه را بسازد. ”

کسانی که در برنامه هویت علیه خود و همفکرانشان اعتراف کردند و این اعترافات در برنامه تلویزیونی هویت پخش شد، پس از آزادی علناً اعلام کردند اعترافات تحت فشار بازجویی بوده‌است.

در دانشگاه امیرکبیر

حسین شریعتمداری در سرمقاله روزنامه کیهان طی نوشتاری مدعی شد: «تردیدی نیست که عاملان این جنایت را بایستی در میان دوستان و آشنایان فروهر که با او و خانواده‌اش رفت‌وآمد داشته‌اند، جستجو کرد؛ و اما دوستان فروهر چه کسانی بوده‌اند؟ آیا غیر از این است که بسیاری از دوستان و آشنایان فروهر، افراد وابسته به جریان‌های مخالف نظام، عناصر ضدانقلاب، خبرنگاران رادیوها و رسانه‌های بیگانه و امثال آنها بوده‌اند؟ … بنابراین ساده‌اندیشی است که رابطه قاتل یا قاتلان با سرویس‌های جاسوسی آمریکا و دنباله‌های داخلی آنها کشف نشده باقی بماند.».[24]

شریعتمداری در آذر ۱۳۹۳ مدعی شد:[25] «بر اساس مدارکی که وی در اختیار دارد، ایده اولیه اجرای تحریم‌های علیه ایران را سران فتنه به آمریکا پیشنهاد داده‌اند»

شریعتمداری یورگن هابرماس، گارتن و جرج سوروس را از طراحان «نافرمانی مدنی»، «فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا» و «تقلب در انتخابات» خوانده و ادعا کرد که رهبران جنبش سبز با همکاری این افراد برای انقلاب مخملین تلاش می‌کردند. او همچنین میرحسین موسوی، سیدمحمد خاتمی و مهدی کروبی را به عنوان «رحم اجاره‌ای» برای آمریکا، اسرائیل و بریتانیا نام برد.[26][27][28] مطالب و ادبیاتی که روزنامه کیهان بعد از حوادث پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ تولید کرده‌است، سعی در ارتباط دادن حرکت اعتراضی مردم به کشورهای خارجی و فراهم کردن بستر سرکوب و فشار بوده‌است. گزارش «کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران» در گزارشی به نام «مردان خشونت: مجریان و مروجان خشونت پس از انتخابات»[29] به معرفی عاملین و چهره‌های مؤثر سرکوب‌های حوادث پس از انتخابات پرداخته‌است. حسین شریعتمداری یکی از این چهره‌هاست. در این گزارش آمده‌است.

«…روایت روزنامه کیهان از حوادث بعد از انتخابات پس از آن توسط وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران به عنوان روایت اصلی از حوادث بعد از انتخابات برای سرکوب مخالفان، دستگیری آنان، شکنجه و آزار و اذیت در بازداشتگاه‌ها، اخذ اعترافات اجباری و در نهایت احکام طویل‌المدت زندان به کار گرفته شد.»

در بخش دیگری از این گزارش در مورد نقش و موضع‌گیری روزنامه کیهان و حسین شریعتمداری در مورد اعترافات تلویزیونی که متهمان تحت فشار بازجویی علیه خود انجام داده‌اند، آمده‌است:

” هم‌زمان با دستگیری روزنامه‌نگارانی همچون مازیار بهاری که چندماه پس از دستگیری مجبور به اعترافات اجباری شد و چندی پس از آن با خروج از کشوربه شرح فشارهای جسمی و روانی براخذ اعتراف یاد شده پرداخت، این روزنامه بارها به متهم کردن روزنامه‌نگاران برای جاسوسی برای سرویس‌های خارجی پرداخت. در واقع روزنامه کیهان طی روزهای پس از انتخابات عملاً به عنوان بخشی از دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی در برخورد و سرکوب روزنامه‌نگاران با طرح ادعاهایی که هیچ‌گاه در دادگاه اثبات نشد عمل کرده‌است.[30]

حسین شریعتمداری موفق شد تا به همراه محمدکاظم انبارلویی سردبیر روزنامه رسالت، جایزه بهترین و منصف‌ترین منتقد دولت محمود احمدی‌نژاد را در مراسم اختتامیه نمایشگاه مطبوعات، از آن خود کند.[31][32][26]

در همایشی در مسجد جمکران سخنرانی می‌کند.

در اواسط اسفند ۱۳۸۸ شریعتمداری در بیمارستان بستری شد. حقیقت نیوز، وبگاه خبری نزدیک به رحیم مشایی، به نقل از یکی از اعضای تیم پزشکی وی نوشت: متأسفانه آقای شریعتمداری به سرطان مری مبتلا شده‌است و این احتمال می‌رود که این یار صدیق نظام تا سال جدید بیشتر در قید حیات نباشد.[33] فردای آن روز شریعتمداری گفت پزشکان علت بیماری‌ام را عدم استراحت و فعالیت زیاد اعلام کرده بودند که به لطف خدا امروز از بیمارستان مرخص شدم. وی کسانی که آرزوی مرگ او را کرده بودند ضدانقلاب خواند.[34]

مهدی خزعلی نیز در این مورد نوشت: حسین شریعتمداری از کسانی است که مردم از زبان و قلم او آسایش ندارند، او راس فتنه و فتنه گران است، اما من برای سلامتی او دعا می‌کنم. او نباید بمیرد، من روزی را می‌بینم که او و امثال او را در محکمه عدل ملت محاکمه کنیم… حاج حسین بازجو؛ زنده بمان تا روز محاکمه چیزی نمانده‌است.[35]

او در ۱۸ اسفند ۱۳۹۴ نیز در بیمارستان بستری شد.[36]

شریعتمداری پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲) در چندین نوبت در روزنامه کیهان با درج مقالاتی خواستار وحدت نامزدهای اصولگرا بر سر یک گزینه جهت رقابت با حسن روحانی شده بود. وی در مقاله‌ای که یک روز پیش از انتخابات چاپ شده بود، در خصوص نامزد رقیب (حسن روحانی) این‌گونه اظهارنظر کرده بود:[37]

آیا نمی‌بینید که وطن‌فروشان فتنه آمریکایی- اسرائیلی ۱۳۸۸ در باشگاه مدعیان اصلاحات کباده می‌کشند و نامزد آن‌ها به حضور و حمایت این عده که در فتنه ۸۸ آشکارا نقش ستون پنجم دشمن را بر عهده داشتند و از جرج سوروس صهیونیست، تیموتی اش، مایکل لدین و… دستورالعمل می‌گرفتند، افتخار هم می‌کند؟!"

اما این رویه تهاجمی در روزهای نخست بعد از پیروزی حسن روحانی تغییر کرد و وی اقدام به نزدیک نشان دادن روحانی به گرایش‌های سیاسی اصول‌گرایانه، کرد. در همین راستا وی در مقاله‌ای که در ۱ تیر ۱۳۹۲ در روزنامه کیهان انتشار داد، پیروزی روحانی را اینچنین تعبیر کرد:[37]

گفتمان اصولگرایی پیروز شده‌است. … مدعیان اصلاحات شکست سختی را متحمل شده‌اند. اصلاح‌طلبان این شکست را از قبل پیش‌بینی می‌کردند و به همین علت نامزد اختصاصی خود را برای پیشگیری از وزن‌کشی در انتخابات، مجبور به کناره‌گیری کردند.

با نزدیک شدن به زمان تأیید کابینه حسن روحانی توسط مجلس شورای اسلامی، شریعتمداری سعی داشت با درج مقالاتی به منظور تأثیرگذاری بر رئیس‌جمهور منتخب وقت و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در پروسه معرفی نامزدهای وزارت‌خانه‌های دولت یازدهم و همچنین تأیید صلاحیت آن‌ها توسط نمایندگان مجلس، مداخله (مهندسی) نماید. بعد از شکست پروژه فشار بر روحانی جهت معرفی نکردن نامزدهای اصلاح‌طلب (و عنوان شدن اسامی نظیر محمدجواد ظریف)، شریعتمداری با ناامید شدن از جانب روحانی،[38] با تشویق نمایندگان مجلس به رأی ندادن به وزرای پیشنهادی اصلاح‌طلب، سعی در پیش‌برد مطالبات خود داشت.[39] این اقدام با موضع‌گیری منفی برخی نمایندگان مجلس همچون علی مطهری، غلامرضا تاجگردون، عوض حیدرپور، حسن جوکار و … علیه اظهارنظر شریعتمداری مواجه بود.[40]

در خلال مذاکرات ژنو ۴ میان تیمی از وزارت امور خارجه ایران و وزیران امور خارجه گروه پنج به علاوه یک که ۷–۹ نوامبر در ژنو برگزار شد، شریعتمداری با ذکر یادداشت‌هایی در روزنامه کیهان، به دفعات نسبت به عملکرد آن‌ها در گفتگوی مستقیم با وزیر امور خارجه آمریکا انتقاد کرد و ایشان را متهم به باج‌دهی به طرف مقابل می‌کرد و مخفی نگه‌داشتن جزئیات مذاکره از جانب طرفین را استدلالی بر این ادعا عنوان می‌کرد.[41][42] شریعتمداری که تیم‌های مذاکره‌کننده در دولت‌های خاتمی و روحانی را با عناوینی همچون «سازشکار» خطاب می‌کرد،[43] پس از سخنرانی خامنه‌ای در ۱۲ آبان ۱۳۹۲ که در حمایت از تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفته بود:[44] «اینها فرزندان انقلاب و مأموران جمهوری اسلامی هستند که با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموریت سخت خود می‌باشند و هیچ‌کس نباید آن‌ها را تضعیف کند، مورد توهین قرار دهد یا سازشکار بداند.»، با تغییر مواضع خود پیش از سخنرانی خامنه‌ای در سرمقاله روزنامه کیهان نوشت:[45] «... بدیهی است که اتهام «سازشکاری» به آنان، نه فقط «گناه» و جرمی نابخشودنی است بلکه دستکم ۳ پیامد خطرناک و پرآسیب نیز به دنبال خواهد داشت …»

پس از تفاهم هسته‌ای لوزان، حسین شریعتمداری در سرمقالهٔ روزنامه کیهان، مدعی شد که دست‌آورد مذاکره هسته‌ای چندماهه با ۱+۵، کلاه گشادی بود که گروه ۱+۵ بر سر ملت ایران گذاشتند و حسن روحانی، این امر را از مردم مخفی می‌کند.[46] پس از توافق هسته‌ای برجام، شریعتمداری معتقد بود که این توافق، منافع جمهوری اسلامی ایران را برآورده نمی‌کند و خطوط قرمز وضع‌شده در پیش‌شرط مذاکرات هسته‌ای با اعضای ۱+۵، نقض شده‌است. وی همچنین مدعی شد که خامنه‌ای نیز با این توافق موافق نیست. وی ابراز امیدواری کرد که این توافق‌نامه به تصویب نهایی (در ایران و آمریکا) نرسد و اجرایی نشود.[47]

بعد از شکست برجام او در ۲۵ بهمن ۱۳۹۷ در مصاحبه‌ای با برنامه ۱۰:۱۰ باشگاه خبرنگاران جوان به بسیاری سؤالات در مورد مواضعش پاسخ داد. او گفته با شخص مذاکره‌کنندگان هیچ مشکلی ندارد بلکه به عملکرد آن‌ها انتقاد داشته‌است. او گفت شنیده که مذاکره‌کنندگان هسته‌ای هم به حرف شریعت‌مداری رسیده‌اند و او از این اتفاق خرسند است.[15]

پس از ۲ روز انتشار مقاله و واکنش‌های گسترده در اقدامی که از سوی شریعتمداری سابقه نداشته از مواضع انتقادی خود عقب‌نشینی و عذرخواهی کند از علی سیستانی طی انتشار مقاله ای با عنوان «بار دیگر برخاسته از ارادت» عذرخواهی کرد:[53][54]

"برداشت اینجانب از نظر آیت‌الله سیستانی با آنچه ایشان فرموده بودند همخوانی نداشته‌است که به خاطر این خطای ناخواسته از محضر معظم‌له پوزش می‌خواهم و امید آن که عذر تقصیر اینجانب را بپذیرند."