الرحمن

این سوره به طور کلی بیانگر نعمت‌های مختلف معنوی و مادی خداوند است که بر بندگان خود ارزانی داشته و آن‌ها را غرق در آن ساخته است به طوری که می توان نام این سوره را "سوره رحمت" یا "سوره نعمت" گذارد و به همین دلیل با نام مبارک "الرحمن" که رحمت واسعه الهی را بازگو می‌کند آغاز شده و با جلال و اکرام خداوند پایان گرفته است و ۳۱ بارجمله ﴿فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ﴾ که به وسیله آن از بندگانش بر نعمت‌های خود گواه می گیرد در آن ذکر شده است .

می توان محتوای این سوره را به چند بخش تقسیم کرد:

• بخش اول که مقدمه و آغاز سوره است از نعمت‌های بزرگ خلفت، تعلیم و تربیت، حساب و میزان، وسایل رفاهی انسان و غذاهای روحی و جسمی او سخن می گوید.
• بخش دوم توضیحی است بر مساله چگونگی آفرینش انس و جن.
• بخش سوم بیانگر نشانه‌ها و آیات خداوند در زمین و آسمان است .
• بخش چهارم از نعمت‌های دنیوی فراتر رفته، سخن از نعمت‌های جهان دیگر است که نعمت‌های بهشتی اعم از باغ‌ها، سرچشمه‌ها، میوه‌ها، همسران زیبا و با وفا و انواع لباس‌ها توضیح داده شده است.
• و بالاخره در بخش پنجم این سوره اشاره کوتاهی به سرنوشت مجرمان و قسمتی از مجازات‌های دردناک آن‌ها آمده است.