سد زاینده‌رود
سد زاینده‌رود، با نام قبلی سد شاه عباس کبیر بر روی رودخانه زاینده‌رود ساخته شده‌است. این سد که در سال ۱۳۴۹ مورد بهره‌برداری قرار گرفت، در فاصلهٔ ۵۰ کیلومتری شمال شهرکرد و ۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان احداث شده‌است. بیشینهٔ حجم مخزن، ۱٬۴۷۰ میلیون متر مکعب و حجم مفید آن ۱٬۰۹۰ میلیون مترمکعب و همچنین مساحت دریاچهٔ سد، ۵۴ کیلومتر مربع در تراز حداکثر می‌باشد. اهداف ساخت سد زاینده‌رود عبارت از تولید سالیانه ۲۵۰ میلیون کیلووات ساعت انرژی برق‌آبی، کنترل سیلاب‌های فصلی، تنظیم آب کشاورزی مورد نیاز ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی پایین دست می باشد.
| سد زاینده‌رود | |
|---|---|
 نمایی از سد زاینده‌رود | |
  موقعیت سد زاینده‌رود در ایران | |
| نام رسمی | سد زاینده‌رود |
| کشور | ایران  |
| محل | چادگان[1] |
| مختصات | ۳۲٫۷۳°شمالی ۵۰٫۷۴°شرقی |
| آغاز ساخت | ۱۳٤۵ |
| گشایش | ۱۳۴۹ |
| سد و سرریزها | |
| گونه سد | بتنی دوقوسی |
| بر روی رود | زاینده‌رود |
| ارتفاع از پی | ۱۰۰ متر[1] |
| طول تاج | ۴۵۰ متر[1] |
| عرض تاج | ۵٫۶ متر[1] |
| عرض در پی | ۳۵ متر[1] |
| مخزن | |
| حجم کل مخزن | ۱٬۴۷۰ میلیون متر مکعب |
| مساحت مخزن | ۵۴ کیلومتر مربع |
| سد پایین‌دست و سرریزها | |
| گونه سد | بتنی دوقوسی |
تاریخچه
سد تنظیمی زاینده‌رود در ۴ کیلومتری پایین دست سد زاینده‌رود، به منظور ذخیره و تنظیم آب خروجی از سد برای مصارف مختلف حاشیهٔ زاینده‌رود در سال ۱۳۵۰ ه.ش توسط شرکت‌های فرانسوری سوگرا، کامپنون برنارد و بیار طراحی و اجرا شده‌است. مراحل طی شده در طول حیات این سد و نیروگاه به شرح زیر می‌باشد:[2]
- سال ۱۳۳۳: احداث سد اول کوهرنگ بر روی رودخانهٔ آب کوهرنگ و انتقال جریان آن به رودخانهٔ زاینده‌رود
- سال ۱۳۴۲: آغاز مطالعات سیستماتیک سد مخزنی و نیروگاه زاینده‌رود توسط شرکت سوگراه
- سال ۱۳۴۵: واگذاری عملیات اجرایی سد مخزنی، نیروگاه و سد تنظیمی زاینده‌رود به گروه شرکت‌های فرانسوی
- سال ۱۳۴۶: آغاز عملیات بتن‌ریزی بدنه سد؛ دراین عملیات مهندس عباسعلی احمدپور یکی از پیمانکاران اصلی ایرانی-اصفهانی بود
- سال ۱۳۴۸: نخستین مرحلهٔ آبگیری سد مخزنی زاینده‌رود
- سال ۱۳۶۶: بهره‌برداری تونل دوم کوهرنگ؛
- سال ۱۳۷۰: اخذ پیشنهاد برای خرید تجهیزات نیروگاهی از طرف شرکت سهامی آب منطقه‌ای اصفهان
- سال ۱۳۷۲: عدم تأیید احداث نیروگاه سد تنظیمی زاینده‌رود در وزارت نیرو به دلیل در اولویت نبودن نیروگاه‌های برق آبی کوچک
- سال ۱۳۷۵: واگذاری مطالعهٔ نیروگاه سد تنظیمی زاینده‌رود در قالب پروژه‌های نیروگاه‌های برق آبی کوچک به قدس نیرو
- سال ۱۳۸۰: واگذاری مطالعات مرحلهٔ اول و دوم نیروگاه آبی سد تنظیمی زاینده‌رود به شرکت مشانیر؛
- سال ۱۳۸۲: اتمام مطالعات مرحلهٔ اول و آغاز مطالعات مرحلهٔ دوم
اهداف
- منظور تولید انرژی برق‌آبی از پتانسیل آبی موجود در سد تنظیمی زاینده‌رود، در شرکت توسعهٔ منابع آب و نیروی ایران مطالعات مرحلهٔ اول و دوم احداث نیروگاه سد تنظیمی زاینده‌رود توسط شرکت مهندسان مشاور مشانیر انجام پذیرفت؛[2][3]
- بهره‌برداری از انرژی ۱٬۴۰۰ میلیون متر مکعب جریان سالیانه که در حال حاضراز سد تنظیمی زاینده رود عبور می‌کند و در آینده بیشتر می‌شود؛[2]
- گسترش فناوری طراحی و ساخت نیروگاه‌های آبی کوچک در کشور؛[2]
- جایگزینی انرژی پاک برق آبی بجای انرژی‌های آلاینده و تجدید ناپذیر؛ و[2]
- اشتغال‌زایی.[2]
مشخصات نیروگاه
| نوع نیروگاه | جریانی روزمینی |
| تعداد واحد | ۲ واحد |
| قدرت نصب | ۴/۲۵×۲ مگاوات |
| هد طراحی | ۸ متر |
| دبی طراحی هر واحد | ۶۳ متر مکعب/ثانیه |
| نوع توربین | پیت |
| دور توربین | rpm ۱۲۴/۵ |
| ظرفیت هر ژنراتور | ۵ مگاولت‌آمپر |
| ولتاژ هر ژنراتور | ۶/۳ کیلوولت |
| دور ژنراتور | rpm ۷۵۰ |
| پانویس[4] | |
|---|---|
جستارهای وابسته
منابع
- «وب‌گاه خبری وزارت نیرو». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۰۸.
- «طرح نیروگاه‌های آبی متوسط و کوچک - نیروگاه سد تنظیمی زاینده‌رود». شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴.
- «نیروگاه تنظیمی زاینده‌رود». شرکت مشانیر. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴.
- کتابچه معرفی طرح‌های شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران. تهران: شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران. ایران. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک)
| مرکز |  تپه اسکندری هفشجان اولین و بزرگترین اثر ملی و تاریخی استان چهارمحال و بختیاری  پل زمانخان  دشت لاله های واژگون | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها | ||
| نقاط دیدنی |
| |
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.