نقنه

نَقْنِه، شهری در شهرستان بروجن و استان چهارمحال و بختیاری است. در فاصله ۷۰کیلومتری شهرکرد و در ۵ کیلومتری[1] بروجن قرار دارد و شرقی‌ترین شهر استان می‌باشد.

نقنه
نقنه
کشور ایران
استانچهارمحال و بختیاری
شهرستانبروجن
بخشمرکزی
مردم
جمعیت۹٬۶۰۲ تن (۱۳۹۰)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۲۲۸۰ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۱۸
اطلاعات شهری
شهردارمهندس انوشیروان بهرامی
ره‌آوردپولکی و نبات، قالی و قالیچه،
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۳۸
نقنه

مساحت محدوده شهری طرح جامع و تفصیلی نقنه ۲۱۰ هکتار و مساحت حریم پیشنهادی آن، ۱۰۰٫۱۵۵ هکتار است.[2][3]

تاریخچه

تاریخ دقیق اسکان در مکان فعلی شهر نقنه مشخص نیست، هرچند قدیمی‌ترین تاریخ مسجل برای نقنه را می‌توان بر اساس زمان ساخت مسجد جامع نقنه که طبق بررسی‌های باستان‌شناسی به دوره تیموریان (۷۷۱ – ۹۱۱ ه‍.ق/۱۳۷۰–۱۵۰۶ م) بازمی‌گردد، به آن زمان نسبت داد.

مردم‌شناسی

بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت نقنه ۹٬۶۰۲ نفر است.[4] زبان و گویش مردم این شهر فارسی است.[5] طبیعت این شهر در اردیبهشت و خرداد بسیار چشم‌نواز است و تابستانی بسیار خنک دارد.

وجه تسمیه

به گفته برخی از بزرگان شهر، کلمه نقنه از قنات مشتق شده‌است و این به دلیل قنات‌های متعددی (به قولی ۷ دهنه قنات) است که در گذشته در نقنه وجود داشته و در حال حاضر نیز برخی از آن‌ها فعال هستند و آب آن‌ها از مرکز شهر نقنه می‌گذرد و مزارع پایین دست نقنه را آبیاری می‌کند.

جاذبه‌های گردشگری

مسجد جامع نقنه

مسجد جامع نقنه مربوط به دوره تیموریان است و در شهرستان بروجن، بخش مرکزی، شهر نقنه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۱۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[6]

چشمه اردوبار

این چشمه که در شمال نقنه و در پایین کوهی به همین نام قرار دارد در همه فصول سال پرآب است و آب گوارایی دارد. آب این چشمه اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند. در اطراف این چشمه مرغزار زیبایی قرار دارد.

چشمه سفید نقنه

چشمه سفید نقنه دارای چشم‌اندازی بسیار زیبا با چشمه‌ای بسیار گوارا و درختان بسیار زیبا و کهن در کنار کوه چشمه سفید قرار گرفته این مکان در۲کیلومتری شهر نقنه در جاده تنگ آهن واقع شده‌است. در فصل بهار و تابستان بسیار زیبا و سرسبز محلی جهت گردش مردم و در زمستان با پوشیده شدن کوه‌های اطرافش از برف محلی جهت پیست اسکی اهالی می‌شود.

آسیاب آبی نقنه

آسیاب آبی نقنه در جنوب این شهر و در حاشیه رودخانه نقنه قرار گرفته‌است. این آسیاب تا دهه ۴۰ شمسی فعال بوده‌است اما متأسفانه در حال حاضر به دلیل عدم توجه و همچنین خشک شدن رودخانه (به دلیل خشکسالی و احداث سد)، جز ویرانه‌ای از آن باقی نمانده‌است.

امامزاده میر حیدر شاه

امامزاده میر حیدر شاهاین امامزاده از نوادگان جعفرصادق است که همراه باعده‌ای از انصار و شیعیان برای عزیمت به طوس از طریق اروندرود به خاک ایران حرکت نمودند و موقعی به خاک ایران رسیدند که رضا رامسموم کرده بودند و حاکمان عباسی، دستور تعقیب و دستگیری و کشتن آل ابوتراب را به حکام منطقه صادر کرده بودند و امامزاده شاه حیدر را در کنار شهر نقنه (۵ کیلومتری بروجن) کشتند. در زمان سلطنت قاجار گنبد و بارگاهی به سبک معماری قدیم به صورت هشت ضلعی بر روی مرقد امامزاده ساخته‌اند. پس از شروع جنگ ایران و عراق، کشته شدگان شهر در این مکان به خاک سپرده شدند.[7]

لاله‌های واژگون

لاله‌های واژگون در دامنه کوه‌های جنوب نقنه (کوه‌های سی دره سی و تنگ خرسی) و دشت‌ها و دره‌های پایین دست آن در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به گل می‌نشینند. این گونه از لاله واژگون بسیار نادر است و یک اثر طبیعی ملی به‌شمار می‌آید.
عمر این گیاه بسیار کوتاه است. گل‌دهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود و در فصل بارش پایان می‌یابد. لاله واژگون از گیاهان علفی پیازدار و چندساله‌است که تاکنون ۱۵ گونه آن در ایران شناسایی شده‌است. در دشت‌های نقنه می‌توان این گل را به رنگ‌های قرمز و زرد (که کمتر دیده می‌شود) یافت.

صنایع دستی

در گذشته بسیاری از زنان نقنه به شغل قالیبافی اشتغال داشتند اما متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل کم رونق شدن فرش دستباف ایرانی در بازارهای جهانی، رونق این شغل نیز کاهش چشمگیر داشته‌است.

آب و هوا

نزدیکترین ایستگاه هواشناسی به نقنه، ایستگاه بروجن می‌باشد که حدوداً در ۵ کیلومتری نقنه قرار دارد. از بروجن همواره به عنوان یکی از سردترین شهرهای کشور در گزارش‌ها هواشناسی نام برده می‌شود ارتفاع این شهرستان از سطح متوسط دریا ۲۴۳۲ متر است. از لحاظ اقلیمی دارای شرایط نیمه مرطوب با تابستان معتدل و زمستان بسیار سرد می‌باشد. تعداد روزهای یخبندان در حدود ۱۲۲روز در سال می‌باشد. حداقل مطلق دمای این ایستگاه به ۳۶- درجه می‌رسد و حداکثر مطلق دمای مشاهد شده به ۳۶درجه سانتیگراد بالغ گردیده‌است. بارش سالانه این ایستگاه به‌طور متوسط به ۳۶۰ میلی‌متر بالغ می‌گردد و دارای دو فصل خشک و مرطوب است. فصل خشک آن از خرداد تا شهریور ادامه دارد و فصل مرطوب آن از مهر ماه آغاز و تا اردیبهشت ادامه دارد. در مجموع بارش فصل زمستان به ۴۴ درصد و پاییز به ۳۲درصد و بهار به ۲۴درصد می‌رسد و تابستان ۱ در صد بارش را داراست. بروجن یکی از مرتفع‌ترین شهرهای کشور است که این خصیصه بروجن را از جهت محیط زیست حیوانی و گیاهی بسیار غنی و پر جاذبه نموده‌است.

آب و هوای بروجن

ژانویه فوریه مارس آوریل مـــــه ژوئـن ژوئیـه اوت سپتامبر اکتبـر نوامبر دسامبر سـال

گرم‌ترین
C°		 ۱۲٫۰ ۱۵٫۰ ۲۰٫۰ ۲۳٫۰ ۲۹٫۰ ۳۰٫۰ ۳۵٫۰ ۳۵٫۰ ۳۱٫۰ ۲۶٫۰ ۱۸٫۰ ۱۱٫۰ ۱۹٫۹

میانگین گرم‌ترین‌ها
C°		 ۱۲٫۰ ۱۵٫۰ ۲۰٫۰ ۲۳٫۰ ۲۹٫۰ ۳۰٫۰ ۳۵٫۰ ۳۵٫۰ ۳۱٫۰ ۲۶٫۰ ۱۸٫۰ ۱۱٫۰ ۱۹٫۹

میانگین سردترین‌ها
C°		 -۱۴٫۰ -۸٫۰ -۷٫۰ -۳٫۰ ۲٫۰ ۵٫۰ ۱۱٫۰ ۷٫۰ ۲٫۰ ۱٫۰ -۶٫۰ -۱۴٫۰ ۱٫۱

سردترین
C°		 -۱۴٫۰ -۸٫۰ -۷٫۰ -۳٫۰ ۲٫۰ ۵٫۰ ۱۱٫۰ ۷٫۰ ۲٫۰ ۱٫۰ -۶٫۰ -۱۴٫۰
منبع: وبگاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری[8] ۸ مهٔ ۲۰۱۱

پانویس
  1. basijnews.ir https://basijnews.ir/fa/news/9224505/گندزدایی-و-ضدعفونی-معابر-و-اماکن-شهر-نقنه. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۴. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  2. «طرح تفصیلی شهرهای گندمان و نقنه به تصویب کمیسیون ماده 5 چهارمحال و بختیاری رسید». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۷-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۴.
  3. «طرح تفصیلی شهرهای گندمان و نقنه به تصویب کمیسیون ماده 5 چهارمحال و بختیاری رسید». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۷-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۴.
  4. 10 (۲۰۱۳-۰۵-۰۵). «طرح جامع و تفصیلی شهر' نقنه' شهرستان بروجن تصویب شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۴.
  5. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۳.
  6. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  7. 10 (۲۰۱۵-۰۷-۰۱). «عملیات اجرایی سه طرح عمرانی در شهر نقنه بروجن آغاز شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۴.
  8. «اطلاعات آب و هوای بروجن (هواشناسی چهار محال و بختیاری)». وبگاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری. دریافت‌شده در ۸ مهٔ ۲۰۱۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.