شهرستان فلاورجان

در 1359/2/21 بخش فلاورجان که از توابع شهرستان لنجان بود به شهرستان تبديل گشت.[1] در 1366/4/10 تعداد 5 دهستان به نامهای گرکن شمالی، اشترجان، زازران، گلستان و ابریشم در این شهرستان ایجاد و تشکیل شد.[2] در تاریخ 1368/4/21 بخش گركن شمالی به مركزيت روستای پيربكران شامل دهستانهای گركن شمالی و اشترجان ایجاد و تأسیس شد.[3] در تاریخ 1391/6/29 تصویب‌نامه‌ای درخصوص تقسیمات کشوری در شهرستان فلاورجان به تصویب وزیران عضو کمیسیون سیاسی و دفاعی رسید و رئیس‌جمهور در 1391/11/1 آنرا تأیید نمود که به موجب آن روستاهای هویه، ریاخون، دشتچی، میان رشید، جوجیل و کاافشان از دهستان زازران منتزع و به دهستان ابریشم ملحق شدند. همچنین مصوب گردید که روستای زازران مرکز دهستان زازران بخش قهدریجان شهرستان فلاورجان به شهر تبدیل و به عنوان شهر زازران شناخته شود. روستاهای شرودان، کروج، دارافشان، خیرآباد، مزرعه حسین‌آباد، دشتلو، بندرات و گارماسه از دهستان گلستان، منتزع و به دهستان اشترجان الحاق گردیدند. نیز مرکز دهستان گلستان از روستای شرودان به روستای قلعه امیر تغییر ‌یافته بخش قهدریجان به مرکزیت شهر قهدریجان مشتمل بر دهستان‌های گلستان و زازران ایجاد گشت. علاوه بر آن روستای زازران مرکز دهستان زازران بخش قهدریجان شهرستان فلاورجان به شهر تبدیل و به عنوان شهر زازران شناخته شد.[4] در تاریخ 1399/9/26 روستاهای اشترجان و مینادشت به شهر، تبدیل و به عنوان شهرهای اشترجان و مینادشت شناخته می‌شوند.[5] این شهرستان هم‌اکنون مجموعاً دارای واحدهای سیاسی-اداری ذیل است:

• بخش پیربکران
  • دهستان گرکن شمالی
  • دهستان سهروفیروزان

شهرها: پیربکران و بهاران‌شهر.

• بخش مرکزی شهرستان فلاورجان
  • دهستان ابریشم
  • دهستان اشترجان
  • شهرها: ابریشم، کلیشاد و سودرجان، فلاورجان، ایمانشهر (اشترجان و مینادشت)
• بخش قهدریجان
  • دهستان زازران
  • دهستان گلستان

شهرها:زازران، ، قهدریجان،

شهرستان فلاورجان یکی از شهرستان‌های تاریخی استان اصفهان است که وسعت کل آن ۳۱۹ کیلومتر مربع است.

از شرق به شهرستان اصفهان از شمال به شهرستان خمینی شهر از جنوب به شهرستان مبارکه، از شمال غرب به شهرستان نجف‌آباد و از غرب به شهرستان لنجان محدود می‌گردد.

در حوالی فلاورجان فعلی قریه‌ای به نام برزان بوده که از طریق مادی کوپان مشروب می‌شده. بعدها به واسطه پلی که بر روی رودخانه زده شده آن را پل ورگان و بعدها پل ورجان و نهایتاً به فلاورجان تغییر نام یافته‌است.

جمعیت آن بالغ بر ۲۵۰هزار نفر است. وجود صنایع متعدد، قرار گرفتن در حاشیه زاینده رود، دیرینه تاریخی و محصولات کشاورزی مرغوب از جمله برنج و گندم و صیفی جات این شهرستان را از جایگاه ویژه‌ای برخوردار نموده است. این شهرستان دارای ۸ شهر به نام‌های زازران و فلاورجان و قهدریجان و کلیشاد و سودرجان و پیربکران و بهاران و ایمانشهر و شهر ابریشم و ۶۰ روستا است که با توجه به آثار تاریخی موجود در این شهرها دارای قدمت فرهنگی دیرینه است. از گذشته، خصوصااز زمان مشروطه جمعیتی از بختیاری‌ها نیز در فلاورجان ساکن شده‌اند. آثار تاریخی این شهرستان می‌توان امامزاده یونس بن ازهربن عقیل بن موسی کاظم شهر زازران، خانه مویدی‌های روستای زفره ، پل قدیم فلاورجان و مسجد جامع و پل بابا محمود سهرفیروزان و برج های کبوتر لارگان و روستای هویه و شیرهای سنگی و مسجد بابا محمود سهرفیروزان و مسجد اشترجان و بقعه پیربکران و مقبره امامزاده‌گان شاه ابولقاسم سهرفیروزان،سیدمحمد لارگان و زیدبن حسن را نام برد. همچنین از دوران صفویه دیواری از نزدیکی شهر پیربکران شروع و تا آخر شهر ایمانشهر (مینادشت) ادامه داشته‌است که به مرور زمان این دیوار گلی ازبین رفته‌است ولی هنوز هم جزئی از این دیوار بر جامانده‌است. فلاورجان به دلیل نزدیکی به شهر اصفهان از توسعه کمتری برخوردار بوده‌است. قابل توجه است پل تاریخی فلادرجان تسوط تخم مرغ و املاحی مانند سیمان و ... ساخته شده و اگر اب زاینده رود به این پل‌ها نخورد در اثر خشکسالی ممکن است با نابودی پل‌ها مواجه شوند. متأسفانه این شهرستان در احاطه خشکسالی است.

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.