شهرستان فریدون‌شهر

این شهرستان محل سکونت اقوام مختلفی از جمله گرجی، فارسی‌زبان، بختیاری، ترک و ارمنی است. بیشتر ساکنین شهر فریدون‌شهر (مرکز شهرستان) از گرجیانی هستند که به دست شاه عباس یکم در این شهر ساکن شدند.

شهرستان فریدون‌شهر دارای یک بخش به نام بخش مرکزی و ۵ دهستان است.

• بخش مرکزی شهرستان فریدون‌شهر
  • دهستان برف انبار
  • دهستان پشتکوه موگوئی
  • دهستان پیشکوه موگوئی
  • دهستان چشمه لنگان
  • دهستان عشایر

شهرها: فریدون‌شهر و برف‌انبار.

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان فریدون‌شهر در سال ۱۳۸۵ برابر با ۳۹۳۹۲ نفر بوده‌است که از این تعداد۱۸۸۷۷ نفر جمعیت شهری و تعداد ۲۰۵۲۰ نفر نیز جمعیت روستایی بوده‌است جمعیت برآورده شده در سال ۱۳۸۹، ۴۱۵۱۶ نفر بوده‌است.[2] تعداد خانوار شهرستان در سال ۱۳۸۵٬۹۲۷۵ خانوار برآورد گردیده‌است که از این تعداد ۴۸۹۲ خانوار در مناطق شهری و ۴۳۸۳ خانوار در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و از نظر بافت اجتماعی و فرهنگی جمعیت این شهرستان از اقوام مختلفی شکل گرفته است. ۷۷ /۰٪ از خانوارهای استان در این شهرستان زندگی می‌کنند. بعد خانوار در شهرستان فریدون‌شهر ۵ نفر که در خانوارهای شهری ۴/۳۵ و در خانوارهای روستایی ۵/۳ نفر می‌باشد. تراکم جمعیت در شهرستان فریدون‌شهر در سال ۱۳۷۵ معادل ۱۹/۷ نفر در کیلومتر مربع بوده‌است که این رقم در سال ۱۳۸۳ به ۱۸/۶ نفر در کیلومتر مربع رسیده‌است که تابع کاهش نرخ رشد جمعیت شهرستان طی سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۳ می‌باشد.[3]

شهرستان فریدونشهر از توابع استان اصفهان، واقع در زاگرس مرکزی، دارای آب و هوایی سرد و برف گیر است.[4] این شهرستان با مساحت ۱/۲۲۳۶ کیلومترمربع، درمیان استان‌های لرستان وخوزستان وچهارمحال وبختیاری واقع شده‌است. فاصله آن تا اصفهان ۱۵۵ کیلومتر است.

ویژگیهای طبیعی - فریدون‌شهر منطقه‌ای است کوهستانی وارتفاعات آن، عبارت‌انداز: قله شاهان کوه و کوه کلوسه و کوه کمران. کوهستانی‌ترین منطقه شهرستان ناحیه پشتکوه موگویی است و بعدناحیه چناررود می‌باشد. آب وهوای فریدون‌شهر معتدل کوهستانی است. پراکندگی باران وبرف در طول سال دست کم ۸ ماه و ذخیره برف آن‌ها تاشروع بارندگی سال دیگر ادامه می‌یابد. رودخانه هااغلب دربستری عمیق جریان یافته‌است که آب آن‌ها به هدر می‌رود و معمولاً به مصرف کشاورزی نمی‌رسد. پوشش گیاهی این ناحیه از استپو چمنزارهای کوهستانی است. از حدود ۱۵۳ هزار هکتار مراتع شهرستان که ۱۶ درصد از کل مراتع استان را به خود اختصاص می‌دهد. ۲۵ درصد مراتع، درجه یک، ۱۳ درصد مراتع متوسط و ۱۶/۶ درصد مراتع فقیر و صخره‌ای می‌باشد. قسمت عمده گونه‌های گیاهی این مراتع شامل انواع گون‌ها، گونه‌های اگروپایرون و بروموسها است. گونه‌های مرتعی که محصولات فرعی مراتع هستند نظیر لاله واژگون، موسیر، یونجه، کرفس، ریواس و غیره در این منطقه مشاهده می‌گردد. این شهرستان دارای ۳۶ هزار هکتار جنگل طبیعی (معادل ۱۹درصد از مراتع و جنگل‌های استان) بوده و فاقد بیابان است؛ بنابراین مجموع مراتع و جنگل‌های شهرستان برابر ۱۸۹ هزار هکتار بوده و ۲/۵ درصد از مراتع و جنگل‌های استان را به خود اختصاص می‌دهد. جنگل‌های این شهرستان در مناطق پشتکوه اول و دوم بوده و شامل گونه‌های جنگلی مانند ذال ذالک، پسته کوهی، زبان گنجشگک، بادام کوهی، بلوط، زرشک، سنجد، چنار و غیره می‌باشد.[5] در ارتفاعات غربی فریدونشهر بر روی شیب‌های رو به شمال غربی پوشش غنی تر و انواع اجتماعات درختچه ای یا گاهی درختی مانند Pistacia, Ficus و غیره وجود دارند.[6]

ویژگیهای انسانی - درمدارک تاریخی و جغرافیایی، این ناحیه به نامپرتیکان معروف است که شامل فریدن و فریدون‌شهر می‌شود جمعیت این شهرستان بالغ بر ۴۵۹۰۸ نفر می‌باشد. فریدون‌شهر از سال ۱۳۵۸ به شهرستان تبدیل گشته و شامل یک بخش مرکزی و ۵ دهستان می‌باشد. در مزرعه قهستان سنگ قبرهای باستانی وجود دارد.

پارسی و گرجی، بختیاری، ارمنی و قشقایی از تیره‌های معروف این ناحیه می‌باشند و هر گروه به زبان قومی مخصوص به خود تکلم می‌کنند.

درزندگی اقتصادی فریدون‌شهر، سه نوع فعالیت عمده را می‌توان تشخیص داد:

کشاورزی، دامداری، صعنت وخدمات. ۸۰ درصد از اهالی به کشاورزی ودامداری اشتغال دارند. متأسفانه درسالهای اخیر این آمار کاهش یافته‌است، زیرا به علل خاصی به شهرستانهای دیگر مهاجرت نموده‌اند. محصولات مهم، عبارت‌انداز سیب زمینی وغلات، فراورده‌های دامی گوشت، پوست وپشم که به اصفهان صادر می‌شود.

مهم‌ترین محل رویش گیاه کرفس کوهی در ایران، روستاهای شهرستان فریدونشهر است. این روستاها عبارتند از: بهرام آباد، دستگرد، ونیزان، چال میشان، شاهان، کلوسه، وزوه، کاهگان و دره سپستان.[7]