دائوا
دائوا یکی از واژههای کهن و قدمت آن به دوران آریاییان میرسد. دیوان گروهی از پروردگاران آریائی بودهاند. پس از جدائی ایرانیان از هندوان و ظهور زرتشت پروردگاران مشترک قدیم یعنی دائوا که مورد پرستش هندوان بودند، نزد ایرانیان گمراهکنندگان و شیاطین خوانده شدند. چنانکه در آئین مزدیسنا کلاً به مردم بدمنش هم اطلاق میشود.[1] به این خاطر واژه دیو که ریشه در واژه دائوا دارد در فارسی امروز به معنی موجودی پلید و منفی دانسته میشود.
از سلسله مباحث |
مزدیسنا |
---|
درگاه مزدیسنا |
واژهٔ دیو در اوستا به صورت دَئوَ و در پهلوی دِو و در فارسی دیو گفته میشود. در زبان هند باستان دِوَ یا دَئوه به معنی فروغ و روشنائی و نام خداست. اشتقاق این واژه در میان اقوام آریائی نیز معنی خدا دارد چنانکه در یونانی زئوس و در لاتینی دَئوس در فرانسه دیاُ و در انگلیسی دِئیتی و در ایرلندی دیابکار میرود.[2]
دائوا در اسطورههای هندوستان و آیین هندو
دائوا (به سانسکریت: देव) در دین هندوئیسم به معنی خدا و الوهیت است. در هندوئیسم مدرن، میتوان آن را آزادانه به هر موجود خیرخواه خارج از جهان مادی اطلاق کرد. دیوها همچنین نابرادری اسوراها به شمار میآیند که قدرتی هم پایه دارند. دیوها همواره با اسوراها در حال جنگ هستند.[3]
دِوی (به سانسکریت: देवी) و (به انگلیسی: Devī) برابر ایزدبانو است؛ این واژه در آئین هندو به جای شاکتی یا نمود مادینه خداوند به کار میرود. او همتای مادینهای است، که بدون وی، نمود نرینه، که نمایانگر هوشیاری و پرواگری است، ناتوان و ناپایاست. دِوی، گوهر و هسته همه ایزدبانوان هندوست. سه نمودگار شناخته شده مادر جاودانه در آئین هندو، لاکشمی (خدای دارایی و توانگری)، پارواتی (خدای مهر و امید مینوی) و سرسوتی (خدای دانش، شناخت و هنر) هستند.
جستارهای وابسته
پانویس
- دانشنامهٔ مزدیسنا، ص ۲۷۴
- اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی، رحیم عفیفی، ص ۵۲۲
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Deva (Hinduism)». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۰۱۱-۵-۷.
منابع
- اوشیدری، جهانگیر (۱۳۷۱). دانشنامهٔ مزدیسنا، واژهنامهٔ توضیحی آیین زرتشت. تهران: نشر مرکز. شابک ۹۶۴-۳۰۵-۳۰۷-۵.
- رضی، هاشم (۱۳۸۴). دین و فرهنگ ایرانی پیش از عصر زرتشت. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۶۴-۳۷۲-۰۳۲-۲.
- عفیفی، رحیم (۱۳۷۴)، اساطیر و فرهنگ ایران در نوشتههای پهلوی، تهران: انتشارات توس
- مشارکت کنندگان ویکیپدیای انگلیسی. "دِوی". ویکیپدیای انگلیسی. Retrieved 2 November 2008.