انسان‌تبار دنیسووا

انسان‌تبار دنیسووا نام جمعیتی از انسان‌تباران است که باقی‌ماندهٔ دو نفر از ایشان در غار دنیسووا در رشته‌کوه آلتایی سیبری جنوبی کشف شده‌است. پژوهشگران معتقدند این نوع از انسان که حدود ۳۰٬۰۰۰ تا ۵۰٬۰۰۰ سال پیش زندگی می‌کرده، با انسان خردمند هم‌زیستی داشته‌است. شواهد به‌دست‌آمده تنها بخشی از انگشت دست یکی از مادینگان جوان این گونه است.

غار دنیسووا

موقعیت غار دنیسووا در روسیه

در دسامبر سال ۲۰۱۰، گروهی از دانشمندان با بررسی ژن‌های استخوان انگشت یک انسان‌تبار دنیسووا (که از این پس دنیسووایی نامیده می‌شود) کشف کردند که این گروه با نئاندرتالها مربوط بوده و با نیاکان انسان‌های امروزی منطقه ملانزی وصلت کرده‌بودند.[1]

بررسی‌ها نشان داده که ۴ تا ۶ درصد از دی‌ان‌ای ملانزیایی‌های امروزی دی‌ان‌ای دنیسووایی است.[2]

مقایسهٔ دی‌ان‌ای میتوکندریایی استخراج‌شده از سنگواره با دی‌ان‌ای میتوکندریِ ۵۴ نفر انسان خردمند، یک نفر انسان خردمند باستانی دورهٔ پلیستوسن متأخر در روسیه، و نیز دن‌آ میتوکندری کامل شش انسان نئاندرتال، یک بونوبو و یک شامپانزه نشان داد که تفاوت ژنی این انسان با انسان خردمند دو برابر تفاوت ژنی نئاندرتال و انسان خردمند است از این رو انشقاقش دو برابر قدیم‌تر از انشقاق نئاندرتال و انسان خردمند از یکدیگر است. پس این انسان‌تبار حدود یک میلیون سال پیش، از شاخهٔ منتهی به خردمند و نئاندرتال جدا شده‌است. این جدایی اخیرتر از مهاجرت انسان کارورز یا راست‌قامت آفریقایی به آسیا — ۱٫۹ میلیون سال پیش — است. پس ممکن است مبیّن خروجی دیگر از آفریقا باشد که پیشتر شناخته نبوده‌است.

از آن‌جایی که در ۱۰۰ کیلومتری محل کشف استخوان، آثاری از انسان خردمند و انسان نئاندرتال کشف شده‌است، در ۳۰٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ سال پیش، شاهد هم‌زیستی این نوع انسان با دو گونهٔ دیگر انسان در کنار یک‌دیگر بوده‌ایم.