بهگود گیتا

بهَگَوَد گیتا یا بهاگاواد گیتا (سنسکریت: भगवद्गीता، سایر نام‌های فارسی: بگودگیتا، باگاوادگیتا) مهمترین و اسرارآمیزترین بخش حماسه هندی موسوم به ماهابهاراتا است که از دو کلمهٔ بهَگَوان به معنی خداوند و گیتا به معنی سرود و نغمه تشکیل شده[1] و شامل ۱۸ فصل و دربرگیرنده حدود ۷۰۰ بیت می‌باشد.[2]

بهگود گیتا
Krishna and Arjuna at Kurukshetra, c. 1830 painting
Information
مذهبهندوئیسم
زبان‌هازبان سانسکریت
آیه‌ها۷۰۰
آرجونا و لردکریشنا سوار بر ارابه خود در نبرد کوروشـِترا، نقاشی سده هیجدهم و نوزدهم

این کتاب گفتگوی کریشنا (یکی از خدایان هند) و سربازی به نام آرجونا را لحظاتی پیش از نبرد تاریخی و عظیم کوروشـِترا بر سر حکومت بر هند نقل می‌کند. آرجونا به عنوان بزرگترین کمانگیر زمان خود هنگامی که خویشاوندان خود را در ردیف سربازان ارتش مقابل نظاره می‌کند، از تصور کشتن آن‌ها دچار انزجار و تردید شده، در حالت غم و افسردگی فرومی‌رود. در این هنگام کریشنا همدم وی می‌شود و پس از نفی یکی یکی دلایل غصه آرجونا، وی را در باب مسائلی بنیادی همچون آفرینش جهان، سرنوشت انسان، سرشت ایزدی، راه‌های رسیدن به آسمان، گونه‌های مختلف یوگا، آرامش ذهن وعدم تعلق به اشیاء دنیوی آموزش می‌دهد.[3] سرانجام با آشکار کردن شکل ایزدی خود به آرجونا نشان می‌دهد که چطور تمام سربازان ارتش مقابل حتی پیش از آغاز جنگ توسط خود کریشنای سرور کشته شده‌اند و آرجونا و دیگران فقط ابزار هستند.[4] هنگامی که توهم آرجونا با این آموزه‌ها زدوده می‌شود، لرد کریشنا به وی دستور کشتن تمام ارتشیان مقابل از جمله پدر جد عزیزش بیشما و معلم محبوبش دوروناچاریا را می‌دهد.[5]

این کتاب شامل فصول بیست و پنجم تا چهل و دوم بخش ششم حماسه مَهاباراتا (موسوم به کتاب بیشما([2] به‌طور جداگانه یکی از کتب مقدس آیین هندو[6][7] و مهمترین متن تاریخی ادبی و فلسفی دنیا شمرده می‌شود.[8]

باگاوادگیتا که در اصل به زبان سانسکریت بوده بارها به زبان‌های گوناگون ترجمه شده‌است. ترجمه‌های مختلفی نیز به فارسی از این کتاب وجود دارد که نخستین آن‌ها توسط «داراشکوه» در سده ۱۳، به عنوان فصلی از مهابهاراتا، انجام شده‌است.[9]

پیش‌درآمد

براساس متن مَهاباراتا دو برادر، دیریتاراشترا و پندو پادشاهی سرزمین هستیناپورا را به ارث می‌برند. مادر دیریتاراشترا به هنگام نکاح با حکیم خدازاد، ویاسا، از ترس چهره وی چشمانش را بسته بود و در نتیجه فرزند آنان (دیریتاراشترا) نابینا زاده می‌شود. از این رو برادرش پندو وارث پادشاهی می‌گردد و پسران وی، یودیشتیرا، بیما، آرجونا، ناکولا و سَهدِوا سران خاندان پندواس را تشکیل می‌دهند که به راستی و درستکاری مشهور می‌شود. از آن سو پسران دیریتاراشترا، که افزون بر صد تن بودند، خاندان کارواس را تشکیل می‌دهند که عموماً به بی‌رحمی و هوس‌رانی گرایش داشتند. هنگامی که پندو در جوانی درمی‌گذرد، پندواس‌های یتیم تحت قیومت عموی خود دیریتاراشترا، با کارواس‌ها در یک خانه و تحت آموزش آموزگاران یکسان بزرگ می‌شوند.[10][11] در این بین بیشما، پدرجد خاندان مسئولیت مراقبت از آن‌ها و پاکمرد خدازاد، دوروناچاریا، وظیفه آموزش شگردهای جنگاوری به بچه‌ها را عهده‌دار شدند.[11] هر پنج پندواس به جنگجوهای بی بدیل و جوانمردی تبدیل شدند که آرجونا سرآمد آنان بود. کارواس‌ها و بخصوص سردسته مکارشان، دوریودانا، از فرط بخل و حسد به پندواس‌ها مدام اسباب آزار و نابودی ایشان را فراهم می‌کردند.[11] در هنگام تاج‌گذاری ارشد پندواس‌ها (یودیشتیرا) به عنوان وارث شاهنشاهی، دوریودانا با مکر و حیله‌ای دور و دراز مانع شد و خود و برادرانش قدرت را قبضه کردند.[11] این رویداد سبب آشوب بین دو خاندان گردید و تلاش بزرگان و خردمندان، به‌ویژه کریشنای سرور، برای برقراری آشتی بی‌ثمر ماند.[12][13] در حالیکه امید به صلح کمرنگ می‌شد، شبح جنگی عظیم از دور نمایان می‌شد. سران نظامی دو خاندان، آرجونا و دوریودانا، هر دو سعی در جلب پشتیبانی کریشنا نمودند که صاحب نیرومندترین ارتش بود. کریشنا تجسم انسانی خداوند و بزرگترین آموزگار یوگاست.[8] سرانجام هنگامی که مأموریت وی برای صلح شکست می‌خورد آغاز جنگ را فرمان می‌دهد و در پاسخ درخواست آرجونا و دوریودانا اعلام می‌کند که ارتشش را به یکی از آن‌ها می‌دهد و دیگری را در جنگ، به عنوان مشاور و همدم همراهی خواهد کرد بی‌آنکه خود هیچ دخالتی در جنگ کند.[12] دوریودانا ارتش را انتخاب کرد و آرجونا همدمی را.[14] در پاسخ به دعوی دو خاندان، از تمام تبارها و سرزمین‌های سرتاسر شاهنشاهی، جنگجوها، شهسواران، شاهزادگان و پادشاهان، همه و همه به ارتش‌های دو طرف پیوستند و در دشت مقدسی به نام کوروشترا، در برابر هم صف‌آرایی کردند.[12] دشت کوروشترا محل پیشکش نذورات و قربانی‌ها برای خدایان بود و گفته می‌شد همه رازهای آفرینش در آن مدفون است.[15]

آرجونا ارتش را انتخاب می‌کند، نقاشی قرن هیجدهم

دیریتاراشتترا، قیم نابینای شاهنشاهی، که به علت وابستگی بیش از اندازه به فرزندانش چشم بصیرت خود را نیز از دست داده بود،[15] هنگامی که مطلع می‌شود لرد کریشنا به عنوان همدم و مشاور، ارابه آرجونا را در جنگ هدایت خواهد نمود، فوراً از بابت پیروزی پسرش دوریودانا دچار تردید می‌شود و از بیم آنکه مبادا دوریودانا، تحت تأثیرات معنوی دشت کوروشترا، حاضر به تسلیم نیمی از شاهنشاهی به پندواس‌ها شود، طالب نظارت بر جنگ می‌شود.[15] ویاسا، حکیم خدازاد دربار، پیشنهاد بخشیدن چشمی خارق‌العاده را به وی می‌کند که با آن تمام رویدادهای گذشته، حال و آینده رویت می‌شد. اما دیریتاراشترا که تاب دیدن صحنه‌های کشته شدن فرزندانش در جنگ را ندارد پیشنهاد را رد می‌کند و به جای وی، منشی‌اش، سَنجایا مشمول این لطف ویاسا می‌شود. به واسطه این قدرت خدائی، حوادث جنگ در قلب سنجایا آشکار می‌شود. داستان بهگود گیتا از سؤال دیریتاراشترا از سنجایا، در باب رویدادهای جنگ آغاز می‌شود.[16]

پانویس
  1. Macdonell Sanskrit-English dictionary
  2. Swarupananda, Swami (1909). "FOREWORD". Srimad-Bhagavad-Gita.
  3. Introduction to the Bhagavad Gita
  4. A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (2009). "Bhagavad-gita As It Is, Verse 33, Chapter 11". Bhaktivedanta VedaBase Network (ISKCON). Archived from the original on 11 January 2006. Retrieved 10 March 2010.
  5. A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (2009). "Bhagavad-gita As It Is, Verse 34, Chapter 11". Bhaktivedanta VedaBase Network (ISKCON). Archived from the original on 11 January 2006. Retrieved 10 March 2010.
  6. Pandit, Bansi. Explore Hinduism. p. 27.
  7. Hume, Robert Ernest (1959). The world's living religions. p. 29.
  8. Nikhilananda, Swami. "Introduction". The Bhagavad Gita. p. 1.
  9. عارف نوشاهی، پیوند عرفان اسلامی و هندی، روزنامه اطلاعات، یک‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۳۸۵، شماره ۲۳۸۵۲
  10. Nikhilananda, Swami (1944). Introduction. p. xiii.
  11. Rama, Swami (1985). Perennial Psychology of the Bhagavad Gita. Himalayan Institute Press. p. 10.
  12. Nikhilananda, Swami (1944). Introduction. p. xvi.
  13. Rama, Swami (1985). Perennial Psychology of the Bhagavad Gita. Himalayan Institute Press. p. 11.
  14. Rama, Swami (1985). Perennial Psychology of the Bhagavad Gita. Himalayan Institute Press. p. 12.
  15. "Madhvacarya's Commentary on Verse 1, Chapter 1". Bhagavad-Gita Trust.
  16. Nikhilananda, Swami (1944). Introduction. p. vii.

منابع
  • S. Radhakrishnan (1949 2nd Ed), The BhagavadGita. George Allen & Unwin Ltd
  • «SRIMAD BHAGAVAD-GITA». Bhagavad-Gita Trust.
  • A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (2009). "Bhagavad-gita As It Is". Bhaktivedanta VedaBase Network ISKCON. Archived from the original on 11 January 2006. Retrieved 10 March 2010.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بهگود گیتا موجود است.

گیتا

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.