حمیده

حمیده از اسیران مغربی و فرزند صاعد بربری می‌باشد که در مدینه به عنوان کنیز وارد خانه محمد باقر شد و سپس به همسری پسر ایشان ، جعفر صادق درآمد.

همچنین گفته می‌شود که به دنبال مرگ فاطمه، همسر اول صادق، که دو پسر به نامهای اسماعیل بن جعفر (امام ششم فرقهٔ اسماعیلی) و عبدالله افطح برایش به دنیا آورده بود، صادق برده‌ای به نام حمیده خاتون خریداری کرده، او را آزاد کرد و به مانند یک عالم دینی او را تربیت کرده سپس با او ازدواج کرد. حمیده برایش دو پسر به نامهای موسی کاظم (امام هفتم شیعیان دوازده امامی) و محمد دیباج که فرزندان او در اهواز هستند و قبیله های عچرش و دغاغله و آ لبوزهر و.... به دنیا آورد. حمیده مورد احترام شیعیان مخصوصاً زنانی است که او را به خاطر درایت و دانایی اش می ستایند. جعفر صادق عادت داشت تا زنان را به حضورش فرستاده تا عقاید اسلامی را از او یاد بگیرند. معروف است از آن امام که در حقش گفته است که حمیده مثل طلای ناب از هر ناخالصی پاک است.[1]

همچنین روایت شده که صادق در مورد حمیده گفت: «حمیده همچون طلای ناب بود که در کوره رفته و از ناخالصی‌ها پیراسته شده باشد. فرشتگان الهی همیشه از او محافظت می‌کردند تا به دست من رسید، تا کرامتی الهی بر من و مادری برای امام پس از من باشد.» برخی مورخان حمیده را اندلسی و ملقب به لوءلوء دانسته‌اند. حمیده را حمیده بربریه، حمیده المضاه و حمیده الاندسیه نیز گفته‌اند. او غیر از موسی کاظم، مادر اسحاق و فاطمه نیز بوده است.[2]