زیارت عاشورا

قدیمی‌ترین سند زیارت عاشورا از ابن قولویه قمی است در کتاب کامل الزیارات و دیگری شیخ طوسی است که در کتاب «مصباح المتهجد» آورده است.[6]

ابن قولویه زیارت را از دو طریق نقل می کند:

طریق اول:حکیم بن داود بن حکیم، از محمد بن موسی الهمدانی، محمد بن خالد الطیالسی، از محمد بن اسماعیل بن بزیع، عقبة بن قیس کوفی از محمد باقر

طریق دوم:صالح بن عقبة، از سیف بن عمیره، از علقمة بن محمد الحضرمی از محمد باقر[6]

شیخ طوسی سند زیارت را به صورت زیر نقل می‌کند: شیخ طوسی از محمد بن خالد طیالسی، از سیف بن عمیره، از صفوان بن مهران، از جعفر صادق، از علقمه محمد حضرمی، از محمدباقر.[7]

جمعی از بزرگان شیعه در مورد اثبات صحت این سند به تفصیل سخن گفته‌اند:

1. میرزا ابوالفضل تهرانی (متوفای ۱۳۱۶ هجری قمری) به تفصیل در این رابطه سخن گفته است.[8]
2. نصرالله شبستری در حدود ۵۰ صفحه در رابطه با سند بحث کرده‌است.[9]
3. سید موسی شبیری زنجانی، از مراجع تقلید که در پاسخ استفتایی در ۱۴۲۸ هجری قمری به خط خود در رابطه با صحت سند بحث کرده، و اثبات کرده که مورد وثوق همه بزرگان امامیه است و سندش صحیح و مورد اعتماد می‌باشد.[10]

متن ابتدایی زیارت عاشورا

در آخرین بخش از این زیارت می‌خوانیم: «اَللَّهُمَّ خُصَّ اَنْتَ اَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنّی وَ ابْدَأْ بِهِ اَوَّلاً ثُمَّ الثَّانِیَ وَ الثَّالِثَ و الرَّابِعَ اَللَّهُمِّ الْعَنْ یَزیدَ خامِساً وَ الْعَنْ عُبَیْدَ اللَّهِ بْنَ زِیادٍ وَ ابْنَ مَرْجانَةَ وَ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ شِمْراً وَ آلَ اَبی سُفْیانَ وَ آلَ زِیادٍ وَ آلَ مَرْوانَ اِلی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ.» یعنی: «خدایا! اولین و دومین و سومین و چهارمین ظالم بر خاندان پیامبر را لعن کن و یزید را به عنوان نفر پنجم و ابن زیاد و ابن مرجانه و عمر سعد خاندان زیاد و ابوسفیان و مروان را.» آنچه سؤال‌برانگیز است این است که منظور از چهار نفر نخست چه کسانی هستند.

اولاً، در برخی از کتاب‌های تاریخی، این بخش به گونه دیگری آمده‌است؛ مثلاً در کامل الزیاره ابن قولویه این فصل به این عبارت آمده: «اللهم خص انت اول ظالم ظلم آل نبیک باللعن ثم العن اعداء آل محمد من الاولین و الآخرین اللهم العن یزید و...» و نیز سید بن طاووس بعد از ذکر این زیارت می‌نویسد: در مصباح الکبیر دو فصل آخر که صد بار تکرار می‌شوند، وجود ندارد. دوم اینکه گفته شده اگر معصوم می‌خواست این افراد را به نام بشناسیم و به نام لعنت کنیم، نام آنان را می‌برد. همچنین شیخ طوسی در پاسخ به این سؤال گفته است اولی قابیل است که هابیل را به ناحق کشت. دوم قیدار، پی‌کننده شتر صالح است. سوم قاتل یحیی بن زکریا است. چهارم ابن ملجم قاتل علی بن ابی طالب است.[11]

• مفاتیح الجنان - شیخ عباس قمی

• دریافت زیارت عاشورا با صدای حاج مهدی سماواتی