نبرد عین الورده

نبرد عین الورده نبردی بین گروهی به نام توابین به رهبری سلیمان بن صرد خزاعی و لشکر اموی به رهبری عبیدالله بن زیاد بود.

نبرد عین الورده
بخشی از فتنه دوم
تاریخجمادی‌الاول ۶۵ قمری
۶۸۵ میلادی
مکانراس‌عین
نتیجه پیروزی خلافت امویان
طرفین درگیر
خلافت امویان توابین
فرماندهان و رهبران
حصین بن نمیر
دهم بن محرز باهلی
شرحبیل بن ذی‌کلاع		 سلیمان بن صرد خزاعی †
مسیب بن نجبه †
رفاعه بن شداد
عبدالله بن سعد بن نفیل
عبدالله بن وال
عبدالله بن کامل الشاکری
قوا
۲۰٬۰۰۰ نفر ۵٬۰۰۰ نفر

به دنبال کشته شدن حسین بن علی در نبرد کربلا، گروهی از شیعیان کوفه که به او نامه نوشته‌بودند اما در نبرد کربلا شرکت نکرده بودند، از کار خود ابراز پشیمانی نموده و به رهبری سلیمان بن صرد خزاعی نهضت توابین را شکل دادند. سپاه توابین در ماه ربیع‌الثانی سال ۶۵ هجری قمری از کوفه به سمت شام به منظور جنگ با امویان رهسپار شد. این دو سپاه در منطقه‌ای به نام عین الورده با یکدیگر روبرو شدند. پس از سه روز جنگ، سلیمان بن صرد کشته شد و این جنگ با شکست نهضت توابین به پایان رسید.[1][2]

توابین و عمل دیر هنگام آن‌ها

در واقع سلیمان بن صرد خزاعی سر کردهٔ گروه توابین بود. توابین بر این عقیده بودند که با عدم یاری به حسین و سکوت کردن موجبات کشته شدن حسین را فراهم کرده‌اند؛ و این گناهی است نابخشودنی؛ لذا درصدد جبران برآمدند. بر همین اساس توابین شروع کردند تا سپاهی جهت مقابله با قاتلین حسین مهیا کنند این فعالیت مخفیانه به مدت ۴ سال طول کشید. پس از تجهیز سپاه، سلیمان بن صرد هم پیمانان خودش را در سال ۶۵ هجری قمری فراخواند. سپس به سمت نخیله رفتند در آنجا تنها چهار هزار نفر از شانزده هزار نفری که با او پیمان بسته بودند حاضر شدند. یکی از دلایل ریزش توابین این بود که مختار ثقفی، سلیمان بن صرد را فاقد قدرت سیاسی و نظامی می‌دانست. پس از چند روز توقف در نخیله سپاه توابین به سمت کربلا رفت و پس از زیارت قبر حسین بن علی به سمت محلی به نام عین الورده (راس العین) رفتند تا با سپاه اموی وارد نبرد شوند.[3][4] این نبرد سه روز به طول انجامید، فرمانده این سپاه عبیدالله بن زیاد بود که مروان بن حکم (حاکم وقت اموی) به او وعدهٔ حکومت عراق را داده بود.[4][5]

سرانجام نبرد عین الورده

پس از نبردی که مابین دو سپاه واقع شد، در آخر نیروهای توابین شکست خوردند و سرکردهٔ آنان ،سلیمان بن صرد خزاعی، کشته شد. این نبرد در سال ۶۵ هجری رخ داد. در واقع عکس‌العمل توابین پس از کشته شدن حسین فایدهٔ چندانی نداشت زیرا عمل دیر هنگام آنان در نطفه خفه شد و این قیام بدون پیشبرد اهداف خود به شکست انجامید.[5] اما به گفته محمدحسین جعفری در کتاب تشیع در مسیر تاریخ، هر چند توابین به ظاهر در این نبرد شکست خوردند اما این نخستین گردهمایی منسجم شیعیان بود و چون نهضت آنان بر پایه تفکر شیعی و تحت تأثیر کشته‌شدن حسین ابن علی شکل گرفته بود، توانست موجب پیشرفت تشیع شود.[6]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. شهیدی، سید جعفر (۱۳۶۷). تاریخ تحلیلی اسلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. صص. ۱۹۲.
  2. ممتحن، حسینعلی (۱۳۸۱). تاریخ سیاسی اسلام در عصر امویان. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. صص. ۱۱۹.
  3. Hugh Kennedy. The Armies of the Caliphs: Military and Society in the Early Islamic State. p. 27.
  4. Dr. I.K.A Howard. The Tawwabin: The Repenters.
  5. شهیدی، سید جعفر (۱۳۶۷). تاریخ تحلیلی اسلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. صص. ۱۹۳–۱۹۲.
  6. Seyed Husain Mohammad Jafari. The Origins and Early Development of Shia Islam. Islamic Culture Publishing Office. pp. 232, 233. ISBN 9789644760761.

منابع
  • شهیدی، سید جعفر. تاریخ تحلیلی اسلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. از پارامتر ناشناخته |سال چاپ= صرف‌نظر شد (کمک)
  • ممتحن، حسینعلی. تاریخ سیاسی اسلام در عصر امویان. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. از پارامتر ناشناخته |سال چاپ= صرف‌نظر شد (کمک)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.