رباط شرف
رباط شرف کاروانسرایی در ۴۵ کیلومتری شهر سرخس است که به شیوهٔ رازی ساخته شده و نام معمار آن استاد محمد طرائقی سرخسی ذکر شده‌است.[1] این اثر در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ با شمارهٔ ثبت ۳۵۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[2]
| رباط شرف | |
|---|---|
 | |
| |
| نام | رباط شرف |
| کشور | ایران |
| استان | استان خراسان رضوی |
| شهرستان | سرخس |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | رباط |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۳۵۹ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ |
طبق مدارک و متون تاریخی بانی بنای کنونی «شرف الدین ابوطاهربن سعدالدین عل القمی» است که مدتی حکومت مرو و سرانجام صدرات سلطان سنجر را برعهده داشت. با توجه به کتیبهٔ موجود بنای رباط به سال ۵۴۹ هجری قمری در زمان سلطان سنجر سلجوقی با مصالح آجر و گچ ساخته شده‌است و بی‌شک یکی از شاهکارهای هنر ایرانی به‌شمار می‌رود.
این بنا در حاشیهٔ جادهٔ قدیم نیشابور-سرخس (جادهٔ ابریشم) و شش کیلومتری جادهٔ سرخس -مشهد بعد از تپه‌های کم ارتفاع روستای شورلق قرار دارد. شکل این رباط از دور به دژی بزرگ شبیه است؛ از داخل به مانند یک کاخ جلوه می‌کند.
این بنا دو صحن دارد و هر صحن دارای چهار ایوان به شکل چلیپا (صلیب) و شبستان می‌باشد و همچنین آجرچینی و کتیبه‌های آن جلوه ویژه‌ای دارد. در این رباط چند مسجد و محراب دیده می‌شود که همه با کتیبه‌های گلی و گچی تزئین شده‌اند. کتیبه‌ها عمدتاً باقی‌مانده از دوران سلجوقی هستند. در وسط رباط حوض بزرگ، در اضلاع جنوبی دو اصطبل برای استراحت اسب‌ها و در اطراف دهلیزهایی برای اسکان مسافران وجود دارد.
منابع
- سبک‌شناسی معماری ایرانی. محمد کریم پیرنیا. نشر معمار. ۱۳۸۳. ص۱۵۷
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- دکتر عباس سعیدی (آذر۱۳۴۵)، سرخس دیروز و امروز، انتشارات توس تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - حسن زنده دل (۱۳۷۷)، استان خراسان، نشر ایرانگردان
- سیدمحسن حسینی (۱۳۷۹)، رباط شرف، موسسه چاپ آستان قدس رضوی
- تصاویری از کاروانسرای رباط شرف
.jpg.webp)
| آذربایجان شرقی | 
 | |
|---|---|---|
| آذربایجان غربی |
| |
| اردبیل | ||
| اصفهان | ||
| ایلام | ||
| بوشهر |
| |
| تهران |
| |
| چهارمحال و بختیاری | ||
| خراسان شمالی |
| |
| خراسان رضوی | ||
| خراسان جنوبی | ||
| خوزستان | ||
| سمنان | ||
| سیستان و بلوچستان | ||
| فارس | ||
| قزوین |
| |
| قم | ||
| کردستان | ||
| کرمان | ||
| کرمانشاه | ||
| گلستان | ||
| گیلان | ||
| مازندران | ||
| مرکزی | ||
| هرمزگان | ||
| همدان | ||
| یزد | ||
