ریوش

شهر ییلاقی ریوش از سطح دریا ۱۷۰۴ متر ارتفاع دارد و در طول جغرافیایی ۵۸ درجه و ۲۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۲۸ دقیقه جای گرفته‌است. این شهر از شمال به نیشابور و از جنوب به شهرستان کاشمر و از مشرق با تربت حیدریه و از غرب با بخش کوهپایه بردسکن و از جنوبغرب با خلیل آباد و بردسکن و از شمال غربی با سبزوار مجاور می‌باشد و دارای وسعتی حدود ۲۱۹۳ سکیلومتر مربع است.

به علت قرارگرفتن در دامنه‌های کوه آریا و ارتفاعات جنوبی بینالود و برخورداری از آب و هوای معتدل آب فراوان و باغهای وسیع و مناظر طبیعی دیدنی به عنوان یکی از کانونهای عمده مسافران و گردشگران از شهر کاشمر و شهرهای مجاور است. کوه آریا ی ریوش به عنوان یکی از مستعدترین پیست‌های پروازی در استان می‌تواند ورزشگاران این رشته را شگفت زده کند.[3] این شهر دارای پوشش گیاهی انبوه و متراکمی از درختان و فضای سبز مناسبی می‌باشد. طبق مصوبه دولت در مهر سال ۱۳۸۶ بخش ریوش به شهر ریوش ارتقاء یافتند.

آب وهوای شهر ریوش معتدل می‌باشد و با توجه به طبیعت سرسبز، پوشش گیاهی، درختان انبوه و متراکم، رودخانه، جنوب و غرب شهر، در تابستان‌ها آب و هوایی خنک و زمستانهایی بسیار سرد دارد. میانگین دمای سالانه آن نیز ۲۵ درجه می‌باشد.

با توجه به شواهد این منطقه قبل از ورود دین اسلام نیز مسکونی بوده و با توجه به این که راه قدیم شهرهای جنوبی خراسان رضوی به تهران از این منطقه می‌گذشته در گذشته دارای رونق فراوان تری بوده‌است. از مهمترین حوادث تاریخی می‌تواند به حمله مغول اشاره کرد که پس از اشغال نیشابور، به دلیل صعب العبور بودن و مارهای فراوان این منطقه اسبان و سربازان مغول نتوانسته‌اند از این منطقه عبور کنند و از گزند آن در امان مانده است.

در کتاب تاریخ کاشمر دربارهٔ وجه تسمیه این شهر گفته شده، ریوش را قبلاً «ری» «وش» به معنای محل رویش رود می‌نامیدند و یا به نقلی ری وش به معنای مانند ری (شهری در جنوب تهران) به لحاظ تشابه آب و هوایی با تهران که قابل ذکر است معمولاً روز بعد از تهران در این منطقه باران یا برف می‌بارد . همچنین وجه تسمیه اسمی بر طبق مطالعات بر دو معنی می‌تواند باشد: ۱- بخش اول ری گرفته شده از شهر ری در جنوب تهران و بخش دوم وش یعنی مانند بسان و شبیه که نهایتاً به مانند ری و یا شبیه ری معنی می‌دهد. ۲- ریوش می‌تواند تغییر یافته از گیاهی خودرو در منطقه به نام ریواس باشد که الف آن حذف و سین به شین تبدیل شده است. ریواس، ریوش.

در منطقه جنوبی ریوش به دلیل سنگ و کوهستانی بودن که بافت قدیم شهر نیز واقع شده است خانه‌ها به صورت پلکانی بنا شده است و از زیبایی منحصر به فردی برخوردار می‌باشد.

مهمترین محصول تولیدی باغی در این شهر بادام است. از قدیم کشت بادام دیم بسیار فراوان بوده است و بزرگترین تولیدکننده بادام کشور در سالهای گذشته قبل از سرمای شدید زمستان ۱۳۸۶ بوده است. سوغات مهم این شهر، انواع خشکبار و به ویژه برگه زرد آلو، آلو طلایی بادام و گردو است؛ و غذای سنتی «سید جواد» این شهر بسیار خاص و معروف است و حتی از شهرهای کاشمر و بردسکن و اطراف برای تهیه آن مراجعه می‌کنند.

همچنین لبنیات محلی ریوش (کوهسرخ) دوغ، شیر، کره محلی، روغن زرد محلی و … به دلیل ارگانیک بودن و کیفیت بالا بسیار طرف دار دارد.

مهمترین راه ارتباطی شهر ریوش مسیر آسفالته ریوش-کاشمر به طول ۳۵ کیلومتر می‌باشد از سمت جنوب و از سمت شمال ریوش-نیشابور به طول ۹۵ کیلومتر و دو راه فرعی دیگر از سمت شرق ریوش-حصار-تربت حیدریه به طول حدود ۱۲۰ کیلومتر و از سمت غرب ریوش-البلاغ به طول ۱۴۰ کیلومتر به جاده بردسکن-سبزوار متصل می‌شود، همچنین از سمت غرب ریوش- کوهپایه-بردسکن به طول ۷۵ کیلومتر که به کیلومتر ۱۰ جاده بردسکن-سبزوار متصل میشود , را می‌توان نام برد.

ریوش به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و محصولات ارگانیک،

مردم ریوش ایرانی‌تبار بوده و به زبان پارسی صحبت می‌کنند.گویش مردم ریوش از مجموعه گویشهای خراسانی است.|

اقتصاد شهری ریوش بیشتر بر پایه باغداری، کشاورزی و دامداری است؛ و سایر مشاغل و بخشهای دیگر اقتصادی در آن توسعه کمتری پیدا کرده‌است.

• از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ طاهریان.
• از ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ رضا کاردانی.
• از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ امین‌الله مقصود.
• از شهریور ماه ۱۳۹۵ تاکنون رضا کاردانی.

از محلات و مناطق مهم شهری ریوش می‌توان به خوش رود، سرکال، کال نابای، سرآسیا، گبری، چاهسار، سرکلاودو و … اشاره کرد.