بادام

بادام کوهی در خاک‌های عمیق تا نیمه‌عمیق، سنگ‌ریزه‌دار و بر روی تشکیلات آهکی – سیلیسی در شیب‌های ملایم کوهستان‌ها می‌روید. بومی ایران و منطقهٔ خاورمیانه، گستردگی در مناطق جنوبی، مرکزی و شمال شرق ایران، در کوه‌های آهکی- سنگلاخی است. دامنه‌های ارتفاعی رویش‌گاه بادام کوهی بین ۲۰۰تا ۲۷۰۰ متر از سطح دریا، در خطوط هم باران ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر قرار گرفته‌اند.

این گیاه، در مناطق کوهستانی در استان‌های خراسان (کوهسرخ) فارس، کرمان خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، اراک، کردستان، قم، بختیاری، تهران، میانه و لرستان و در انواع مختلف خاک رشد می‌کند.

• ارجنک - یا بادام زاگرسی و بادام اراکی، گونه‌ای بادام که پراکنش آن منحصر به زاگرس جنوبی در ایران است.
• ارژن - یا بادام کوهی، گونه‌ای از بادام که به‌طور گسترده در ایران و ترکمنستان می‌روید.
• تنگرس - یا بادام خاردار یا تِنْگِس، گونه‌ای بادام که تنها در زاگرس جنوبی در ایران می‌روید.
• بادام گنوئی - یا ارچن، گونه‌ای از بادام که منحصر به استان‌های جنوبی و جنوب‌شرقی ایران است.
• بادام شرقی - گونه‌ای از بادام وحشی که بومی غرب ایران و شمال عراق است.

بادام یکی از آجیل‌هایی است که بخاطر خواص بی‌نظیرش بسیار شناخته‌شده‌است. خواصی که از کنترل وزن و بهبود عملکرد مغز گرفته تا سلامت پوست و مو و سیستم گوارش را شامل می‌شود. در اینجا به برخی از خواص شناخته شده بادام بطور خلاصه اشاره می‌کنیم.

بادام به دلیل داشتن مواد مغذی ریبوفلاوین و ال کارنیتبن نقش مؤثری در بهبود عملکرد مغز دارد. بادام باعث رشد و افزایش سلول‌های مغز می‌شود و زمینه‌ساز افزایش هوش می‌شود. همین‌طور از آلزایمر جلوگیری می‌کند.[19]

عناصر ریبوفلاوین و ال کارنیتبن بر سلامت فعالیت عصبی و جلوگیری از زوال عقل تأثیرگذار هستند. ازآنجایی‌که بادام می‌تواند خطر ابتلا به التهاب عروق را که از عوامل ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر است تا حد زیادی کاهش دهد، مصرف منظم آن به بزرگ‌سالان و به‌ویژه سالمندان توصیه می‌شود.[20]

بادام منبع غنی ویتامین E و دیگر آنتی‌اکسیدان‌هایی است که پوست را تغذیه کرده و علائم پیری را کاهش می‌دهند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که بادام حاوی مقادبر بالای آنتی‌اکسیدان‌های کاتچین، اپی‌کاتچین و فلاونول است. این آنتی‌اکسیدان‌ها با سرطان و آسیب‌های پوستی ناشی از رژیم غذایی نامناسب، آلودگی و اشعه مضر خورشید مبارزه می‌کنند. چربی‌های خوب موجود در این آجیل علاوه بر بهبود گردش خون، به آب‌رسانی به پوست و توانایی بهبود زخم‌ها کمک می‌کنند.[21]

می‌توان هر دانه بادام را به‌عنوان یک قرص طبیعی کاهش وزن در نظر گرفت. بررسی صورت گرفته روی افراد بالغ چاق و دارای اضافه‌وزن نشان داد که ترکیب یک رژیم غذایی با کالری محدود همراه باکمی بیش از یک‌چهارم فنجان آجیل در طول دو هفته می‌تواند وزن را به‌طور مؤثرتری نسبت به برخی خوراکی‌ها که ادعا می‌شود کاهنده وزن هستند کاهش دهد. در این پژوهش مشخص شد که پس از ۲۴ هفته، آن دسته از کسانی که آجیل مصرف می‌کردند، چیزی حدود ۶۲ درصد بیشتر از سایرین کاهش وزن را تجربه کرده بودند! برای نتایج بهتر پیش از رفتن به باشگاه ورزشی یک وعده بادام مصرف کنید. بر اساس مطالب ارائه‌شده در مجله بین‌المللی تغذیه ورزشی، بادام آجیلی سرشار از آمینواسید اسید ال-آرژنین می‌باشد که می‌تواند چربی و کربوهیدرات بیشتری را در طول تمرین بسوزاند.

آجیل‌ها دارای چربی بالایی هستند که این می‌تواند اثر سویی بر از دست دادن وزن داشته باشد؛ اما مصرف مقادیر متوسطی از چربی‌های غیراشباع، می‌تواند با جلوگیری از خوردن هله‌هوله‌های دیگر منجر به احساس سیری شود. یک پژوهش به تازگی نشان داده که آن دسته از شرکت‌کنندگان که حدود ۷ گرم چربی غیراشباع به همراه غذای روزانه خود مصرف می‌کنند با ۴۰ درصد کاهش در تمایل به غذا خوردن تا ساعت‌ها بعد روبرو خواهند شد.[22]

دو ترکیب شیمیایی طلایی بادام اسیدهای چرب غیراشباع تک حلقه‌ای و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به سلامت قلب کمک کرده و از بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کنند. این آجیل به‌طور ویژه‌ای فلاونوئیدهای آنتی‌اکسیدانی را که برای سلامت قلب بسیار مفید هستند در خود دارد. ترکیبات گیاهی موجود در پوست این آجیل همراه با ویتامین E موجود در آن سبب بهبود سلامت شرایین و کاهش التهاب می‌شود.

بادام حاوی مواد مغذی کلیدی برای سلامت قلب شامل آرژنین، منیزیم، مس، منگنز، کلسیم و پتاسیم است. مطالعات نشان می‌دهد که بادام دارای اثر کاهنده کلسترول بد (LDL)، به‌ویژه برای افراد مبتلا به کلسترول خون و دیابت، است.

این آجیل به جلوگیری از آسیب به جداره‌های شرایین بدن کمک کرده و از آن‌ها در برابر پلاک‌های خطرناک محافظت می‌کند. یکی دیگر از مزایای مصرف این آجیل محافظت از کلسترول خوب و سطوح مناسب فشارخون است. علاوه بر این بادام توانایی جلوگیری از اضافه‌وزن و چاقی را دارد. این سه فاکتور مرتبط با حملات قلبی و مغذی هستند.[23]

دیگر خواص بادام شامل کمک به کاهش وزن و جلوگیری از چاقی مفرط، افزایش سلامت دستگاه گوارش، مبارزه با سرطان و التهاب بدن و حفظ سلامت دندان و استخوان است.[24]