زیره
زیره دانهای معطر و ضد نفخ است که در آشپزی و پزشکی کاربرد دارد و در دو نوع زیره سبز (با نام علمی: Cuminum cyminum) و زیره سیاه (با نام علمی: Carum carvi) وجود دارد که دومی به «زیره ایرانی» معروف است.
Caraway | |
---|---|
آرایهشناسی | |
فرمانرو: | گیاهان |
(طبقهبندینشده): | گیاهان گلدار |
(طبقهبندینشده): | دولپهایهای نو |
(طبقهبندینشده): | آستریدها |
راسته: | کرفسسانان |
تیره: | چتریان |
سرده: | زیره سیاه اروپایی (سرده) |
گونه: | C. carvi |
نام علمی | |
Carum carvi | |
دانههای زیره با چوب، کوبیده میشود. این دانه به صورت خودرو در افغانستان، ایران، ازبکستان، تاجیکستان، ترکیه، مراکش، مصر، هند، کوبا، سوریه، مکزیک و شیلی رشد میکند. این دانه در فلسطین به صورت خودرو رشد نمیکند اما در زمان گذشته در آنجا کشت میگردید.
گیاه آن شبیه بوته هویج است برگهایش ۲۰ الی ۳۰ سانتیمتر و ارتفاع گیاه حدود ۵۰ سانتیمتر است. میوه آن (که به اشتباه دانه گفته میشود) به اندازه دو میلیمتر و هلالی شکل و دارای ۵ خط برجستهاست. بیشترین زیره در ایران، در شهر کرمان رشد میکند. بهترین و مرغوبترین زیره مربوط به شهرستان بافت استان کرمان میباشد که به صورت خودرو رشد میکند.
انواع زیره
زیره سیاه (زیره کوهی)
این نوع زیره را به اسم زیره کرمانی هم میشناسند و یکی از معروفترین سوغاتیهای استان کرمان است. زادگاه اولیه آن استان کرمان بودهاست و در مناطق کوهستانی میروید.
زیره سبز
زیره سبز نوع دیگری از ارقام زیره است. هم به صورت خودرو و هم به صورت پرورشی یافت میشود. در ایران بیشتر به صورت پرورشی کشت و کار میشود و یکی از اجزای اصلی پودر کاری است.
خواص زیره
رایجترین استفاده سنتی زیره برای رفع سوء هاضمه است.[1] به عنوان مثال، زیره میتواند فعالیت آنزیمهای گوارشی را افزایش داده و بهطور بالقوه سرعت هضم را تسریع کند.[2] زیره همچنین باعث آزاد شدن صفرا از کبد میشود. صفرا به هضم چربیها و برخی مواد مغذی موجود در روده کمک میکند.[3] نتایج یک تحقیق نشان داد، علائم ۵۷ بیمار مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) پس از مصرف کنسانتره زیره به مدت دو هفته بهبود یافت.[4] دانه زیره بهطور طبیعی غنی از آهن است.[5]
زیره حاوی ترکیبات گیاهی زیادی است که دارای مزایای سلامتی بالقوه هستند، از جمله ترپنها، فنلها، فلاونوئیدها و آلکالوئیدها.[6][7][8][9]
نگارخانه
- میوههای زیره سیاه
- بزرگنمایی زیره سیاه
- میوههای زیره سبز
- بوتهٔ زیره، نهم اردیبهشت در روستای زالی
منابع
- "9 Powerful Health Benefits of Cumin". Healthline. Retrieved 2020-03-11.
- Milan, K. S. Muthamma; Dholakia, Hemang; Tiku, Purnima Kaul; Vishveshwaraiah, Prakash (2008-10-01). "Enhancement of digestive enzymatic activity by cumin (Cuminum cyminum L.) and role of spent cumin as a bionutrient". Food Chemistry. 110 (3): 678–683. doi:10.1016/j.foodchem.2008.02.062. ISSN 0308-8146.
- Johri, R. K. (2011). "Cuminum cyminum and Carum carvi: An update". Pharmacognosy Reviews. 5 (9): 63–72. doi:10.4103/0973-7847.79101. ISSN 0973-7847. PMC 3210012. PMID 22096320.
- Agah, Shahram; Taleb, Amir Mehdi; Moeini, Reyhane; Gorji, Narjes; Nikbakht, Hajar (2013-10). "Cumin extract for symptom control in patients with irritable bowel syndrome: a case series". Middle East Journal of Digestive Diseases. 5 (4): 217–222. ISSN 2008-5230. PMC 3990147. PMID 24829694. Check date values in:
|date=
(help) - Ancuceanu, Robert; Dinu, Mihaela; Hovaneţ, Marilena Viorica; Anghel, Adriana Iuliana; Popescu, Carmen Violeta; Negreş, Simona (2015-12-10). "A Survey of Plant Iron Content—A Semi-Systematic Review". Nutrients. 7 (12): 10320–10351. doi:10.3390/nu7125535. ISSN 2072-6643. PMC 4690087. PMID 26690470.
- Pandey, Sonika; Patel, Manish Kumar; Mishra, Avinash; Jha, Bhavanath (2015). "Physio-Biochemical Composition and Untargeted Metabolomics of Cumin (Cuminum cyminum L.) Make It Promising Functional Food and Help in Mitigating Salinity Stress". PloS One. 10 (12): e0144469. doi:10.1371/journal.pone.0144469. ISSN 1932-6203. PMC 4671573. PMID 26641494.
- Mnif, Sami; Aifa, Sami (2015-05). "Cumin (Cuminum cyminum L.) from traditional uses to potential biomedical applications". Chemistry & Biodiversity. 12 (5): 733–742. doi:10.1002/cbdv.201400305. ISSN 1612-1880. PMID 26010662. Check date values in:
|date=
(help) - Sowbhagya, H. B. (2013). "Chemistry, technology, and nutraceutical functions of cumin (Cuminum cyminum L): an overview". Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 53 (1): 1–10. doi:10.1080/10408398.2010.500223. ISSN 1549-7852. PMID 23035918.
- Bettaieb, Iness; Bourgou, Soumaya; Wannes, Wissem Aidi; Hamrouni, Ibtissem; Limam, Ferid; Marzouk, Brahim (2010-10-13). "Essential oils, phenolics, and antioxidant activities of different parts of cumin (Cuminum cyminum L.)". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 58 (19): 10410–10418. doi:10.1021/jf102248j. ISSN 1520-5118. PMID 20809647.
- ناصری، ابوالقاسم (۱۳۳۰)، دانستن آثار صد گیاه، تهران: بینا، ص. ۱۲۸
- Global Corp Database