انار

اَنار، نار یا انار خوراکی (نام علمی: Punica granatum) یکی از میوه‌های درختی است که دانه‌هایی اغلب قرمز و گاهی سفید یا رنگ‌هایی بین آن دو دارد. رنگ پوست آن نیز اغلب قرمز و گاه سیاه یا تقریباً زرد است؛ این میوه در معدود کشورهای جهان نظیر ایران، افغانستان، پاکستان، عراق و ترکیه کشت می‌شود به همین خاطر عضو مرغوب‌ترین میوه‌های جهان و عضو ۱۰ میوهٔ برتر جهان است.[1]

اَنار
آرایه‌شناسی
فرمانرو: گیاهان
دسته: گیاهان گلدار
رده: دولپه‌ای‌ها
زیررده: Rosidae
راسته: موردسانان
تیره: حناییان
سرده: اناریان
گونه: P. granatum
نام علمی
Punica granatum

اَنار بومی کشور ایران تا کوه‌های هیمالیا در شمال هند است و یکی از اولین گیاهان اهلی شده‌است. ایران با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن اَنار، بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ اَنار در دنیا بوده و هندوستان دومین کشور تولیدکننده‌است.[2]

در ایران شهرستان‌های ساوه،[3] نی‌ریز، بجستان، بهشهر، اشرف، ارسنجان، بادرود، شهرضا، تنگ سیاب و کوهدشت به‌ترتیب بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اَنار هستند.[4][5][6]

بیش از ۷۰۰ رقم اَنار در کلکسیون مرکز تحقیقات کشاورزی یزد نگهداری می‌شود.[7]

اَنار در رنگ‌های مختلف از سفید تا سیاه وجود دارد. اَنار تقریباً در هر آب و هوایی و هرگونه خاکی می‌تواند رشد کند و میوه دهد، ولی آب زیاد در زمان رسیدن میوه باعث ترک خوردن آن میوه می‌شود. اَنار، گرمای زیاد با باد خشک و سرمای تا ۱۰- درجه سانتی‌گراد را می‌تواند تحمل کند.

Pomegranate, arils only
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی ۳۴۶ کیلوژول (۸۳ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها ۱۸٫۷ g
قندها ۱۳٫۷ g
فیبر ۴٫۰ g
چربی ۱٫۲ g
پروتئین ۱٫۷ g
ویتامین ب۱ (تیامین) ۰٫۰۷ میلی‌گرم (۵٪)
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) ۰٫۰۵ میلی‌گرم (۳٪)
ویتامین ب۳ (نیاسین) ۰٫۲۹ میلی‌گرم (۲٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵) ۰٫۳۸ میلی‌گرم (۸٪)
ویتامین ب۶ ۰٫۰۸ میلی‌گرم (۶٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹) ۳۸ میکروگرم (۱۰٪)
ویتامین C ۱۰ میلی‌گرم (۱۷٪)
کلسیم ۱۰ میلی‌گرم (۱٪)
آهن ۰٫۳۰ میلی‌گرم (۲٪)
منیزیم ۱۲ میلی‌گرم (۳٪)
فسفر ۳۶ میلی‌گرم (۵٪)
پتاسیم ۲۳۶ میلی‌گرم (۵٪)
روی ۰٫۳۵ میلی‌گرم (۴٪)
درصدها نسبی‌اند
منبع: پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی آمریکا

محصولات

از میوهٔ انار، آب انار، رب انار، لواشک انار ، ناردونه (دانه انار خشک شده بعنوان چاشنی در بعضی غذا ها) و مربای انار تهیه می‌شود. از پوست انار برای تهیه رنگ‌های سنتی استفاده می‌شود، از برگ آن نیز سابق بر این استفاده می‌کردند. همچنین از پوست انار برای دباغی کردن پوست و از گل انار برای برخی مصارف دیگر استفاده می‌گردد. جوشانده انار که از جوشاندن پوست انار در آب بدست می‌آید، برای بر طرف کردن برخی از بیماری‌های گوارشی و گلو درد، یک داروی گیاهی محسوب می‌شود.

در ادیان

در یهودیت

انار در کتاب مقدس بارها مورد اشاره قرار گرفته‌است و بسیاری از هنرها و سمبل‌های مرتبط با کتاب مقدس دارای تمثیل انار است. در زمانی که موسی خبرچین‌ها را برای شناسایی وضعیت ارض مقدس فرستاد آنان با خود انار برگرداندند که بیانگر سمبل ارض مقدس می‌باشد. در کتاب خروج از پنج کتاب اصلی تورات، کاهن اعظم (کوهن گادول)، دارای سمبل انار بر روی لباس مخصوص خود، افود، است. این سمبل‌های انار به صورت یک در میان با رنگهای طلایی قرار گرفتند. این لباس باید در زمانی که کاهن اعظم وارد قدس الاقداس می‌شد، پوشیده می‌شد. بر اساس کتاب پادشاهان، دو ستون اصلی قرار گرفته در جلوی معبد سلیمان، بواز و جاشین، دارای سمبل انار در بالای خود بودند. سلیمان نبی تاج پادشاهی خود را نیز بر اساس تاج انار طراحی کرده بود.

تمبر سال ۱۹۵۸ دولت اسرائیل به همراه هفت میوه اصلی ارض مقدس، آیات مرتبط از تورات کنار هر یک نوشته شده‌است که انار نیز در این تصویر مشاهده می‌شود.

انار یکی از هفت میوه مقدس (عبری: שבעת המינים شوات هامینیم) مورد اشاره در تورات است. مصرف انار در روز روش هشانا یکی از سنن این روز است که به دلیل داشتن دانه‌های بسیار سمبل تولید مثل و باروری است. در بعضی متون یهودی اشاره شده‌است که انار دارای ۶۱۳ دانه مانند ۶۱۳ دستور خداوند (میتزوت) برای قوم یهود است. انار بر روی سکه‌های اسرائیل در زمان تورات نقش شده بود و همچنین بعضی اوقات تورات با سمبل انار تزیین می‌شود.

در کابالا

انار دارای نقش بسیار مهمی در کابالا است. بسیاری از پیروان کابالا معتقدند که تجربه عرفانی واردشدن به باغ بهشت مانند وارد شدن به باغ انار است که به عبری پردیس ریمونیم نام دارد. موسی کوردورو کابالیست معروف قرن ۱۶ میلادی دارای کتابی در مورد کابالا به نام پردیس ریمونیم (باغ انار) است.

در مسیحیت

از ابتدای مسیحیت در بسیاری متون مسیحی رابطه زیادی بین انار و عیسی مسیح وجود دارد. تاج انار در بسیاری از این متون مانند تاج پادشاهی خداوند بر سر عیسی مسیح تمثیل می‌شود. وقتی انار بسیار رسیده‌است معمولاً آب انار که شباهت زیادی به خون دارد از آن سرازیر می‌شود که معمولاً این مسئله با ریخته شدن خون عیسی در زمان به صلیب کشیده شدن مشابه دانسته می‌شود. در بسیاری نقاشی‌های مسیحی قرون وسطی، عیسی به صورت کودکی در دامن مادرش مریم تصویر شده‌است در حالی که در دستان خود انار دارد. شهر گرانادا در اسپانیا که به نام انار نامگذاری شده‌است آخرین شهری است که در جنگ شاه و ملکه کاتولیک اسپانیا با مسلمانان فتح گردید و از این رو در نشان رسمی این شهر یک انار قرار داده شده‌است.

نشان خیلی قدیمی انار یهودی در شهر گرانادای اسپانیا.
نقاشی اثر بوتیچلی از مریم مقدس و عیسی در حالی که انار به دست دارد.

در اسلام

انار یکی از میوه‌های مورد اشاره شده در قرآن است که با هفت میوه مقدس اشاره شده در تورات یکسان است. در قرآن، سه بار از این میوه نام برده شده‌است. در سوره الرحمن باغ بهشت به صورت باغی از انار تمثیل شده‌است.

در فرهنگ

  • «جاودانان» یا گارد جاویدان، سربازان برگزیده ایران باستان، نیزه‌هایی به شکل انار داشتند.
  • از سال ۱۳۸۸، در اواخر مهر ماه هر سال، جشنواره انار در روستای مردانقم برگزار می‌شود.[8][9][10] جاذبه اصلی این جشنواره اجرای موسیقی عاشقی توسط عاشقهای معروف منطقه ارسباران است.
  • همچنین در روستای تنگ طه شهرستان داراب در اواسط شهریور ماه، جشنواره انار برگزار می‌گردد.
  • انار در دین یارسان مقدس شمرده شده و به عنوان «نیاز» همراه با نذری مقدس دعا داده شده و در مراسم آئینی خورده می‌شود. ضمن اینکه انار یکی از نمادهای این دین به‌شمار می‌رود.
  • شبه جزیره میانکاله با وسعت بیش از ۱۰ هزار هکتار بعنوان بزرگترین باغ انار ارگانیک و خودروی جهان در شرق دریاچه خزر قرار دارد.

نگارخانه

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به انار در ویکی‌گفتاورد موجود است.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ انار موجود است.

پی‌نوشت

  1. https://www.crfg.org/pubs/ff/pomegranate.html
  2. «مدیرکل دفتر امور میوه‌های وزارت جهاد کشاورزی در همایش ملی انار مطرح کرد: پیشنهاد ایجاد کارگروه تولید انار ارگانیک در استان». وبگاه رسمی روزنامه خراسان. ۱۴ مهر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ مهر ۱۳۹۰.
  3. «آغاز برداشت یاقوت سرخ در ساوه». ایسنا. ۲۵ مهر ۱۳۹۴.
  4. «خسارت ۵۰ درصد باغات انار کشور بر اثر سرمازدگی». وبگاه امروز آنلاین. ۱۳ مهر ۱۳۹۰. از پارامتر ناشناخته |انار [تنگ سیاب] کوهدشت را می‌توان مرغوب‌ترین انار کشور و شاید جهان نام برد که به علت ضعف در فروش و بازاریابی به نام کشورهای دیگر به فروش می‌رسد. نشانی= صرف‌نظر شد (کمک)
  5. «چهارمین فصل سفرنامه به سرزمین طلای سرخ؛ رئیس‌جمهور وارد شهرستان فردوس شد». خبرگزاری فارس. ۴ آبان ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۰.
  6. «استاندار خراسان جنوبی بر کاشت محصولات منطبق با اقلیم استان تأکید کرد». خبرگزاری دانشجو. ۱۴ مهر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ مهر ۱۳۹۰.
  7. ساری خانی و ولی پور
  8. «دومین جشنواره انار در شهرستان کلیبر».
  9. «جشنواره انار روستای مردانقم». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ دسامبر ۲۰۱۵.
  10. «اولین جشنواره انار در کلیبر آذربایجان شرقی». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۴.
  11. «آشنایی با محصولات باغی و گیاهی روستای مردانقم مرکز دهستان دیزمار شرقی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۱۴.

منابع

Wikipedia contributors, "Pomegranate," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed January 10, 2008).

Fruit growth and patterns of lignification in the seeds of four Iranian pomegranate (Punica granatum L.) cultivars, Hassan Sarikhani, Milad Valipour & Abdolkarim Chehregani (2014), The Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 89:3, 268-272, http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14620316.2014.11513078

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.