قلعه خورموج
قلعه خورموج یا قلعه محمد خان دشتی در شهر خورموج مرکز شهرستان دشتی یکی از آثار تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است که مربوط به خانواده بزرگ صالح احمدی است که اکثرا حقوقدان و نویسنده کتب معروفی در حقوق هستند و به عنوان شناخته شده ترین و اصیل ترین خانواده از حیث ادب، پیشینه و دانش در استان بوشهر بسیار مورد احترام مردم میباشند.
قلعه خورموج | |
---|---|
نام | قلعه خورموج |
کشور | ایران |
استان | بوشهر |
شهرستان | دشتی |
بخش | مرکزی |
اطلاعات اثر | |
نام محلی | قلعه مح خان |
نامهای دیگر | قلعه محمد خان دشتی |
نامهای قدیمی | قلعه جمال خانی |
نوع بنا | قلعه |
دیرینگی | دوره قاجاریه |
دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجاریه |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۳۰۳۲ |
تاریخ ثبت ملی | ۱۳۷۹ |
قلعه خورموج که امروزه تنها یکی از برجهای آن برجامانده است دارای چهار حصار، چهار برج، اندرونی، عمارت مرکزی و قراولخانه و اصطبل بوده است. قسمتی از آن به نام قلعه محمد خان دشتی و قسمت دیگر آن به نام قلعه جمال خان معروف بوده است. این اثر که یکی از نمونههای معماری دوره قاجاریه و دارای تزئینات بدیع و منحصر به فردی است در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به شماره: ۳۰۳۲ به ثبت رسید.[1] سبک معماری آن سلجوقی و متأثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی است که با استفاده از تاقنماها و گچبری در آرایش دیوارها و درون اتاقها بنا شده است. در سال ۱۳۵۷ شهرداری وقت خورموج بخش اعظم آنرا به منظور احداث ساختمان جدید شهرداری تخریب کرد.[2]
طبقات مختلف این بنا
برج قلعه خورموج دارای سه طبقه و یک زیرزمین است. در زیرزمین بنا سقف به شکل گنبدی و با تقارن زیبایی ایجاد شده است. این تقارن در طبقات دیگر نیز حفظ شده است. در طبقهٔ اول سقف چندان تفاوتی نکرده و تنها فرقی که کرده به خاطر نقش و نگارهایی است که به ان اضافه شده.
منابع
- قلعه محمد خان دشتی سایت دانشنامهٔ تاریخ معماری ایرانشهر
- خورموج، قلعه تاریخی محمد خان دشتی بایگانیشده در ۲ دسامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine سایت مرجع شهرهای ایران
- حاتم، محمد، بن غریب، «تاریخ عرب الهولة» ، چاپ سوم، قاهره (مصر): دارالعرب للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۹۷ میلادی به (عربی).
- صدیق، محمد، عبدالرزاق، «صهوة الفارس فی تاریخ عرب فارس» ، چاپ دوم، : مطبعة المعارف، انتشار سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).