قربان‌علی محقق کابلی

قربانعلی محقق کابلی ( زادهٔ ۸ خرداد ۱۳۰۷ در ولایت پروان- درگذشت ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ در قم )از مراجع تقلید شیعه افغانستان بود.[3]

آیت‌الله عظمی
محقق كابلى
آیت‌الله عظمی قربان علی محقق کابلی.
اطلاعات شخصی
زاده۲۹ مهٔ ۱۹۲۸[1]
٨ جوزای ١٣٠٧[2]
دره ترکمن،  ولایت پروان، افغانستان
درگذشته۱۱ ژوئن ۲۰۱۹ (۹۱ سال)
٢٠ جوزای ١٣٩٨
قم، ایران
دینشیعه
مرتبه
موقعیتکابل، افغانستان
رتبه حوزویآیت‌الله عظمی
وبگاهwww.mohaqeq.org

زندگی‌نامه

محقق کابلی در تابستان ۱۳۰۷ هجری شمسی در روستای درهٔ ترکمن واقع در ولسوالی سرخ پارسا ولایت پروان، (منطقه شمال غرب کابل) در یک خانواده مذهبی شیعه هزاره به دنیا آمد.[4][5] وی آموزش‌های علوم دینی را در سن ۷ سالگی و در نظر برادرش آغاز کرد و سپس در نزد ملاهای محل صرف، نحو، منطق و فقه را آموخت. وی برای ادامه تحصیلات به کابل آمد و به دلیل نبود یک سیستم آموزشی قابل قبول و وضعیت خفقان حاکم، افغانستان را ترک کرد.[6]

تحصیلات عالی

وی در سال ۱۳۳۲ وارد حوزه علمیه نجف شد[6] و دوره عالی علمی را از اساتیدی چون: سید عبدالاعلی سبزواری، شیخ کاظم تبریزی، سید عبدالحسین رشتی، شیخ محمدتقی آل رازی، شیخ صدرا بادکوبه ای، شیخ عباس قوچانی و سید روح‌الله خمینی فراگرفت. آنگاه در درس خارج اصول سید ابوالقاسم خویی و شیخ حسین حلی و در درس خارج فقه محمدباقر زنجانی، محسن حکیم و سید حسین حمامی شرکت نمود.[7][8]

فعالیت‌ها

وی در اواخر سال ۱۳۵۱ به افغانستان بازگشت و در شهر کابل ساکن شد. او تا ابتدای سال ۱۳۵۸ در افغانستان ماند که در این مدت به ریاست حوزه علمیه کابل، تدریس علوم دینی، تبلیغ معارف دینی و تأسیس چند مرکز اسلامی از جمله جامعة الاسلام پرداخت. او همچنین اقدام به ساخت مسجد امام خمینی در افغانستان کرد که چند سال بعد تکمیل شد.[9]

حضور محقق کابلی در افغانستان همزمان با ترویج اندیشه‌های کمونیستی و مارکسیستی در این کشور بود و وی به همراه چند عالم دیگر افغانستانی مثل واعظ بهسودی، شیخ محمدامین افشار و شیخ اسماعیل مبلغ به نقد و تقابل با اندیشه‌های چپ در حوزه علمیه کابل و تقویت گروه‌های مسلمان شیعی پرداختند. با روی کار آمدن حزب دموکراتیک خلق افغانستان که مورد حمایت شوروی بود، همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران محقق کابلی افغانستان را ترک کرد.[9]

محقق کابلی ابتدا به پاکستان رفت و با دعوت برخی از احزاب جهادی افغانستانی مقیم این کشور مثل حزب اسلامی و جمعیت اسلامی برای همکاری مواجه شد. در این مدت همراه با افراد احزاب جهادی افغانستان سازمان دفاع از حریم اسلامی را تأسیس نمود. قربان‌علی محقق کابلی یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران آمد و با سید روح‌الله خمینی که در نجف استادش بود، دیدار کرد و در مشهد و قم سکنی گزید. او تا سال ۱۳۷۱ در ایران بود و با سقوط دولت کمونیستی در افغانستان همراه با مجاهدان اسلامی به کابل بازگشت.[9] محقق کابلی در آن زمان دبیر شورای عالی نظارت بر حزب وحدت اسلامی بود و با بازگشت به کابل، نماز جمعه را برپا نمود. او بار دیگر در سال ۱۳۷۲ به ایران آمد و با انتشار رساله توضیح المسائل، به‌عنوان مرجع تقلید شیعیان شناخته شد. از وی به عنوان نخستین مرجع تقلید مردمان هزاره نیز یاد می‌شود.[5] وی در کشورهای افغانستان، ایران و پاکستان مقلدانی داشت. محقق کابلی پس از سقوط طالبان نیز چندین بار به افغانستان سفر کرد.[9] وی از سال ۱۳۷۱ به بعد در حوزه علمیه قم در ایران مصروف تدریس بود.[5]

دیدگاه‌ها
  • وی از مخالفین هر نوع افراطی‌گرایی در مراسم عاشورا بود و به همین منظور قمه‌زنی را حرام می‌دانست.[10]

آثار
  • رساله عملیه (توضیح المسائل)
  • کتاب مباحث الفقهیه (۴جلد)
  • کتاب الخمس
  • استفتائات جدید ۲
  • وظیفه القضات
  • منهاج الصلحاء
  • تحریر العروة
  • نصایح اخلاقی
  • آموزش احکام جوانان
  • مناسک حج[11]

درگذشت

محقق کابلی در شامگاه 21 خرداد ۱۳۹۸ در سن ۹۱ سالگی در شهر قم به دلیل بیماری درگذشت.[12][13][14] پیکر وی در زیارتگاه حرم فاطمه معصومه در شهر قم دفن شد.[8]

واکنش‌ها
  • سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران در روز ۲۲ خرداد با صدور پیامی درگذشت او را تسلیت گفت.[15]
  • رئیس‌جمهور افغانستان محمد اشرف غنی در پیامی درگذشت محقق کابلی را تسلیت گفت و خواستار برگزاری مراسم فاتحه رسمی برای وی در ارگ ریاست‌جمهوری شد.[16]
  • ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه درگذشت محقق کابلی را تسلیت گفت و وی را مردی متواضع و در خدمت پناهندگان معرفی کرد.[17]
  • شورای علمای شیعه افغانستان به دلیل درگذشت محقق کابلی، ۳ روز عزای عمومی اعلام کرد.[18]

منابع
  1. https://af.shafaqna.com/feed
  2. https://www.yjc.ir/fa/news/6963229/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA
  3. «آیت‌الله العظمی محقق کابلی از مراجع تقلید شیعیان افغانستان به لقاءالله پیوست». خبرگزاری فارس. ۲۱ خرداد ۱۳۹۸.
  4. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۲۱.
  5. dailyetilaatroz (۲۰۱۹-۰۶-۱۱). «آیت‌الله محقق کابلی در سن ۹۱ سالگی درگذشت». روزنامه اطلاعات روز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  6. «آیت الله محقق کابلی، از مراجع تقلید شیعیان افغانستان درگذشت» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۶-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  7. «آیت‌الله محقق کابلی در بیمارستان بستری شد- اخبار استانها - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  8. «مراسم تشییع پیکر آیت‌الله محقق کابلی‌در قم برگزار می‌شود- اخبار استانها - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  9. «آیت‌الله محقق کابلی؛ از جهاد علیه شوروی تا همراهی با نهضت امام (ره)+ عکس». خبرگزاری تسنیم. ۲۱ خرداد ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۲۱.
  10. dailyetilaatroz (۲۰۱۴-۱۱-۰۳). «قمه‌زنی، منافی ارزش‌های نهضت عاشورا». روزنامه اطلاعات روز. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  11. «آیت‌الله‌العظمی محقق کابلی (ره) نظر به بافت قومی از بانفوذترین مراجع تقلید در افغانستان بود - آوا». خبرگزاری صدای افغان (آوا) | اخبار افغانستان و جهان | Afghan voice agency. ۲۰۱۹-۰۶-۱۱. بایگانی‌شده از ی-٠حقق-کابلی-ره-نظر-بافت-قو٠ی-بانفوذترین-٠راجع-تقلید-افغانستان اصلی مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک) در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳. کاراکتر soft hyphen character در |نشانی= در موقعیت 73 (کمک)
  12. «آیت‌الله محقق کابلی از مراجع تقلید شیعیان افغانستان درگذشت». خبرگزاری تسنیم. ۲۱ خرداد ۱۳۹۸.
  13. آیت‌الله محقق کابلی درگذشت
  14. «محقق کابلی از مراجع تقلید شیعیان درگذشت». هشت صبح. ۲۰۱۹-۰۶-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  15. «امام خامنه‌ای درگذشت آیت‌الله محقق کابلی را تسلیت گفتند». خبرگزاری تسنیم. ۲۲ خرداد ۱۳۹۸.
  16. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «وفات آیت‌الله محقق کابلی؛ فاتحه رسمی در ارگ برگزار می‌شود | DW | 11.06.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  17. «آیت‌الله مکارم شیرازی: آیت‌الله محقق کابلی مردی متواضع و در خدمت پناهندگان بود- اخبار استانها - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.
  18. «شورای علمای شیعه افغانستان بمناسبت درگذشت آیت‌الله کابلی عزای عمومی اعلام کرد- اخبار بین‌الملل - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۳.

پیوند به بیرون
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به قربان‌علی محقق کابلی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.