بازگشت سید روح‌الله خمینی به ایران
| ||
|---|---|---|
|
رهبر ایران (۱۳۶۸-۱۳۵۷)
ولایت فقیه • شورای انقلاب اسلامی ایران • ستاد اجرایی فرمان امام • نوشیدن جام زهر • فرمان هشت ماده‌ای • خط امام • دانشجویان مسلمان پیرو خط امام • انجمن اسلامی دانشجویان پیرو خط امام فهرست سخنرانیها
 |
||
بازگشت سید روح‌الله خمینی به ایران، واقعه‌ای در جریان انقلاب ۱۳۵۷ ایران است که طی آن در ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ سید روح‌الله خمینی پس از ۱۴ سال تبعید از فرانسه به ایران بازگشت و در تهران مورد استقبال قریب به سه میلیون ایرانی قرار گرفت. این روز در تقویم رسمی ایران با عنوان آغازین روز دهه فجر، مشخص شده‌است.[1][2]
مسافران پرواز
پرواز بازگشت سید روح‌الله خمینی از فرانسه به تهران با همراهی تعداد زیادی انجام شد که شامل سیاست‌مداران انقلابی، مأموران آمریکایی، چریک‌های آموزش دیده، خانواده خمینی و خبرنگارها بودند. برخی از این افراد در فهرست زیر نوشته شده‌اند:
- ابوالحسن بنی‌صدر
- صادق قطب‌زاده
- ابراهیم یزدی
- حسن ابراهیم حبیبی
- حسن لاهوتی
- احمد غضنفرپور
- تقی ابتکار
- محسن سازگارا
- محمد منتظری، فرزند حسینعلی منتظری
- مرتضی مطهری
- ژرار ژان فابین-باتوش (به فرانسوی: Gerard Jean Fabian-Bataouche)[3] (محافظ شخصی خمینی در نوفل‌لوشاتو)
خلبانان
این سفر تاریخی به وسیلهٔ هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ شرکت ایرفرانس انجام گرفت.
سر خلبان پرواز «ژان موءی» بود و کمک خلبان «باتاوش» (فرانسوی الاصل) (به فرانسوی Bathylle، به انگلیسی Bathyllus) بود که دست در دست خمینی از هواپیما پیاده شد.[4]
شرح واقعه
بازکردن فرودگاهها برای بازگشت آیت‌الله خمینی، یکی از انتقادهای مهمی است که بختیار بعد از سقوط کابینه و فرارش از ایران با آن روبه‌رو شد.[5]
| انقلاب ۱۳۵۷ ایران | |
 | |
|
|
برنامه نخستین این بود که سید روح‌الله خمینی در ۶ بهمن ۱۳۵۷ وارد ایران شود ولی دولت شاپور بختیار فرودگاهها را بسته اعلام کرد. بسته شدن فرودگاهها به پردامنه شدن اعتراضات و اعتصابات انجامید. سید روح‌الله خمینی در پاریس اعلام کرد که به محض بازشدن فرودگاهها به کشور بازخواهد گشت و مردم را به ادامه اعتراضات دعوت کرد. در ۹ بهمن ۱۳۵۷ به فرمان بختیار فرودگاه مهرآباد بازگشایی شد.
در تاریخ ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ ابوالحسن بنی‌صدر پرواز چارتر هواپیمایی ایرفرانس را از پاریس به تهران کرایه کرد (که بنی صدر کرایه چارتر آن را با چک بلامحل خودش پرداخته بود[6]) و همراه با صادق قطب‌زاده بقل دست امام در طول پرواز ، و ابراهیم یزدی؛ خمینی را در پرواز همراهی کردند؛ و در ساعت ۹ و ۲۷ دقیقه و ۳۰ ثانیه صبح ۱۲ بهمن خمینی با پرواز هواپیمایی ایرفرانس در فرودگاه مهرآباد تهران به زمین نشست.[7]
به گفته منوچهر رزم آرا وزیر بهداشت دولت بختیار چند فروند هواپیمای اف ۱۶ آمریکایی این هواپیما را اسکورت می‌کردند.[8]
فرمانداری نظامی بر اثر فشار مردم راه‌پیمایی و تظاهرات را برای ۳ روز آزاد اعلام کرد. خمینی در استقبال انبوه مردم به بهشت زهرا انتقال یافت و در آنجا به سخنرانی پرداخت.
به گفته ابراهیم یزدی کرایه هواپیما 60 هزار دلار بوده است. احتمالا کریم دستمالچی در تامین بخشی از هزینه اجاره این پرواز که بین ۶۰ تا ۱۷۵هزار دلار ذکر شده، مشارکت داشته است.[9]
سالگرد
همه ساله مصادف با این روز مراسم ویژه‌ای در سراسر ایران با حضور مقامات کشوری و لشکری برگزار می‌گردد و زنگ انقلاب در مدارس نواخته شده و سوت کشتی‌ها، قطارها و ناقوس کلیساها در ساعت ۹ صبح این روز به صدا درمی‌آید.
در سال ۱۳۹۰ نیروی هوایی ارتش در فرودگاه مهرآباد صحنه ورود و پیاده شدن خمینی را با استفاده از ماکت مقوایی وی بازسازی کرد[10] و این مراسم با ادای کامل تشریفات نظامی انجام گردید. همچنین حمیدرضا حاجی‌بابایی وزیر آموزش و پرورش و عده‌ای دیگر در مراسمی تحت عنوان گلبانگ انقلاب در مدرسه رفاه شرکت کردند که در این مراسم نیز ماکت مقوایی خمینی دیده می‌شد.[11]
استفاده از ماکت مقوایی در مراسم دهه فجر این سال باعث گردید عکس‌های منتشر شده از مراسم مذکور مورد توجه ویژه رسانه‌های بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک قرار گیرد.[12]
منابع
- «امروز در آینه تاریخ». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۰۸.
- «مرکز اسناد انقلاب اسلامی - رویدادهای ۱۲ بهمن». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۰۸.
- http://www.theguardian.com/world/2010/feb/07/iran-revolution-anniversary-mousavi-khamenei. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران
- «بختیار؛ ۶- معامله با «امام»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۶.
- شکست شاهانه. ماروین زونیس. عباس مخبر. انتشارات طرح نو. تهران. ۱۳۷۰
- «مرکز اسناد انقلاب اسلامی - بازگشت امام خمینی به میهن و آغاز دهه فجر». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۰۸.
- شاپور بختیار را بهتر بشناسیم- مصاحبه منوچهر رزم آرا با برنامه صفحه آخر صدای آمریکا از دقیقه 31
- «چه کسی اجاره هواپیمای خمینی را پرداخت؟». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۶.
- «مراسم نمادین ورود تاریخی امام خمینی (ره) به میهن اسلامی». خبرگزاری مهر. ۱۲ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۲.
- «مراسم سی و سومین سالگرد ورود امام خمینی (ره) به مدرسه رفاه». خبرگزاری مهر. ۱۲ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۲.
- «بزرگداشت سالگرد انقلاب ایران با «ماکت مقوایی» خمینی». رادیو فردا. ۱۳ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۲.
پیوند به بیرون
- «خاطرات اکبر براتی». تاریخ شفاهی. ۲۰۱۸-۰۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۷.
- گزارش کیهان در سایت آفتاب
