قرارداد ۱۹۳۳
قرارداد ۱۹۳۳ (به انگلیسی: 1933 Agreement)، یا قرارداد ۱۳۱۲ (خورشیدی)، قراردادی بین دولت ایران و شرکت نفت ایران و انگلیس بود که در دوره رضا شاه پس از الغای قرارداد دارسی و خوانین بختیاری منعقد شد.
شخص رضاشاه پس از مذاکره با سر جان کدمن، رئیس شرکت نفت ایران و انگلیس، و رجینالد هوار سفیر بریتانیا در ایران این قرارداد را به دلیل جلوگیری از ضبط دارایی‌های خارجی ایران قبول کرد[1]و مقامات دولت را وادار به تصویب آن نمود. مجلس شورای ملی نیز به اتفاق آرا آن را تصویب کرد.
در این قرارداد شرکت نفت ایران و انگلیس همچنان به اکتشاف و استخراج و فروش نفت، در برابر پرداخت ۲۰ درصد از سهام کل شرکت نفت ایران و انگلیس به ایران ادامه می‌داد و همچنین محدودهٔ عملیات امتیاز از ۴۰۰ هزار مایل به ۱۰ هزارمایل کاهش یافت.
قانون ملی شدن نفت که در سال ۱۳۲۹ تصویب شد این قرارداد را باطل کرد ولی پس از کودتای ۲۸ مرداد در سال ۱۳۳۲ قرارداد کنسرسیوم جانشین آن شد.
قرارداد جدید برای اولین بار در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی از طرف دکتر مصدق مورد بررسی و انتقاد شدید قرار گرفت. محمد مصدق در زمینهٔ این قرارداد در مجلس چهاردهم می‌گوید:[2]
منابع
پانویس
- کتاب "ایران بین دو انقلاب"نوشتهٔ آیرواند آبراهامیان صفحهٔ ۱۷۹.
- نگاهی به کارنامه سیاسی دکتر مصدق جلال متینی، صفحهٔ ۱۵۵ و صفحه ۴۲۳ و صفحهٔ ۴۲۵
| موضوعات |      | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رضا پهلوی |
| ||||||||||||
| محمدرضا پهلوی |
| ||||||||||||
| خویشاوندان | |||||||||||||
| مطالب مرتبط | |||||||||||||
 رده  الگو  درگاه | |||||||||||||
| سیاستها و منش |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| رویدادها |
| ||||
| جنگها | |||||
| زندگی شخصی |
| ||||
| اقدامات و بنیانگذاریها |
| ||||
| در دید دیگران |
| ||||
| وابسته |
| ||||
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.