جنگ تنگ تامرادی

بویراحمدی ها به حمایت از لرهای ممسنی بعلت تبعیض در واگذاری اراضی مرغوب ممسنی قیام کردند که دو سال طول کشید. حمایت حکومت مرکزی از حاج معین التجار بوشهری بر سر اراضی حاصلخیز ممسنی باعث شروع این درگیری بین قشون لرهای بویراحمدی از یک طرف و قشون دولت بهمراه قشون قشقایی از طرف دیگر شد.[4]

در مرداد سال ۱۳۰۶ خورشیدی سردار اسعد بختیاری که آن زمان وزیر جنگ رضاشاه بود در خاطرات خود در کتاب قوم بختیاری می‌نویسد:[5]

چندی قبل شاه به من فرمود باید یک اردو برود برای سرکوبی بویراحمد. عرض کردم، امر کنید یک دسته بختیاری، یه دسته قشقایی با یک دسته نظامی بروند، امر شد. اردو همین قسم حرکت کرد.

بویراحمدی‌ها در تنگه تامرادی قوای مشترک ارتش و عشایر را شکست دادند. حدود ۷۰۰ تفنگچی بویراحمدی بر قوای چند هزار نفری دولتی چیره شدند و تلفات سنگینی بر آنان وارد نمودند. بعداً سایر عشایر با ارسال تلگراف و یادآوری خدمات بویراحمدیها به دولت مرکزی ایران از جمله کمک به شکست شیخ خزعل خواهان جلوگیری از حمله قوای دولت مرکزی به منطقه بویراحمد می‌شوند.[6]

نخستین درگیری میان عشایر بویراحمد و قوای حکومت مرکزی ایران در اردکان بود. بویراحمدی ها به اردوگاه ارتش مرکزی ایران شبیخون زدند و تلاش کردند مانع پیشروی نیروهای نظامی به منطقه بویراحمد شوند. اما این شبیخون تأثیری نداشت و نیروهای ارتش که در حدود ده هزار نفر برآورد می‌شدند با ادوات جنگی مثل توپ و هواپیما و به همراه نیروهای ایل های مجاور مانند بختیاری و قشقایی به سمت بویراحمد حرکت کردند. در میان مسیر چند درگیری مختصر صورت گرفته اما نبرد اصلی میان تنگه‌ایی در منطقه بویراحمد به نام «تامرادی» به وقوع پیوست. این نبرد شش روز به طول انجامید که با تلفات سنگین نیروهای ارتش مرکزی ایران باعث عقب‌نشینی آنها شد.[7]